Alp Dağları ile ilgili genel bilgiler. Alp Dağlarında yer alan tepeler, geçitler ve keşifler hakkında temel bilgiler.
Alp Dağları, dünyanın en önemli dağ zincirlerinden biridir. Fransa’da Nice yakınlarından başlayarak İtalya’yı kuzeyden bir yarım daire şeklinde çevirir, Adriya Denizi’ndeki Trieste kıyılarında sona erer.
Alplerin uzunluğu 1.200 km. dir. Eni 150-300 km. arasında değişir. Ortalama yükseklik 2.500 metredir. Orta Avrupada Almanya, Avusturya ve İtalya topraklarının bir kısmını kaplar.
Batı, Orta ve Doğu Alpler diye üçe ayrılan Alp Dağlarının başka kolları da vardır. Dinar Alpleri, Karpat Dağları Alplerin bir koludur. Aynı şekilde, Apeninler, Bulgaristan’daki Balkan Dağları ve Yunanistan’daki Pindus Dağları da Alplerin birer koludur. Alplerin batıdaki en önemli kolu Apeninlerdir.
Alp Tepeleri
Alp Dağlarının en önemli tepesi Güney-Doğu Fransa’da Mont Blanc’dır (4810 m.). Mont Blanc’dan sonra en yüksek tepe Mont Rosa’dır (4635 m.). Diğer önemli tepeler şunlardır: Bernuna (4052 m.), Jungfrau (4272 m.), Matterhorn (4500 m.), Gran Paradiso (4060 m.)
Alp Geçitleri
Batıdan doğuya doğru sıra ile, başlıca geçitler şunlardır: Mont Genevre, Mont Cenis (Paris-Roma ekspresi buradan geçer), Saint Bernard, Simplon (Simplon Ekspresi buradan geçer), Saint Gotthard (Riviera Ekspresinin yolu üstündedir) ve Brenner (Roma-Beriin Ekspresi buradan geçer). Hannibal M. O. 218 de Mont Genevre, Napoleon da 1800 de Saint Bernard geçidinden ordularını geçirmişlerdir.
Buzullar
Alp Dağlarında 1200 kadar buzul olduğu tahmin edilmektedir. En önemli buzul Mont Blanc’ın kuzey yamacındaki «Mer de Glace» (Buz Denizi) buzuludur. Berne Alplerindeki Rhöne Buzulu ise Rhöne nehrinin kaynağını teşkil eder. En uzun buzul İsviçre’deki Aletsch Buzulu’dur.
Nehir, göl ve çağlayanlar
Çok eski devirlerde Alp Dağlarındaki buzullar birçok nehir ve göl yataklarını kazmıştır. Son derece güzel manzaralı olan Cenevre, Zürich, Lucerne, Lugano göllerinin kıyılarında dinlenme yerleri yapılmıştır. Kuzey İtalya’da doğal güzelliğiyle tanınmış göller ise Como, Garda ve Maggiore’dir.
Alp Dağlarındaki göllerin en büyüğü Konstanz gölüdür. Büyük ölçüde yağmur ve kar yağan Alp Dağlarından birçok nehirler doğar. Bu nehirlerin başında Ren ve Po gelir. Ren, Konstanz Gölünün içinden geçerek akar. Tuna nehrinin de birçok kolları Alp Dağlarından akan sularla beslenir. Akdenize akan Rhone nehrinin kaynağı da Alp Dağlarıdır.
Eriyen karlar Alp Dağlarında yüzlerce çağlayan meydana getirir. Bunlardan elde edilen elektrik enerjisi İsviçre ve İtalya’daki fabrikalara gönderilir.
Alplerde Keşifler Önceleri sadece Alp Dağlarındaki geçitleri bulmak için yapılan keşif seyahatleri 1700 yıllarından sonra yüksek tepeleri fethetmek amacını gütmüştür. Bu iş yerlilerden çok, başka memleket sporcularını ilgilendirmiş, Alp Dağları ile ilgili kulüpler kurulmuştur. Önemli tepelerin fetih tarihleri şunlardır: Mont Blanc (1786), Jungfrau (1811), Mont Pelvoux ( 1848), Mont Rosa (1855), Matterhorn (1865).
Matterhorn Tepesi
