Ünlü besteci Ludwig van Beethoven hayatı hakkında kısa bilgi ve Beethoven’ın Sanatçı Kişiliği ve Sanatı ile ilgili bilgiler.
Ludwig van Beethoven Hayatı ve Sanatçı Kişiliği
Ludwig van Beethoven (Aralık 1770, Bonn, Almanya – 26 Mart 1827, Viyana, Avusturya)
Müzik sanatının en ünlü, en büyük bestecilerinden biridir. Flaman aslından müzikçi bir ailenin çocuğu olarak Almanya’ da Bonn şehrinde doğmuştur. Dedesi Ludwig ana yurdu olan Löwen’den göçerek Almanya’ya yerleşmiş, orkestra şefi olarak çalışmıştır. Babası, Bonn Prensliği sarayında şarkıcılık yapmış, hayatının sonuna kadar sanatından ayrılmamıştır.
Beethoven ilk müzik bilgilerini babasından edindi, sonra doğduğu şehirde tanınmış öğretmenlerden Christoph Gottlob Neefe’nin öğrencisi oldu. On üç yaşında prenslik orkestrası üyeliğine kabul edildi, on beş yaşında sarayın ikinci orgçuluğuna getirildi. Bu sırada Breuning ailesinin dostluğunu kazanması bilgi ve görgüsünün artışında önemli rol oynamıştır. Breuning’lerin teşviki ve Prensin yardımıyla 1787 yılında Mozart’tan ders alması için Viyana’ya gönderilen genç sanatçı annesinin ağır hastalığı yüzünden Bonn’a dönmek zorunda kaldı. Bu arada Mozart’la ancak kısa bîr görüşme yapmış, büyük besteci genç Beethoven’in dehasını ilk anlayanlardan biri olmuştur.
Beethoven’in Bonn’a gelişinden kısa süre sonra annesi öldü, sanatçı genç Prens tarafından 1792’de ikinci defa Viyana’ya gönderildi. Bu büyük sanat merkezinde Haydn’ın tavsiyesi üzerine çalışmalarına başladı, çağının Schenk, Albrechtsberger ve Salieri gibi ünlü müzik ustalarından faydalandı. 1795’te ilk üç yaylı çalgılar triosu, Haydn’a ithaf edilen üç piyano sonatı ve ilk piyano konçertosu yayınlandı, bu cüretli eserler etrafında geniş bir bilgi uyandı.
Beethoven 1800 yıllarında kulaklarında beliren bir ârıza üzerine âdeta hayata küsmüş, intiharı bile düşünmüştür. Fakat 1803’ten sonra olayları olduğu gibi kabul ederek insanüstü iradesi ve dehası ile kendisini yaratmaya verdi, birbiri ardı sıra büyük ses anıtları yarattı.
Beethoven’in kulaklarındaki rahatsızlık 1819’da tam bir sağırlık halini almış, onu yavaş yavaş insanlardan uzaklaştırmış, yalnızlığa mahkûm etmişti. Hayatının son yıllarında karşısındakilerîn söylediklerini ancak yazdırmak sureti ile anlayabiliyor, birazcık duyabilmek için boynuz şeklinde uzun borular kullanıyordu.
Beethoven hiç evlenmemiştir. 1826 yılı sonbahar aylarında sağlık durumu birdenbire kötüleşti, ağır bir hastalık yüzünden aylarca yatakta kaldı, fırtınalı bir kış günü son nefesini verdi.
Beethoven’in Sanatı
Beethoven yaşayışı ile tamamen bağımsız, hiçbir göreve akıma bağlı olmayan yeni bir müzikçi tipinin ilk örneği olmuştur. Eserlerini başlıca üç çağa ayırarak incelemek gerekir.
1800 yılına kadar gelen ilk devredeki verimi genel olarak sınırlandırılmış, kapalı bir üslûbun, rokoko sanatının etkisini taşır. 1815 yılına kadar gelen ikinci çağdaki eserleri kalıplardan kurtulmuş, derin his hareketlerinin yankılarını veren yepyeni bir tarzın örnekleridir, Bu çağın özelliklerini belirten eserleri «Eroica», Do minör ve La majör senfonilerle, «Rasumowsky Kuartetleri», «Pathetique» adlı piyano sonatıdır. Ölümüne kadar gelen çağ ise muhteşem «Dokuzuncu Senfoni» ve «Missa Solemnis» le, bunlara ek olarak büyük yaylı çalgılar kuartetleriyle romantizme yönelen daha ileri bir çabanın anıtlarını kazandırmıştır.
Beethoven sanatında Mannheim Okulundan başlayarak Haydn ve Mozart‘ın devamı olmuş, bu arada ilk zamanlar Philip Emmanuel Bach ve Cherubini’nin etkisinde kalmıştır. Fakat daha sonraları belirli bir sınıf ve topluluğa yönelen «klasik» ve «rokoko» tarzlarından sistemli bir şekilde sıyrılmış, müzik sanatını sınıftan kurtararak bütün insanlığa yaymaya çalışmıştır. «Dokuzuncu Senfoni» de müziği çalgıda bırakmayarak insan sesini de katması bu endişe ve gayesinin açık delilidir. Tekniğinin gücünü daima muhteşem yapıların doğuşunda kullanmış, sağlam ve mantığa dayanan buluşlarla bu yapıları ölmezleştirmiştir. Bağımsızlığa olan eğilimini eserlerinde de belirtmekten çekinmemiş, «Fidelio» operasında olduğu gibi sanatını bu fikrin hizmetine vermiştir.
Beethoven’in XIX. yüzyıl müziği üzerinde çok büyük ve derin etkileri olmuş, Schubert, Schumann, Berlioz, Mendelssohn, Brahms ve Bruckner gibi büyük besteciler ona olan hayranlıklarını eserlerinde gene ona has özellikleri kullanmak suretiyle belirtmişlerdir.
Beethoven’in başlıca eserleri şunlardır:
9 Senfoni (bunlardan 3. Senfoni «Eroica» (Kahramanlık Senfonisi), 5. Senfoni «Kader Senfonisi», 6. Senfoni «Pastorale» (Kır Senfonisi, 9. Senfoni de «Corale» (Korolu Senfoni) olarak tanınır); Prometheus’un Yaradılışı (bale); «Egmont», «Coriolan» uvertürleri; Keman Konçertosu; 5 piyano konçertosu; Uçlü Konçerto (piyano, orkestra, koro); «Fidelio» (opera); «Isa Zeytin Dağında» (oratoryo); ayrıca keman, piyano, viyolonsel için sonatlar ve diğer çeşitli besteler.
Filozof besteci ve Beşinci Senfonisi
Beethoven, müzik çevrelerince filozof besteci olarak tanınır tn sanları çok sevdiği halde, daima onlardan kaçmayı âdet edinen Beethoven, hiçbir kimsenin tesiri altında kalmadan, kendine göre bir felsefe yaratmıştı. Başlangıçta Kader’in insanı daima yenebi leceğine inanmıyordu. Bir dostuna: «Ben istersem Kader’i ya kasından yakalar yere sererim» demişti
«Kadeı Senfonisi» adını taşı yan Beşinci Senfonisi’ni yazmaya başlarken de inancı değişmemişti. Beethoven bu eserini 1808 de tamamladı
Beşinci Senfoni, insanın Ka der’le savaşını anlatır. Kadeı insanın kapısını çalmaktadıı onu hükmü altına almak ıstiye çektir. Şiddetli bir mücadele baş lar, Senfoni, insanoğlunun cen netin koruyucu kanadları altına sığınarak Kadre’e karşı zafer kazanışını anlatır, huzur ve sükun verici melodilerle sona erer.
Beethoven’in felsefesine göre, insanoğlu ıstıraptan doğan ze kâyla cesaret kazanır, bu cesa ret ona ümit verir. İnsan bu ümitle ebediyete kavuşur,
Beethoven Kader’in üstünlü güne inanmamıştı, fakat sonun da pek acı bir şekilde kaderin esiri oldu, ömrü sağırlığın ıştıra bı içinde sona erdi.
