Koronavirüsler (Corona) hakkında genel bilgiler. Hayvan ve insan koronavürüsleri nelerdir? Özellikleri ve çeşitleri nelerdir?
SARS koronavirüs parçacıklarının elektron mikroskobu görüntüsü
Koronavirüsler – tipi virüsler Coronaviridae familyasının iki alt familyasından birini oluşturan virüslerdir.. Dört tür vardır : alfa-, beta-, delta- ve gama-koronavirüsler ( Latin Alphacoronavirus, Betacoronavirus, Deltacoronavirus ve Gammacoronavirus ). Bireysel türlerin taşıyıcıları memeliler (insanlar dahil) veya kuşlar olabilir. İnsanlarda, çoğu hafif olan ve nadiren ölümle sonuçlanan solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilirler. Koronavirüs enfeksiyonunu önleyebilecek veya tedavi edebilecek aşılar şu anda mevcut değildir. Koronavirüslerin in vitro büyümesi zordur – bazı suşlar (suş : bakterilerin asıl kaynakları anlamında kullanılmaktadır) sadece insan trakeal hücre kültürlerinde büyür .
Koronavirüslerin bir kılıfı ve sarmal simetrisi ve pozitif polaritesi olan tek zincirli bir RNA’sı vardır. Bilinen koronavirüslerin genom boyutu 26.4 ila 31.7 knt arasında değişmektedir , bu RNA virüsleri için son derece yüksektir. “Koronavirüs” adı Latince’den türetilmiştir. Taç veya çelenk şekli gösteren korona , elektron mikroskobu altında virüs örtüleri küçük, ampul benzeri yapılardan oluşan bir halka ile “taçlandırılmıştır”. Taç şeklindeki yapı sebebi ile Latnce Corona ismi ile adlandırılmıştır.
Hayvan koronavirüsleri
Coronavirüsler kuşları ve memelileri enfekte ederek solunum, sinir, iç organlar ve sindirim sistemlerinde çok sayıda hastalığa neden olur. Hayvan koronavirüslerinin neden olduğu hastalıklar şunlardır:
- Kuşlarda bulaşıcı bronşit (kuş bronşit virüsü – IBV – gama-koronavirüs neden olur);
- Bulaşıcı kedi peritoniti (kedi koronavirüs alfa-koronavirüsün neden olduğu);
- Salgın domuz ishali;
- Sığırlarda viral gastroenterit.
İnsan koronavirüsleri
İnsan koronavirüsünün ilk suşları 1960’larda tanımlandı. 1962’de soğuk algınlığı semptomları olan bir çocuğun B814 suşu trakeal organ kültürü kullanılarak izole edildi . Türün tanımlanmasına izin veren yöntemler geliştirilmeden önce numunenin kaybolması nedeniyle, B814 hakkında doğru veriler bilinmemektedir, ancak sonraki yıllarda daha fazla klinik izolat elde edilmiştir. Bunlardan ikisi, 229E ve OC43, ayrı türler olarak tanımlanmıştır.
2002 yılında Çin’in Kwantung eyaletinde (Guangdong) çok daha tehlikeli olan başka bir insan koronavirüs türü tespit edildi . Bulaştığı insanlarda ciddi solunum sıkıntısı (SARS CoV virüsü, Ağır Akut Solunum Sendromu ), 775 teyitli vaka ve ölüm dalgasına sebep oldu .
21. yüzyılın sonraki yıllarında, 229E ve OC43 ile birlikte soğuk algınlığının oldukça yaygın nedenlerinden biri olan NL63 ve HKU1 olmak üzere nispeten daha yaygın iki grup tanımlanmıştır. Son iki grup, sıklıkla rinovirüs enfeksiyonlarının azaldığı sonbahar, kış ve ilkbaharın başlarında, solunum yolu enfeksiyonlarının döngüsel (her 2-4 yılda bir) salgınlarından sorumludur . Koronavirüslerin tüm soğuk algınlığının% 10-20’sinden sorumlu olduğuna inanılmaktadır.
Kaynak: pixabay.com
Şu anda insanlarda enfeksiyona neden olan yedi koronavirüs türü vardır:
- İnsan koronavirüsü 229E (HCoV 229E) – alfa-koronavirüs ;
- İnsan OC43 koronavirüsü (HCoV OC43) – beta-koronavirüs;
- İnsan SARS virüsü (SARS CoV Urbani ) – beta-koronavirüs ;
- İnsan NL63 koronavirüsü (HCoV NL63, başlangıçta New Haven virüsü) – alfa-koronavirüs ;
- İnsan HKU1 koronavirüsü (HCoV HKU1) – beta-koronavirüs ;
- İnsan Orta Doğu Solunum Sendromu – MERS virüsü (MERS-CoV, ayrıca: HCoV-EMC / 2012, insan beta-koronavirüs 2c EMC / 2012) – beta-koronavirüs ;
- İnsan 2019-nCoV koronavirüsü ( Wuhan’da tanımlanmıştır ).
Ek olarak, B814, OC16, OC37, OC44, OC48, AD, PA gibi daha sonra kaybolan başka, daha az iyi tanımlanmış suşlar (B814, LP, EVS, OC16, OC37, OC44, OC48, AD, PA gibi) geçmişte ayırt edildi ve şu anda bunların HCoV NL63 ve HCoV HKU1’den ayrı tür olup olmadıkları söylenememektedir.
