Siroz nasıl bir hastalıktır? Siroz hastalığı çeşitleri ve nedenleri nelerdir? Siroz belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi.
SİROZ
Karaciğerde büyüme ya da körelmeyle kendini belli eden hastalıktır. Karaciğer dokusunda kırmızımsı renkte taneciklerin ortaya çıkmasıyla özellenen siroz çok çeşitli biçimlerde görülebilen bir hastalıktır; anatomi açısından en belirgin niteliği, karaciğerin yaygın biçimde sertleşmesi olmakla birlikte, karaciğerin körelmesi ve büyümesiyle de sonuçlanabilir.
İlerlemiş evrelerinde ödem ve karın boşluğunda sıvı (asit) birikmesi birlikte görülür. Başlıca nedeni alkolikliktir ama virüs kökenli karaciğer iltihabına, bazı metabolizma dengesizliklerine (protein eksikliği), koledok kanalının tıkanmasına, vereme, sıtmaya, amip hastalığına bağlı olarak da gelişebilir. Daha seyrek olarak da sirozun nedenleri arasında bir asalak hastalığı (bilharziyoz), karbon tetraklorür zehirlenmesi ya da bir kalp hastalığı (kalp dışzarının sıkıştırıcı iltihabı) sayılabilir.
ALKOLE BAĞLI SİROZ
Alkole bağlı siroz, karaciğer büyümesi ya da körelmesiyle birlikte giden iki biçimde ortaya çıkar. Karaciğer büyümesi görülen biçiminde (Hanot ve Gilbert sirozu) karaciğer ve dalağın hacmi büyür. Asit, ödem, genel durum bozulduğu daha seyrek görülür. Oysa karaciğer körelmesiyle birlikte giden biçiminde (Laennec sirozu) ciddi bir asit, alt üyelerde ödem, az belirgin bir sarılık, belirgin bir toplardamar dolaşımı (özellikle karın çeperinde) ve basurların yanı sıra kanamalara eğilim görülür.
Genel olarak düşük ama sürekli bir ateş ve belirgin bir zayıflama gözlenir. Elle muayene sırasında kaburgalar altına çekilmiş, sert kenarlı, katı bir karaciğer ve büyük bir dalak bulunur. Siroz teşhisi, sorgulama ve alkol zehirlenmesinin öbür belirtileriyle doğrulanır.
Karaciğer hastalığının derecesi, değişik biyokimyasal incelemelerle değerlendirilir: Karaciğer işlevi testleri, hücrelerin çalışmasında bir bozukluğu ortaya koyar (kolesterol düzeyinde düşme, kan pıhtılaşmasında bozukluk, kan proteinlerinde dengesizlik, safra pigmentlerinin birikmesi). Kan sayımı, alyuvar sayısında azalma (kansızlık), akyuvar sayısındaysa artma olduğunu gösterir.
Hastalığın gelişmesi, belirtilerin şiddeti ve bedenin tedaviye tepkisine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavide alkollü içkilerin alımı kesinlikle yasaklanır, kalori bakımından zengin bir beslenme uygulanır. B vitaminleri, karaciğer hülasaları, böbreküstü bezi kabuğu hormonları ve türevleri, sidik söktürücüler gibi değişik ilaçlar verilir. Hastalık hecmelerle ilerler ve tedavinin etkisi zaman geçtikçe giderek azalır. Araya giren enfeksiyon, kanama, sarılık, karaciğer koması, karaciğer kanseri, verem gibi ihtilatlar hastalığın ilerlemesini hızlandırırlar.
PİGMENTLİ SİROZ
Pigmentli siroz ya da bronzlu siroz veya demir birikimi kökenli siroz (ilkel hemokromatoz) seyrek görülen kalıtımsal bir hastalıktır, çoğunlukla erkeklerde görülür ve bedenin demir metabolizmasının bir bozukluğuna bağlı olarak gelişir. Karaciğer büyümesiyle birlikte görülen bu sirozda, karaciğer ve öbür organların hücrelerine demir pigmenti sızması söz konusudur. Cilt bakırımsı bir renktedir. Hastalık iç salgı ve kalp kası bozukluklarıyla birlikte gelişir. Şeker hastalığıyla birlikte görülmesi durumunda, bronzlu diyabet hastalığından söz edilir.
