1921 Ankara Antlaşması Ne Zaman, Kiminle Yapıldı? Önemi ve Sonuçları Nelerdir?

0
Advertisement

20 Ekim 1921 tarihinde Fransa ile imzalanmış olan Ankara Antlaşması hakkında bilgi. Ankara Antlaşması sebepleri ve sonuçları ile ilgili bilgi.

1921 Ankara Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı’nın önemli bir dönüm noktası olan İstiklal Savaşı sırasında TBMM ile Fransa arasında imzalanan bir antlaşmadır. Bu antlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) İstanbul Hükümeti ile mücadelesinde ve Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarısında önemli bir rol oynamıştır.

Antlaşma, Fransa’nın Türkiye topraklarındaki etkisini azaltmaya ve Türkiye’nin bağımsızlığını tanımaya yönelik bir adım olarak kabul edilir. Bu antlaşma ayrıca, Fransızların Türk halkına yaptığı tüm işgal ve saldırıları sona erdirmeleri gerektiğini ve Türklerin kendi toprakları üzerinde tam egemenliğe sahip olacaklarını kabul etmektedir.

Antlaşma, Türkiye ve Fransa arasında sınır sorunlarını çözmeye ve Türk-Fransız İlişkilerini düzenlemeye yönelik hükümler içermektedir. Antlaşmanın imzalanmasıyla, Fransa Suriye ve Lübnan’da daha fazla toprak talep etmekten vazgeçti ve Türkiye de Güneydoğu Anadolu bölgesindeki birkaç bölgenin kontrolünü Fransa’ya bıraktı.

Antlaşmanın en önemli sonuçlarından biri, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarısı ve Türk ulusunun bağımsızlığını korumak için savaşma kararlılığıdır. Antlaşma, Türkiye’nin bağımsızlığını tanıyan ilk uluslararası anlaşmalardan biridir ve Türk tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir.

1921 Ankara Antlaşması kiminle yapıldı?

1921 Ankara Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında TBMM ve Fransa arasında yapılmış bir antlaşmadır. Antlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) hükümeti ile Fransa arasında imzalanmıştır. TBMM, İstanbul Hükümeti’ne karşı bağımsızlık mücadelesi verirken, Fransa ise Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından Anadolu’daki etkisini genişletmek istiyordu. Ancak, 1921 Ankara Antlaşması ile Fransa’nın Türkiye topraklarındaki etkisi azaltılmış ve Türkiye’nin bağımsızlığı tanınmıştır.

Advertisement

1921 Ankara Antlaşması ile ortaya çıkan gelişmeler nelerdir?

1921 Ankara Antlaşması ile ortaya çıkan gelişmeler şunlardır:

  1. Türkiye’nin bağımsızlığı tanındı: Antlaşma ile Türkiye, Fransa tarafından tanındı ve kendi toprakları üzerinde tam egemenliğe sahip olacağı kabul edildi.
  2. Fransızların Türkiye’deki işgali sona erdi: Antlaşma, Fransızların Türkiye topraklarındaki işgal ve saldırıları sona erdirilmesini öngördü.
  3. Sınır sorunları çözüldü: Antlaşma, Türkiye ve Fransa arasındaki sınır sorunlarının çözülmesine yönelik hükümler içeriyordu.
  4. Fransa Suriye ve Lübnan’daki toprak taleplerinden vazgeçti: Antlaşma ile Fransa, Suriye ve Lübnan’da daha fazla toprak talep etmekten vazgeçti.
  5. Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarısı: Antlaşma, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarısını ve Türk ulusunun bağımsızlığını korumak için savaşma kararlılığını gösterdi.
  6. Türkiye’nin bağımsızlığını tanıyan ilk uluslararası anlaşmalardan biri: Antlaşma, Türkiye’nin bağımsızlığını tanıyan ilk uluslararası anlaşmalardan biri oldu ve Türk tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edildi.

Ankara Antlaşması’nın imzalanmasında ne etkili olmuştur?

Ankara Antlaşması’nın imzalanmasında birkaç faktör etkili olmuştur:

  1. Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Kurtuluş Savaşı sırasında, Türk milliyetçileri, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra ülkelerini bağımsızlıklarını kazanmak için mücadele ettiler. Bu mücadele, Ankara Antlaşması’nın imzalanmasında büyük bir etken oldu.
  2. Fransa’nın Suriye ve Lübnan’daki politikası: Fransa, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından Suriye ve Lübnan’da etkisini artırmak istiyordu. Ancak, Türkler, Fransa’nın bu politikasına karşı çıktı ve Türk topraklarının bağımsızlığını korumak için savaştılar.
  3. Fransa’nın uluslararası baskısı: Fransa, diğer Avrupa ülkeleri ve ABD gibi uluslararası güçlerin baskısı altında kalmıştı. Bu güçler, Türkiye’nin bağımsızlığını tanıyarak, Fransa’nın Türkiye’deki etkisini sınırlandırmak için Fransa’ya baskı yaptılar.
  4. TBMM Hükümeti’nin kararlılığı: TBMM Hükümeti, Türkiye’nin bağımsızlığı için kararlı bir şekilde mücadele etti. Ankara Antlaşması’nın imzalanmasında da TBMM Hükümeti’nin kararlılığı ve mücadelesi etkili oldu.

Tüm bu faktörler birleşerek Ankara Antlaşması’nın imzalanmasında etkili oldu.

ANKARA ANTLAŞMASININ SONUÇLARI

  • İlk kez, Anlaşma Devletlerinden biri TBMM’nin kurduğu düzeni ve Misak-ı Milli’yi kabul etti. Bu antlaşma, TBMM’nin tanınması ile ilgili olarak Fransa’nın İngiltere ile görüş ayrılığına düştüğünün bir göstergesidir.
  • Bu antlaşma ile Türkiye’nin güneyde Irak’a kadar olan sınırı güvence altına alındı. Buradaki kuvvetler de batıya kaydırıldı.
  • Fransızlar ve İtalyanlar, İngiltere ve Yunanistan’dan uzaklaştılar. Yeni Türk Devleti’nin daha güçlü hale gelmesi İngiltere’yi tedirgin etmiştir.
  • Afganistan ve Sovyetler Birligi’nden sonra Fransa da Ankara Hükümeti’ni tanımış oldu.
  • Hatay’a özel bir yönetim tanındı. Böylece buranın da Türkiye’nin uzantısı olduğu Fransızlarca kabul edilmiş oldu.

Kaynak – 2

Ankara Antlaşması ve ya Ankara İtilafnamesi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti ile Fransa arasında 20 Ekim 1921’de Ankara’da imzalanan antlaşmadır. Fransa ile TBMM Hükümeti arasında barışa yönelik ilk adım 23 Şubat 1921’de Londra Konferansında atıldı. Londra Konferansı’nda TBMM Hükümeti’ni temsil eden Bekir Sami Bey, Konferans dağıtıldıktan sonra 11 Mart 1921’de Fransa ile bir antlaşma imzaladı. Ancak Mustafa Kemal Paşa, Misakı Milli ve ulusal bağımsızlık anlayışıyla bağdaşmadığı gerekçesiyle antlaşmayı reddetti.

1921 Ankara Antlaşması

1921 Ankara Antlaşmasının Kapağı (Kaynak : wikipedia.org)

Buna karşın Fransa ile güneydeki çatışmalar sona erdi. Ancak Fransa Türkiye’de giriştiği bu çıkmaz serüvenden tümüyle kurtulmak istiyordu. Fransız kamuoyu da Pierre Loti ve Claude Frarrer gibi Türk dostu ünlü Fransız yazarlarının etkisiyle Türkiye’nin haklı mücadelesini destekliyordu. Bu gelişmelere 16 Mart 1921’de SSCB ile Moskova Antlaşmasının imzalanması, İkinci İnönü Zaferi, İtalya’nın 1 Haziran 1921’de Antalya’yı boşaltması da eklenince Fransa, Ankara ile kesin bir anlaşma yapmak üzere girişimde bulundu.

9 Haziran 1921’de eski bakanlardan Franklin Bouillon’u Ankara’ya gönderdi. Bouillon ile Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa (Çakmak) ve Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) arasında yapılan görüşmelerde kesin bir sonuca varılamamasına karşın antlaşmaya ortam hazırlandı ve Sakarya Zaferi’nden sonra 20 Ekim 1921’de kesin olarak Ankara İtilafnamesi adı verilen antlaşma imzalandı.

Advertisement

Antlaşmaya göre Fransa ile aramızdaki düşmanlık sona erdi. Güneybatı sınırımız Hatay ve İskenderun dışında bugünkü durumunu aldı. Böylece ölü doğan Sevr Antlaşması yasal olarak da değerini yitirdi.

TBMM ile Fransa arasında imzalanan bu antlaşmanın başlıca koşulları şöyleydi :

  • Antlaşmanın imzalanması ile taraflar arasında savaş durumu sona eriyordu.
  • Türkiye-Suriye sınırı, Hatay dışarda kalmak koşuluyla şimdiki durumuyla çizildi.
  • Antlaşmanın imzalanmasından itibaren iki ay içinde Türk kuvvetleri sınır hattının kuzeyine, Fransızlar güneyine çekileceklerdi.
  • Tarafların çekildiği topraklarda genel af ilan edilecekti.
  • İskenderun ile Antakya için Fransızlar özel bir yönetim sistemi kuracaktı. Burada Türkçe resmi dil olacak ve bölge halkının kültürlerini geliştirmek için her türlü kolaylık sağlanacaktı.


Leave A Reply