Alaska’nın Coğrafi Özellikleri ve Tarihi Hakkında Bilgiler

0
Advertisement

Amerika kıtası ile Asya kıtasını ayıran ve doğal zenginlikleri ile ve soğuğu ile meşhur Alaska’nın coğrafi özellikleri ile Alaska bölgesinin tarihi hakkında bilgiler.

Alaska

Alaska Amerika’nın 49. eyaletidir. Kuzey Amerika’nın kuzeybatısında Asya’ya doğru uzanmış bir yarımadadır. Kuzey Buz Deniz ve Bering Denizi ile çevrilmiştir. Doğusunda Kanada vardır. Bering Boğazı ile Asya’dan ayrılır.

Alaska’nın kıyıları hep girintili çıkıntılıdır. Hepsini dümdüz bir şerit haline getirebilseydik eğer Ekvator çevresini sarabilirdi. Son derece zengin doğal kaynakları olan Alaskanın topraklarının beşte ikisi Kuzey Kutup dairesi içerisinde kalmaktadır.

Alaska’nın en batısında yer alan Prince of Wales Burnu’nun Sibirya’dan uzaklığı 100 kim kadardır. Bering Boğazında Alaska’ya ait Küçük Diomede adasından 5 km kadar ötede Rusya’ya ait Büyük Diomede kasabasına bakmak yarına bakmak olarak adlandırılır. Çünkü uluslararası gün değiştirme çizgisi bu adaların arasından geçer.

Fairbanks

Fairbanks – Alaska

Alaska’nın Dağları

Kuzeyde Brook, güneyde Alaska sıradağları vardır. Kuzeyde, yüksekliği 3000 metreyi geçmeyen dağlara karşılık, güneydeki Alaska sıradağları yüksek ve sarp yamaçlarla dolu genç dağlardan meydana gelmiştir. Kuzey Amerikanın en yüksek yeri olan McKinley Tepesi (6.240 m.) buradadır. Millî Park olan McKinley Dağı Alaska’nın en çok turist çeken yeridir. Aleut sıradağları Alaska Dağlarının güney-batıya doğru uzanan bir parçası gibidir. Bu dağların 1000 km. ye yakın bir kısmı Alaska yarımadasını meydana getirir. Denizin içine doğru 3.000 kilometre kadar uzayan Aleut takımadaları bu dağların devamıdır. Aleut sıradağlarında birçok faal yanardağlar vardır.

Advertisement

Alaska’nın Nehirleri

Alaska’nın en önemli ve büyük nehri Kanada topraklarından çıkarak Bering Denizine dökülen Yukon nehridir (3.300 km.). Hazirandan ekime kadar ulaştırmaya elverişli olan bu nehirden başka Kuskokwim nehri de Bering Denizine dökülür. Kuzey ve Güneye akan daha başka nehirler de vardır. Buzullar en çok Alaska sıradağlarında bulunur.

Alaska’da binlerce göl vardır. Bunların en büyükleri Alaska Yarımadasının başlangıcında bulunan İlliama ve Clark gölleridir.

Alaska’da iklim

Alaska başlıca üç iklim bölgesine ayrılır. Brook Dağlarının kuzeyi kutup bölgesidir. Çıplak bir arazidir, iklim kutup iklimidir. Yağmur miktarı 12 sm. kadardır. Güney ve güney-batı kesimlerinde Büyük Okyanus iklimi hüküm sürer. Burada sıcaklık daha fazladır. Yağışlar ise yılda 300 sm. yi geçer Alaska’nın ortasını kara iklimi kaplar, ısı kutup bolgesindekine yakındır. Yağış yılda 50 sm. kadardır.

Alaska’da yaşayanlar

Alaska’nın yerli halkı Eskimolar, Aleutlar ve Kızılderililerdir. Eskimolar nüfusun % 12 sini teşkil eder. Kuzey kıyılarında otururlar. Alaska yarımadası ve Aleut takımadalarında oturan Aleutlar ise Eskimoların bir koludur. Orta Alaska’da Kızılderililer yaşar.

Alaska’nın yüzölçümü Türkiye’nin iki misli olduğu halde, nüfusu son derece azdır. İki büyük futbol stadyumu bütün Alaska halkını içine alabilir. Bunun sebebi arazinin % 60 ının yaşamaya elverişli olmaması, geri kalanı kısmındaki hayat şartlarının da zor olmasıdır.

Alaska’nın Doğal Zenginlikleri

Alaska’daki başlıca maden altındır. Ayrıca, zengin kok kömürü, platin, kalay madenleri de vardır. Çok zengin ormanları olan Alaska’da 1950’den sonra bir endüstri haline getirilen kerestecilik gittikçe gelişmiştir. Tongass Milli Ormanının Amerika’nın yıllık ihtiyacını karşılayacak kapasitede olduğu hesap edilmiştir.

Advertisement

Alaska’nın başlıca ekonomik zenginliğini balıkçılık ve kürkçülük teşkil eder. Konservecilik gelişmiştir. Kürkçülük de Alaska’nın zengin bir endüstrisi halindedir. Tilki, kurt, kunduz, mavi tilki, vaşak, mink, elde edilen kürklerin başında gelir.

Alaska’da, bitki yetişme mevsiminin kısalığına rağmen, bilhassa güneyde ve güneydoğuda, tahıl yetiştirilir. Soğuk iklimde yetişebilecek sebze ve meyvelerin de her çeşidi bulunur.

Alaska Tarihi

Alaska’nın tarihi bir Danimarkalı kaptan olan Vitus Bering’in Rus Çarı emriyle seyahate çıkarak, 1728’de kendi adı ile anılan boğazı bulması ile başlar. Yalnız, Bering’in asıl Alaska topraklarına gelişi 1741 yılında olmuştur. Sonraları başka gezginler de Alaska’ya gittiler. Hatta bir İngiliz olan Alexander Mackenzie oraya İngiliz bayrağını diktiyse de, 1784’te Ruslar güney-batıdaki Kodiak adasını işgal ettiler. Ruslar buranın yerlilerini insafsızca öldürdükleri gibi, kürklerini almak için kıymetli hayvanlarını da büyük bir vahşetle kırıp geçirdiler. 1799’da Rus Çarı bu duruma bir son vererek, Alaska’da ticaret işlerini bir Rus-Amerikan şirketine devretti.

Ancak, Ruslar bu zengin bölgeden faydalanmasını bilemediler. 1855 ten itibaren bu geniş araziyi Amerika’ya satmaya çalıştılar. Nihayet 1876 yılında, Amerika Birleşik Devletleri Alaska’yı 7.200.000 dolara satın aldı. 1897’de altın madeni bulunması bir Beyazlar ordusunu bu ülkeye sürükledi. İkinci Dünya Savaşında Japonlar bazı adalara çıktılar, Amerikalılar’da Alaska kıyılarında büyük askeri, üsler kurdular.

Amerika, 1950, 1951 yıllarında Alaska’daki savunma çalışmalarına yeniden hız verdi. Fairbanks ve Anchorage’de büyük hava üsleri, Kodiak adası ve Point Barrow’da da deniz üsleri kuruldu.

1958’e kadar, Alaska’yı Amerikan hükümetince tayin edilen bir valinin başkanlığında, yerli halk arasından seçilen bir Ayan ve bir Mümessiller Meclisi idare ederdi, Alaska’lılar Amerika Birleşik Devletleri federasyonu içinde bir devlet olmak için 1950 de istekte bulundularsa da bu istekleri ancak sekiz yıl sonra gerçekleşti ve Alaska 1958 yılında Amerikanın 49. devleti (eyaleti) olmak hakkını kazandı


Leave A Reply