Dünyaca ünlü Venüs heykellerinden biri olan Melos venüs’ü (Venus de Milo) heykelinin bulunuş ve Fransa’ya götürülüş hikayesi hakkında bilgi.
1820 yılının kışında Ege Denizi’nin Melos Adası’nda Yorgo Bettonis adlı bir köylü, oğlu Antonio ile beraber tarlasında çift sürüyordu. Bir ara sabanının açtığı yarıkta bir delik gözüne ilişti. Deliği genişletti. İçinde bir heykel vardı!
Köylü, oğlu ile beraber toprağı küreleyip heykeli dışarı çıkardı. Bu beyaz taştan, çıplak bir kadın heykeliydi. Sol eliyle belinden aşağısını saran örtüsünü, sağ eliyle de havada bir küre tutuyordu.
20 Nisan günü bir Fransız savaş gemisi İstanbul’a giderken yolunun üzerinde bulunan Melos Adası’na uğradı. Gemide tarihi değeri olan sanat eserlerine meraklı Yüzbaşı Matterer ve Dumont d’Urville adında iki subay vardı. Karaya çıktıkları zaman tesadüfen köylüyle tanışıp, konuştular. Böylece o beyaz heykelden haberdar oldular.
İstanbul’a geldikleri zaman ilk işleri o zamanki Fransız elçisi Marki De Riviere’e Melos’taki heykelden bahsetmek oldu. Marki de hususi katibi M. de Marcellus’u, her ne bahasına olursa olsun, heykeli satın alması emriyle Melos’a gönderdi. O yılın 23 mayısında Fransız savaş gemilerinden «Estafette» Melos Adası açığında demir atmış bulunuyordu.
Fransızlar’ın heykeli adanın sahibi Türkler’den almaları pek kolay olmadı. Heykel, bir arabaya yüklendi, kıyıya indirildi. Bu sırada geçen çekişmede heykel arabadan düştü, kolları kırıldı. Fransızlar o kadar acele hareket etmek zorunda kalmışlardı ki dönüp de kırılan kolları almaya vakitleri kalmadı.
Bugün Paris’teki Louvre Müzesinin bir köşesini süsleyen ve Aphrodite heykellerinin en güzellerinden biri olan Melos Venüs’ünün kolları kim bilir belki hala eskiden bulunduğu adanın kıyılarında kumlar arasında duruyordur.
