Yaşar Kemal Kimdir? Edebiyatımızın Ölümsüz Kaleminin Hayatı Eserleri

0
Advertisement

Yaşar Kemal Kimdir ve ne yapmıştır? Türk edebiyatının ölümsüz kalemlerinden Yaşar Kemal’in hayatı, biyografisi, eserleri, kitapları

Yaşar Kemal (6 Ekim 1923; Hemite, Osmaniye – 28 Şubat 2015, İstanbul)

Yaşar Kemal

Asıl adı Kemal Sadık Göğceli olan Yaşar Kemal, 1923 yılında Adana’nın Osmaniye İlçesi’ne bağlı Hemite Köyü’nde doğdu. Henüz ortaokul sıralarındayken halk yazınına duyduğu ilgi, onu folklor derlemeleri yapmaya yöneltti. O dönemde şiirleri, Adana Halkevi’nin yayını olan “Görüşler Dergisi” nde yayımlandı.

1951 yılında İstanbul’a yerleşerek, Cumhuriyet Gazetesi’nde fıkra ile röportaj yazarlığı yapmaya başladı. “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajıyla, Gazeteciler Cemiyeti Özel Başarı Armağanı’nı kazandı. İlk romanı “İnce Memed” 1955 yılında çıktı. 1955-1984 yılları arasında öykü, roman, röportaj ile makalelerinden oluşan 33 kitabı yayımlandı. 1974 yılında “Demirciler Çarşısı Cinayeti” adlı yapıtı, Madaralı Roman Ödülü’nü aldı. “Yer Demir Gök Bakır” Fransa’da 1977 yılında, Edebiyat Eleştirmenleri Sendikası tarafından yılın en iyi yabancı romanı seçildi. “Binboğalar Efsanesi”, 1979 yaz dönemi için Büyük Edebiyat Jürisi tarafından seçilen kitaplar arasında yer aldı.

Edebiyatta yeri

Yaşar Kemal pek çok yapıtında Anadolu’nun efsane ve masallarından yararlanmıştır. PEN Yazarlar Derneği üyesidir. Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk yazardır. 2008 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülü, 2011 Fransa’dan Legion d’honneur Ödülünü ve 2013 Krikor Naregatsi Nişanı aldı. Yapıtlarında; Torosları, Çukurova’yı, Çukurova insanının acı yaşamını, ezilişini, sömürülüşünü, kan davasını, ağalık ile toprak sorununu, çarpıcı bir biçimde ortaya koyan yazarın eşsiz betimlemeleri, eserlerinin en önemli özelliğidir. 29 dilde yayımlanmış olan kitaplarıyla, dünya yazınında çok önemli bir yeri vardır.

Yaşar Kemal

Kaynak: commons.wikimedia.com

Kaynak 2

Yaşar Kemal ve Eserleri

Yaşar Kemal; yazardır (Adana/Osmaniye/Hemite: Göğceli Köyü 1922 – 28 Şubat 2015, İstanbul).

Advertisement

Asıl adı: Kemal Sadık Gökçeli’dir. Öz yaşam öyküsünü (Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik 7), 1980 eserinden öğrenildiği gibi beş yaşlarında bir kan davasının kurbanı olarak babasını, kaza sonucu bir gözünü yitirdi. İlkokulu bitirmesi de köy-kasaba iletişiminin yarattığı güçlükler yüzünden 16 yaşlarında gerçekleşebildi (Kadirli, 1938), il merkezine göçen aile desteğinde ortaokula Adana’da başladıysa da geçim güçlükleri onu bir an önce geçim derdine düşürdü (Adana 1. Ortaokulun son sınıfından ayrılış, 1941).

Bundan sonrası, sürekli denemelerle, bulunabilen her işte tutunma, kazanma iradesiyle geçen zaman dilimidir (ırgat kâtipliği, kitaplık memurluğu, arzuhalcilik, ilkokul vekil öğretmenliği, batos işçiliği, traktör sürücülüğü, su bekçiliği…).

Bu yıllar edebiyat yeteneğinin açış fırsatları, çıkış yollan aradığı dönemdir. Şiirler yazar halkbilim alanının ilginç ürünlerini ele geçirmeye çalışır (Ağıtlar, 1943). İstanbul’a geldi, Cumhuriyet gazetesinde yer bulmaya çalıştı (1951). Önce öyküler yazdı, sonra röportajlar hazırladı: Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün (1955, İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başarı Armağanı), içinde Bebek de bulunmak üzere Sarı Sıcak (1952) öyküleri ilgi gören canlı röportajlarını sürdürdü: (Yanan Ormanlarda Elli Gün, 1955; Peri Bacaları, 1957). Teneke (1955), İnce Memet (1955, Varlık Roman Armağanı).

Yaşar Kemal

Kaynak: commons.wikimedia.org

Eserleri

Bugün bütün dünyanın tanıyıp saygı duyup beklediği Yaşar Kemal böylece doğdu; kendini yetiştiren özenli emeğine, yetiştiği coğrafyanın tarihsel sorunlarını kattı; insan sever ülkücülüğüne toplumcu bilinci ekleyerek kendine yatkın bulduğu bir türü, anlatı türünün en yetkin örneği romanı seçmiş oldu. İlk şansı; içinde doğup büyüdüğü Çukurova dokumasında doğayla toplu, ırgatla patronu, ezilenle ezeni, eşkiya ile ağayı, tanımla endüstriyi birlikte yaşar görmesiydi, böylece konuları önce oradan geldi: İnce Memet (2. cilt 1969, 3. cilt 1984, 4. cilt 1988), Orta Direk (1960), Yer Demir Gök Bakır (1963), Ölmez Otu (1969, ilk üçlemesi), Akçasazın Ağaları ana başlığıyla ikinci üçleme denemesi: Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974, Madaralı Roman Ödülü), Yusufçuk Yusuf (1975).

Aynı yöreden, oranın insanlarından görünümler:

Yılanı Öldürseler (1975. Arada destansı anlatılar yayımlamıştı: Üç Anadolu Efsanesi (1957), Ağrıdağı Efsanesi (1970), Binboğalar Efsanesi (1971), bir de belgeselin destansı anlatımı: Çakırcalı Efe (1972). Öyküden vazgeçmiş görünerek -Teneke ile birlikte- hepsini tek ciltte biriktirdi: Bütün Hikâyeleri (1967); röportajlarını da derleyip topladı: Bu Diyar Baştan Başa (1971).

Adına duyulan doğal merakla kaleminin bütün ürünlerini halkına sunmak gereğine inandı: Bir Bulut Kaynıyor (son röportajlar, 1974), Taş Çatlasa (1961) fıkralarını zenginleştirdi: Baldaki Tuz (1974), Ağacın Çürüğü (1980). Bu kez büyük kente baleti: Sahipsiz çocukları, kirletilip öldürülen doğası, kendisine çok değişik gelen deniz coğrafyasıyla: Al Gözüm Seyreyle Salih (1976), Allah’ın Askerleri (1978), Kuşlar da Gitti (1978), Deniz Küstü (1978), geçmişe dönük anılar izlenimiyle Kimsecik (1980), Höyük’teki Nar Ağacı (1982), Kimsecik II (1985), Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazanan Kale Kapısı (1986). Anlatılarının bazıları sahneye uyarlandı (Teneke, Yer Demir Gök Bakır, Ağrıdağı Efsanesi…), konularından iyi filmlerin senaryoları çıkarıldı (İnce Memet, Beyaz Mendil, Namus Düşmanı, Alageyik, Karacaoğlanın Karasevdası, Ölüm Tarlası, Yılanı Öldürseler, Yer Demir Gök Bakır), hemen bütün eserleri yabancı dillere çevrildi, yazarlığıyla kişiliği bilinen bütün ödüllerle -Nobel dışında- onurlandırıldı. Son eseri: Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997).

Advertisement


Leave A Reply