Mahmut Şevket Paşa kimdir? Mahmut Şevket Paşa hayatı, dönemi önemli olaylar, Osmanlı sadrazamları hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Mahmut Şevket Paşa
Mahmut Şevket Paşa; Osmanlı askeri ve sadrazamıdır (Bağdat 1856-İstanbul 1913).
1882’de kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı. Genelkurmay’da ve Harp Akademisi’nde görev yaptı. Öğretmenlikten ayrıldıktan sonra, Almanya’da 9 yıl süreyle askerlik bilgi ve görgüsünü geliştirdi. 1894’te Fransa’ya gönderildi ve Fransa Ordusu’ nu tanıdı. 1899’da İstanbul’a döndü ve Taphane-i Âmire komisyonunda görev aldı. 1901’de paşa olduktan sonra, Mekke ile Medine arasındaki telgraf hattının çekilmesine nezaret etti. 1905′ te Kosova valisi oldu. Makedonya sorunun çözümünde başarıyla çalıştı. 1908 Meşrutiyeti’nin ilânından sonra, Üçüncü Ordu komutanlığına, arkasından da Rumeli Vilayeti Genel Müfettişliği’ne atandı. 31 Mart Vakası olarak bilinen olayda Hareket Ordusu adıyla oluşturduğu birlikte 11 Nisan sabahı İstanbul’u işgal etti ve ü. Abdülhamit’ in tahttan indirilmesinde etkin rol aldı, hürriyet kahramanı olarak anılmaya başlandı. 1909’daki Hakkı Paşa Kabinesi’nde Harbiye Nazırlığı görevine getirildi. Balkan Savaşı sırasında Alansonya ordusu komutanlığı görevinde bulundu.
Babıâli baskınından sonra, özellikle Enver Paşa’nın padişaha yaptığı uyarılar sonucunda, 23 Ocak 1912’de sadrazamlığa getirildi. Kurduğu kabine beş ay kadar iş başında kaldı ve tüm çalışmasını Balkan Savaşı’na yöneltti. Bu süre içerisinde, İngiltere ile olan sorunların çözümüne, vilayet genel yasasının çıkarılmasına büyük çaba harcadı. Fakat Balkan Savaşı’nın yenilgiyle sonuçlanması üzerine eleştirilere uğradı. 11 Haziran 1913 günü, otomobiliyle Babıâli’ye giderken, Gedikpaşa’da yolun daraldığı bir noktada, bir suikast sonucu tabancayla vurularak öldürüldü, vuranlar kaçtılar. Ertesi günü Hürriyet-i Edebiye Tepesi şehitliğinde toprağa verildi. Osmanlı Ordusu’nun Alman askeri tekniğine göre yeniden düzenlenmesinde etkin rol oynadı. Askeri öğretmenlik yaptığı sıralarda verdiği derslerle ilgili birçok kitap kaleme aldı. Bunlar arasında en önemlisi: Devlet,i Osmaniye’nin Bidayet-i tesisinden şimdiye kadar Osmanlı teşkilatı ve Kıyafetli Askeriyesi’dir. Üç ciltten oluşan bu eserin ilk iki cildi ve anıları yayımlandı.
Kaynak 2
MAHMUT ŞEVKET PAŞA (1856 – 1913)
Tanınmış bir Türk askeri ve devlet adamıdır. Bağdat’ta doğdu. Babası valiydi. 1882’de kurmay yüzbaşı olarak Mekteb-i Erkân-ı Harbîye’den (Harb Akademisinden) çıktı. Almanya ve Fransa’ya görevle gönderildi. 1905’te birinciferik (orgeneral) oldu. II. Abdülhamit’in sadık a-damlarından sayılıyordu. Kosova genel valisi, 1908’de III. Ordu Komutanı oldu.
«Hareket Ordusu» adı verilen kuvvetler 31 Mart olayına müdahale etmek üzere İstanbul’a hareket edince, Selanik’teki ordu merkezinden gelen Mahmut Şevket Paşa, bu kuvvetlerin başına geçti. Daha sonra Harbiye nazırı oldu. Tutumu diktatörceydi. İtalyan ve Balkan savaşlarında hiçbir varlık gösteremedi. İttihatçılar, Babıâli baskını ile hükümeti ellerine geçirince, Mahmut Şevket Paşa’yı sadrazam yaptılar. 14 haziran 1913’te Mahmut Şevket Paşa, şimdi üniversite olan, Beyazıt’ taki Harbiye Nezareti binasından Babıâli’ye, yani başbakanlığa giderken yolda otomobiline sıkılan kurşunlarla öldürüldü (bu otomobil şimdi Askerî Müze’dedir). Suikast konusu üzerinde çok tartışılmış, birçok noktaları hâlâ karanlık kalmıştır. Böyle bir fırsat gözetleyen İttihatçılar, bu vesileyle muhaliflerinden birçoğunu daha astılar.
Mahmut Şevket Paşa, Arapça, Farsça, Fransızca, Almanca bilirdi. Askerliğe, müspet ilimlere dair kitapları vardır. Osmanlı askerî teşkilât ve tarihi üzerindeki eseri değerlidir. Hürriyet-i Ebediye tepesindeki muhteşem mezarlığa gömülmüştür.
