Orta Tabaka Genişlemesi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Toplumsal gelişme unsurlarından orta tabaka genişlemesi nedir? Orta tabaka genişlemesi nasıl olur? Hakkında bilgi.

Orta Tabaka Genişlemesi

Toplumlarda orta tabakanın, alt ve üst tabakaya göre, sayıca artması ve güçlü olmasına orta tabaka genişlemesi denir. Orta tabaka, siyasi ve ekonomik açıdan toplumda denge unsuru rolünü oynar. Bu nedenle bir ülkede bu sınıfın genişlemesi, ekonomik büyüme ve toplumsal gelişmeye yardımcı olur.

Orta tabaka, toplumda siyasi açıdan denge unsurudur. Çünkü insanlar, alt ve üst tabaka gibi çok zengin, çok yoksul, çok eğitimli, az eğitimli, çok saygın, az saygın gibi uç noktalarda özellikler taşımazlar. Bu nedenle orta tabakanın güçlü olduğu ülkelerde aşırı fikir akımları fazla taraftar toplayamaz. Ayrıca orta tabaka içine, ekonomik düzeyi çok düşük olmayan ve aydın olan kesimi de alır. Orta tabakanın güçlü olması, yine bu tür akımların yaygınlaşmasını engeller.

Orta tabaka, ekonomik bakımdan da denge unsurudur. Alt tabakanın geniş olduğu toplumlarda zengin ve yoksul arasında eğitim, sağlık, barınma koşulları açısından büyük farklılıklar olur. Alt tabakadakiler iyi bir eğitim alamadığı veya iş kurmak için gerekli sermayeye sahip olamadığından, ekonomik yaşama etkin bir katkıda bulunamazlar. Bu durum mal ve hizmetlerin üretiminin az olmasına, üretilenlerin az olması da pahalı olmasına yol açar. Bu koşullarda sağlıklı beslenme, eğitim gibi olanaklardan daha az yararlanabilecek olan alt tabakadakiler, gittikçe daha da yoksullaşır. Üretimi elinde bulunduran üst tabakadakiler ise daha fazla kazanç elde eder ve gelir oldukça dengesiz dağılır. Sonuç olarak tüm bunlar ekonomik büyümeyi engeller. Çünkü bir toplumda, mümkün olduğunca geniş oranda bir nitelikli nüfus, ekonomiye üretici ve tüketici olarak dengeli bir şekilde katıldığı ölçüde ekonomik gelişme sağlanır. Bu durumda hem yaşam koşullarını iyileştirebilecek nitelikte mal ve hizmet üretilebilir hem de bireylerin büyük bir kısmı bunlardan yararlanabilecek olanaklara sahip olur. Ekonomik gelişmeyi sağlayacak bu koşulların oluşması ise ancak toplumda orta tabakanın geniş olmasıyla mümkündür.

Tüm bu siyasi ve ekonomik işlevlerinden dolayı günümüz çağdaş toplumlarında, orta tabakanın genişletilmesi amaçlanır. Bu nedenle devletler, orta sınıfın çoğunlukta olmasını sağlayacak düzenlemelere giderler. Örneğin, alt tabakadakilere sağlanan sosyal ve ekonomik destekler, alt tabakadakilerin sayısını azaltmaya yönelik önlemlerdir. Kazanç sahiplerine yönelik olan yasal düzenlemeler ise kârın, belirli bir kesimin elinde toplanmasını engeller. Böylece toplumun her tabakasına eğitim, sağlık ve teşebbüste fırsat eşitliği sunularak orta tabakanın genişletilmesi amaçlanır.

Advertisement

Bir toplumda orta tabakadakiler de gelir, eğitim, saygınlık gibi açılardan kendi içinde farklılaşabilmektedir. Orta tabakadakiler, gelişmişlik ölçüsüne göre alt tabaka veya üst tabakaya yakın olabilir.

Gelişmemiş toplumlarda orta tabaka dar ve güçsüzdür. Milli gelirin büyük bir kısmı üst tabakaya gider. Kalabalık olan alt tabakaysa milli gelirden düşük bir pay elde eder. Orta tabaka, gelir düzeyi açısından daha çok alt tabakaya yakın bir durumda bulunur.

Gelişmiş toplumlarda ise orta tabaka geniş ve güçlüdür. Milli gelirden aldığı pay fazladır. Gelir düzeyi üst tabakaya yakındır. Alt tabaka ise fazla kalabalık değildir.

orta-tabaka-genislemesiGelişmiş ve az gelişmiş ülkelerin tabakalaşma piramitleri ve orta tabakalaşma açısından ideal olan durum Şekilde gösterilmiştir. Az gelişmiş ülkelerde nüfusun az bir bölümü milli gelirden büyük pay alırken, geriye kalanı düşük pay almaktadır. Bu durum, toplumsal tabakalaşma piramidini altı geniş, üstü çok dar bir şekle dönüştürmektedir. Arada bulunan orta tabaka da güçsüz olmaktadır (A). Gelişmiş ülkelerde ise orta tabaka güçlüdür. Bu tabakada bulunan insanlar, milli gelirden fazla pay almaktadırlar. Milli gelirden çok fazla ve çok az pay alan insanların sayıları fazla değildir. Bu nedenle de toplumsal tabakalaşma piramidi, orta kısmı şişkin bir şekil almaktadır (B).

ideal bir orta tabakalaşma için az gelişmiş bir ülkenin tabakalaşma piramidinin şeklinin gelişmiş ülkelerinki gibi olması gerekir. Toplam milli gelir artışı, nüfus artışını geride bırakacak kadar hızlı olmadığı taktirde ise böyle ideal bir duruma ulaşılamaz. Çünkü, orta tabakanın genişlemesi için kalabalık olması yeterli değildir. Toplumda kişi başına düşen milli gelirin de artması gerekir. Ayrıca alt ve üst tabakalar arasındaki gelir dağılımındaki uçurumun fazla olması da toplumda fikir çatışmalarını, gerginlikleri ve bunalımları artırır. Kısaca, toplumsal gelişmenin temel koşullarından biri olan orta tabakalaşmanın, orta tabakanın hem sayıca fazla hem de ekonomik anlamda güçlü olmasıyla sağlanabileceği görülmektedir. Orta tabakayı güçlendirmek için ise şu önlemlerin alınması gereklidir:

• Devletin, ülkenin doğal kaynaklarının ortaya çıkartılması ve değerlendirilmesi işlevlerini yerine getirmesi,

Advertisement

• Devletin, dış politikada tutarlı ve bağımsız olması, gelişmiş ülkelerle ekonomik ilişkilerini ödün vermeyen ama iş birliğini sağlayıcı biçimde yürütmesi,

• Eğitime önem verilerek uzmanlaşmış iş gücünün artırılması,

• Gösteriş amacı taşıyan ve israfa varan türden tüketimi engelleyerek toplum yararı için bireyin fedakârlığını teşvik eden anlayışın yaygınlaşmasının sağlanması,

• Vergi alımında adaletin gerçekleştirilmesi,

• Sosyal güvenliğin sağlanması; devletin ekonomik yönden güçsüz olanları, insanca yaşamak için gerekli geliri bulunmayanları koruması ve sosyal güvenlik kurumlarının güçlendirilmesi.


Leave A Reply