Kerbela olayı tam olarak nedir? Kerbela’da neler olmuştur ve Kerbela olayının sonuçları nelerdir?
Kerbela Olayı, Halifeliği bir aile saltanatı haline getiren Emevilerin, Hz. Ali’nin oğlu ve Hz. Muhammed’in torunu Hüseyin’in öldürülmesiyle sonuçlanan olay (10 Muharrem 680).
Hz. Ali ile Muaviye arasında başlayan çekişme, Ali’nin öldürülmesi ve Muaviye’nin halifelik görevini üzerine almasıyla başlayan yeni dönemde, Muaviye ölünce, yerine oğlu Yezid halife oldu. Yezid bin Muaviye, Şam’da halife olunca, içlerinde Hüseyin’in de bulunduğu bir grup ileri gelen Müslümanlar ona biat etmediler. Medine Valisi Velid bin Utbe bin Ebu Süfyan, Hüseyin’i biat için davet ettiyse de, o biat etmedi ve ailesiyle yakınlarını alarak Mekke’ye gitti. Muaviye’nin öldüğü ve Yezid’in halife olduğu haberi, Kûfe’de duyulunca, Kûfeliler, Hüseyin’e biat edilmesi için karar aldılar ve bir mektupla karar kendisine bildirildi ve Kûfe’ye davet edildi: Bu arada Kûfe’de olaylar çıktı. Hüseyin de Mekke’den Kûfe’ye doğru yola çıktı. Yolda, Hurr bir Yezid komutasında 1.000 kişilik bir Emevi Ordusu ile karşılaştılar.
Hurr, Hüseyin’e, kendisini yakalayıp valiye götüreceklerini bildirdi. Bunun üzerine Hüseyin, adamlarını ata bindirip geri döneceklerini söylediyse de, Hurr buna izin vermedi. Hüseyin bunun üzerine kuzeye yöneldi. Ninova kalıntılarının bulunduğu yere kadar geldi. Burada Hüseyin’i karşılayan Ebi Vakkas, aldığı buyruk üzerine, geri dönmelerine izin vermediği gibi, su almasını da engelledi. Hüseyin herhangi bir savaşa girilmesini istemediğini bildirerek, Medine’ye dönmeyi ısrarla istemesine karşılık, ona bu izin verilmedi. Bu durumda savaşmaktan başka yol kalmadı. Çadırların arka tarafına bir hendek kazdıran Hüseyin, 72 kişilik kuvvetiyle sağ ve sol kolda, mevzi aldı. Ancak günlerdir çekilen susuzluk, Hüseyin’i ve adamlarını çok zor duruma düşürmüştü. Önceleri tek tek çarpışmalar oldu. 10 Ekim 680 (19 Muharrem 61) günü topluca Hüseyin’in üzerine saldırıya geçildi. Hüseyin ve adamları şehit düştüler. Hüseyin’in tarafında 72 kişi, Ömer bin Ebi Vakkas’ın tarafında ise 88 kişi öldü. Hüseyin’in oğlu Ali bin Hüseyin’in (Zeynelabidin) öldürülmesini Vakkas engelledi. Hüseyin’in kesik başı halife Yezid’e götürüldü. Kerbela Olayı, İslâm tarihinde en büyük trajik olaylardan biridir. Konu üzerinde, birçok eserler yazılarak canlı tutulmuş ve unutturulmamıştır.
Konu, Türk Edebiyatı’nda da geniş bir yer tutar. Hüseyin’in şehit edildiği 10 Muharrem gününün, daha sonraki çağlarda ve günümüzde bir matem günü olarak anımsanması ve yas tutulması, gelenekselleşmiştir. Hüseyin’in şehit edilmesiyle ilgili olarak kaleme alınan Maktel-i Hüseyin mersiyeleri, bu günlerde okunur. Bu dinsel menzum eserler halk edebiyatında da etkisini göstermiştir.
