Papaz külahı nedir, nasıl bir bitkidir? Papaz külahının özellikleri, yetiştirilmesi, görünümü ve meyveleri hakkında bilgi.
Papaz Külahı
Papaz Külahı; İğağacı olarak da bilinir, Celastraceae familyasının Euonymus cinsini oluşturan 170 kadar çalı, küçük ağaç ve tırmanıcı bitki türünün ortak adıdır. Asya, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın ılıman bölgelerine özgü olan bu türlerin pek çoğu süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bazı ayrıksı örnekler dışında sürgünlere karşılıklı dizilen yapraklar, yaprakların koltuğunda şemsiyemsi salkımlar oluşturan çiçekler ve etli kapsül tipi meyveler türlerin ortak özelliğini vurgular.
Avrupa’dan Kırım’a ve Kafkasya’ya kadar çok geniş bir coğrafi yayılış gösteren adi papazkülahı (Euonymus europaea) kışın yapraklarını döken, 6 m yükseklikte bir ağaçtır. Türkiye’de de Trakya bölgesinden Doğu’ya kadar yaygın olarak yetişir. Yapraklar döküldükten sonra dalların üzerinde kalan kırmızı-turuncu renkli meyveleriyle çok güzel bir görünüm sergiler. Bu nedenle süs bitkisi olarak yetiştirilen pek çok çeşidi geliştirilmiştir. Avrupa’nın doğu kesimlerinde reçine çıkarılan bu ağaçların. sarımsı beyaz renkİi sert odunundan da yaygın olarak iğ, kürdan ve tahta çivi yapılır.
Uzakdoğuya özgü olan E.fortunei (ya da E. radicans) hava kökçükleri yardımıyla tırmanır ve kışın yapraklarını dökmez. Yeşilimsi renkli çiçekleri ve turuncu renkli meyveleri vardır. Yaygın biçimde süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Kırmızı ya da mor renkli meyveler taşıyan E. latifolius ile dalları mantar kabarcıklarıyla kaplı olduğundan “siğilli papazkülahı” adıyla anılan E. verrucosus türlerinin her ikisi de Güney Avrupa ve Batı Asya’da yaygındır. E. atropurpurea ise Kuzey Amerika’nın doğu kesimlerine özgüdür.
Kaynak 2
Papazkülahı; (Lat. Evonymus). İkiçenekliler sınıfının Celastraceae familyasından çalı ya da ağaççık halinde yetişen bir bitkidir. Avrupa, Asya ve Amerika ile Avustralya’da yetişen yaklaşık 120 kadar türü vardır. Türlerinin çoğu kışları yapraklarını döker, bazılarıysa herdem yeşildir. Sonbaharda açan güzel çiçeklerinden dolayı süs bitkisi olarak yetiştirilir. Adi papazkülahı Avrupa papazkülahı da denir. Avrupa, Türkistan, Kırım, Kafkasya ve Türkiye’nin kuzey ve güney bölgelerinde ormanlık ve dağlık alanlarda yetişir. Çoğunlukla çalı görünümündedir. Bazen boyu 5-6 cm’ye ulaşan kışın yapraklarını döken ağaççıklar halinde de bulunur. Kabızlığa karşı kullanılır.
Açık renkli odunundan da tornacılık ve kaplamacılıkta yararlanılır. Kürdan, kundura çivisi, iğ yapımı; kömürü de barut ve boya yapımında kullanılır. Güney ve Güneydoğusuyla, Kuzey Afrika, Kırım, Kafkasya, Kuzey İran ve Türkiye’nin birçok orman bölgesinde yetişir. Boyu 4-5 m’ye kadar ulaşır. Büyük yaprakları ve yeşile yakın güzel çiçeklerinden dolayı park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Japon papazkülahının anayurdu Japonya,Kore ve Çin’dir. Öteki türlerin aksine kışları yapraklarını dökmezler. Genelde çalı biçimindedir. 1800’lü yıllarda Avrupa’ya getirildi ve süs bitkisi olarak yetiştirilmeye başlandı. Türkiye’de de park ve bahçelerde rastlanır. Siğilli papazkülahı adını sürgünleri üzerindeki mantar kabarcıklarından alır. Çoğunlukla çalı biçimindedir.
