Sosyal bilimler nedir? Ne iş yapar? Sosyal bilimlerin bölümleri, faydaları, geliştirmek için yapılan çalışmalar nelerdir? Hakkında bilgi.
SOSYAL BİLİMLER NEDİR?
Sosyal Bilimler; dünyanın ve yaşamın insani ve toplumsal yönlerini inceleyen bir anlayıştır. Sosyal bilimler, sözel bilimler olarak da adlandırılır. Sosyal bilimlerin inceleme alanı daha çok insanlığı ve sanatı içermektedir.
Sosyal bilimler insanı fiziksel ve biyolojik yönden değil “davranışlar” yönünden ele almaktadır. İnsanların davranışlarını; değer yargılarını, inançları, istekleri, fiziksel ve sosyal ihtiyaçları, kültürel değerlerini, eğitimleri ve alışkanlıklarını belirler. Dolayısıyla sosyal bilimler işte bu unsurları değerlendirmeye ve anlamaya yönelik bir çalışma anlayışıdır.
Sosyal bilimler hayatımızın her alanında karşımızda yer almaktadır. Bulunduğumuz yerin doğa koşullarını öğrenmek için Coğrafya’dan geçmişini öğrenmek için Tarih’ten, toplumsal yapıyı ve değer yargılarını öğrenmek için Sosyoloji’den, kültürel özellikleri için Etnografya’dan, yararlanırız. İşte bu yararlandığımız bilimler sosyal bilimlerin bölümlerini oluşturmaktadır.
YAŞAMIN İÇİNDEKİ SOSYAL BİLİMLERİN BÖLÜMLERİ NELERDİR?
Tarih: Geçmişte yaşamış insan ve insan topluluklarını bir biriyle olan ilişkilerini, mücadelelerini yer ve zaman göstererek, sebep-sonuç ilişkisi içerisinde, belgelere dayalı ve objektif olarak inceleyen bir bilimdir. Tarih bilimi, geçmişte yaşanmış olaylardan ders alınmasını, bu günü anlamayı ve geleceği yorumlamayı öğreten bir bilimdir.
Sosyoloji: Toplumları ve toplumların davranışlarını inceleyen bilimdir. Sosyoloji bilimi, bireylerin toplum içindeki yaşantılarına özgü olan sanat anlayışını, duygu ve düşüncelerini araştırmaktadır.
Coğrafya: İnsanlar ve yer (mekan) ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimdir. Bilindiği gibi coğrafi şartlar ve iklim insanların yaşantılarına, ekonomik uğraşlarına etki eden, çevre bilinci oluşturan dinamik bir sosyal bilimdir.
Felsefe: Nasıl düşünüleceğinin bilgisini veren bir ilgi alanıdır. Bu sayede insanlara mantıksal düşünmenin yolları öğretilir, sorgulama ve araştırma yeteneklerini geliştirme imkanı sağlanır.
Arkeoloji: Geçmiş toplumların yaşantılarını, eserlerini ortaya çıkaran kazı bilimidir.
Psikoloji: İnsan davranışlarını ve duygularını inceleyen bilimdir.
Antropoloji: Toplumların ırkları ve özelliklerini inceleyen bilimdir.
Etnografya: Toplumların kültürlerini gelenek ve göreneklerini inceleyen bilimdir.
Hukuk: Toplumsal ilişkileri düzenleyerek, devletin yaptırım gücünü ortaya koyan yasalar bütünüdür.
Siyaset: Devlet işlerini düzenleme ve yürütme sanatıyla ilgili özel görüş veya anlayıştır.
Sosyal Bilimleri öğrenmenin faydaları nelerdir?
***Toplumların gelişmesini sağlar.
***Geleceğin anahtarı olan araştıran, sorgulayan bireyler yetişir.
***Ekonomik ve teknolojik gelişmelere kaynaklık eder.
***Toplumların tarihsel ve kültürel değerlerini anlamaya yardımcı olur.
***İlgi ve yetenekleri üst düzeyde öğrenciler yetişir.
***Bireyleri hür ve bilimsel düşünce açısından geliştirir.
***İnsanları, topluma ve sorunlarına karşı sorumluluk taşıyan bireyler haline getirir
***Çevrenin ve doğanın korunmasına duyarlı bireyler yetişir.
***Atatürk’ün “yurtta barış, dünyada barış” felsefesi ile toplumsal barışı ve huzuru sağlamaya çalışan, dünya barışını önemseyen bireylerin yetişmesini sağlar.
Sosyal Bilimleri geliştirmek içi yapılan çalışmalar nelerdir?
Türkiye’de Sosyal bilimlerin öğretilmesi ve geliştirilmesi için çeşitli projeler üretilmiş bu projeleri hayata geçirmek için çalışmalar 1967 yılında başlatılmıştır.
Bu amaçla çeşitli kuruluşlar dernekler kurularak bu proje desteklenmişdir. Bunlardan birisi olan Türk Sosyal Bilimler Derneği 1967’den bu yana varlığını devam ettirmektedir.
Bu derneğin amacı; “Türkiye’de sosyal bilimlerin gelişmesine hizmet etmek, bu yolla çalışmalar yapmak ya da yapılan çalışmaları desteklemek, sosyal bilimler ile ilgili araştırmaları çoğaltmak ve yayın yolu ile Türkiye’nin düşünce hayatına katkıda bulunmak.” şeklinde özetlenmiştir.
Ülkemizde Sosyal Bilimler Lisesi ilk defa 2003 yılında İstanbul’da açılmıştır.
Bu okulların açılmasında;
-Edebiyat ve Sosyal Bilimler alanında ihtiyaç duyulan nitelikli bilim insanlarının yetişmesine kaynaklık etme
-Türk sanat ve kültür birikimini anlayıp yorumlayabilen, yeni bilgi ve projeler üretebilen bireyler yetiştirme
-Toplumun ekonomik ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunma amaçları etkili olmuştur.
Ülkemizde bu düşünceyle açılan okullar arasında;
-Ankara’da – Prof. Dr. Mehmet Kaplan Sosyal Bilimler Lisesi
-Antalya ‘da – Antalya Erünal Sosyal Bilimler Lisesi
-Aydın’da – Aydın Sosyal Bilimler Lisesi
-Bursa’da – BTSO Ali Osman Sönmez Sosyal Bilimler Lisesi
-Erzurum’da – Erzurum Nurettin Topçu Sosyal Bilimler Lisesi
-Eskişehir’de – Eskişehir Sosyal Bilimler Lisesi
-İstanbul’da-Prof Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi
-Kayseri’de – Kayseri Kilim Sosyal Bilimler Lisesi
-Kocaeli’de-Kocaeli Ali Fuat Başgil Sosyal Bilimler Lisesi
-Konya’da-Konya Prof. Dr. Erol Güngör Sosyal Bilimler Lisesi
-Mersin’de – Mersin Sosyal Bilimler Lisesi
-Sakarya’da-Sakarya Cemil Meriç Sosyal Bilimler Lisesi
-Samsun’da-Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi gibi liseler sayılabilir.
