Cumhuriyet ne demektir? Cumhuriyetin tanımı, açıklaması, Cumhuriyet nasıl bir idare şeklidir, Cumhuriyet hakkında bilgi.
Cumhuriyet;bir devlet idare şeklidir. Cumhuriyet idaresinde halk, egemenliği elinde bulundurur, bunu seçtiği temsilciler vasıtasıyla kullanır.
Anayasa hukuku devlet şekillerini iki kategoriye ayırır:
1 — Monarşiler: Devlet müessesesinin bir tek kişi etrafında teşkilatlanışıdır;
2 — Cumhuriyetler: Devlet başında belli süre için seçimle gelen bir başkan vardır, onun etrafında muhtelif meclisler bulunur.
Tarih boyunca gelip geçen veya halen mevcut devletleri bu kategorilerden birine sokmak mümkündür, fakat hiçbiri ötekine tıpatıp benzemez. Bu noktayı hatırda tutmak şartıyla cumhuriyet dediğimiz devlet şeklinin ana çizgilerini belirtebiliriz:
Bu kelimenin lügat manası halka mensup hükümet şekli ki, hükümdarın yerine halkın seçtiği bir başkan bulunmasıdır.
Eski Yunan filozofu Aristoteles (Aristo) cumhuriyeti şöyle tarif eder: Devleti, umumun menfaatini gözeterek halk idare ederse, ona cumhuriyet denir.
Bu ana fikri işleyen, geliştiren Montesquieu, «Yasama, yürütme ve yargı kuvvetleri tek şahısta veya kurulda toplandığı takdirde, adı cumhuriyet dahi olsa ve organlar seçimle gelse bile, o rejim, halk idaresi niteliğini taşımaz» diyor. Şu halele, cumhuriyet, Öyle bir devlet şeklidir ki, onda, üç ana kuvvet, ayrı, birbirlerine karşı bağımsız ve birbirini dengeli bir surette denetleme esasına göre kurulmuş olacak, devletin başında da belli bir süre için seçimle gelen bir başkan bulunacaktır.
