Peyami Safa Kimdir ve yapmıştır? Ünlü yazar Peyami Safa’nın hayatı, biyografisi, edebi kişiliği, eserleri hakkında bilgi.
Peyami Safa
Peyami Safa; yazardır (İstanbul 1899-ay.y. 1961).
Babası şair İsmail Safa (1867-1901) Sivas sürgünlüğünde öldüğü zaman iki yaşında yetim kaldı, yoksulluk ve hastalık içinde büyüdü, düzenli öğrenimden yoksun kaldığı için sürekli okuyarak, kendini yetiştirdi. 15 yaşında geçimini kazanmak zorunda kalınca öğretmenlik ve PTT’de memurluklar yaptı (1914-1918). Küçük bir sermayeyle Yirminci Asır adlı akşam gazetesini çıkarmaya başlayarak yeteneğine daha uygun bir alan olan basın dünyasını seçti (1919). Burada yayımlattığı “Asrın Hikâyeleri” adlı dizide çıkan başarılı örnekleriyle tanındı. Israrlı bir çalışmayla Fransızca öğrendi, bu temeli bilinçli bir çabaya dayanan verimli çalışkanlığıyla besledi, geçim sağlayacak ürünlerini sanatçı kişiliğinin eseri saymadı, annesinin adını (Server Bedia) erilleştirerek imzaladı (Server Bedi: Cingöz Recaili polis romanları dizisi), gazetecilik kalemini sürekli ilgi gören köşe yazarlığıyla (fıkracılık) ölümüne kadar canlı tuttu, romanlarının çoğunluğu ilkin tefrika olarak yine gazetelerde çıktı. Ününe değer katan ürünleri adını taşıyan romanları, öykü derlemeleri ve incelemeleridir.
Edebi nitelik taşıyan roman ve hikayelerini asıl adı ile, serüven niteliğindeki roman ve hikayelerini Server Bedî takma adıyla yayınlayan Peyami Safa, insanların ruhsal yapılarını ele alıp daha çok bunları işleyen bir sanatçı olarak tanınır; genellikle psikolojik roman türünde ürünler vermiştir. Bunların yanında toplumun ahlak, kültür eğilimlerini, ortak sorunlarını da geniş ölçüde ele alıp işlemiştir. Dili, anlatımı sağlam Türkçe olmak bakımından güçlüdür. Peyami Safa gezi notları, inceleme ve deneme alanlarında da çeşitli eserler verdi. Edebiyatımızda «düşünür bir yazar» olarak yer etmiştir.
Ömrünün son yıllarında fıkra yazarı olarak da tanındı. Oğlunu askerliğini yaptığı sırada kaybetti ve bu olay onu çok sarstı. Bir kaç ay sonra, 15 Haziran 1961’de İstanbul’da öldü. Öldüğü zaman Son Havadis gazetesinin baş yazarıydı.
Başlıca Eserleri
Romanlar: Gençliğimiz (1922), Sözde Kızlar (1923), Şimşek (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924). Dokuz yaşında yakalandığı kemik vereminin uzun yıllar sürmüş hastane bakımı sırasında oluşan bir gençliğin ruh çözümlemelerine dayalı başarılı özyaşam öyküsü sayılabilecek Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), Fatih-Harbiye (1931), Bir Tereddüdün Romanı (1933), Matmazel Noraliya’nın Koltuğu (1949), Yalnız (1951).
Önce Kültür Haftası sonra Türk Düşüncesi adlı iki de dergi çıkarıp yaşatmaya çalışan Peyami Safa, günlerin getirdiği okur meraklarına karşılıklar verirken de yararlı eser hazırlamış oldu: Türk İnkılabına Bakışlar (1938), Millet ve İnsan (1943), Sosyalizm (1961), Mistisizm (1961), Nasyonalizm (1961), Doğu-Batı Sentezi (öl. s.1963).
