Solunum organları nelerdir? Solunum organları ne işe yarar, nasıl çalışırlar? 4. Sınıf düzeyinde solunum organlarının görevleri hakkında bilgi.
Solunum Organları ve Görevleri 4. Sınıf
Yaşamımız için gerekli olan oksijenin havadan alınması ve karbondioksitin dışarı atılması olayına solunum denir. Solunum organlarımız;
-Burun
-Yutak
–Gırtlak
-Soluk borusu
-Akciğerler den oluşur.
BURUN
Burun; havanın ilk giriş yeridir. Havayı süzer ve nemlendirir. Toz ve mikropların tutulmasını sağlar.
YUTAK
Yutak; ağız ve burun boşluğunu, soluk ve yemek borusuna ileten kısımdır.
GIRTLAK
Gırtlak; soluk borusunun başlangıç kısmıdır. Yutaktan gelen havayı akciğerlere iletir. Besinlerin soluk borusuna kaçmasını önler.
SOLUK BORUSU
Soluk borusu; gırtlak ile akciğerler arasında kalan borudur.
AKCİĞERLER
Akciğerler; göğüs kafesimizde bulunan solunumun temel organıdır. Sağ ve sol olmak üzere iki tanedir. Soluduğumuz havadaki oksijenin kana geçtiği organımızdır. Bu organımızda gaz değişimi olur. Soluduğumuz oksijen sayesinde kan temizlenir. Kandaki karbondioksit soluk verme yoluyla vücuttan atılır.
SOLUK ALIP VERME
Soluk alma sırasında;
Diyafram düzleşir, göğüs boşluğu genişler, göğüs kasları kasılır, akciğerler genişler.
Soluk verme sırasında;
Diyafram kubbeleşir, göğüs boşluğu daralır, göğüs kasları gevşer, akciğerler daralır.
Solunum Sisteminin Çalışması
Solunum; havadaki oksijeni alıp, karbondioksiti yeniden havaya atma biçiminde oluşan genel işlevdir. Solunum, göğüs kafesinde bulunan solunum kasları yardımıyla gelişen bir olaydır. Solunum, kaslarının kasılması sonucunda göğüs kafesinde bazı biçim değişiklikleri olur. Bu biçim değişiklikleri kafes içindeki hacim ve basınç değişikliklerine neden olurlar. Bu basınç değişikliklerine göre soluk alma ve verme olayları ortaya çıkar. Solunum kaslarının en önemlisi diyaframa adlı kastır. Göğüs kafesi, bir tür körüğe benzer. Solunumun temel organı olan akciğer bu körüğün içinde yer alır. Nefes borusu, bu körüğün ağzını akciğerlere bağlar.
Solunum kasları kasıldığında göğüs kafesinin hacmi genişler. Göğüs kafesinin genişlemesi, plevra boşluğunun da genişlemesine yol açar. Plevra boşluğunun içindeki basınç negatif basınçtır. Atmosfer basıncı ise bu sırada plevra basıncına göre pozitif basınçtır. Hava yüksek basınçtan yani pozitif basınçtan alçak basınca doğru yani negatif basınca doğru aktığı için akciğer havayla dolar. Buna nefes verme olayı da denir. Soluk ya da nefes verme olayı da benzer bir biçimde geriye doğru gelişir.
Solunum kaslarının kasılması sonucunda genişleyen göğüs kafesi, bu kasların gevşemesiyle bir miktar büzülür. Göğüs kafesi büzülünce iç hacmi küçülür. İç basıncı da yükselir. Bu basınç artışı plevra boşluğunda kendini belli eder. Plevra boşluğu basıncı yükselince bu basınç atmosfer basıncını aşacak düzeye ulaşır. Akciğer ve solunum yollarındaki basınç yükselir. Bu durumda, akciğer içindeki yüksek basınçlı hava, daha düşük olan atmosfer havasına doğru akar ve bu işlemle nefes verme olayı gerçekleşir.
