Atatürk’ün 27 Aralık 1919 tarihinde Temsil Heyeti ile birlikte Ankara’ya gelişi ile ilgili olarak bilgiler içeren ve bunun önemini anlatan yazı.
27 Aralık – Atatürk’ün Ankara’ya Gelişi
Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı sonunda yenik sayıldı. Mondros Antlaşmasını imzalamak zorunda kaldı. Yüzyıllardır “Hasta Adam” dedikleri Osmanlı Devleti’nin topraklarını, anayurdu, Anadolu’yu Sevr Antlaşmasfyla paylaştılar.
Sevr Antlaşmasıyla yurdunun düşmanların eline geçmesine Türk ulusu karşı çıktı. Yer yer kurtuluş örgütleri kuruldu. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, Türk ulusunun Sevr antlaşmasına, onu imzalayan padişaha karşı savaş başlattılar. Mustafa Kemâl, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Oradan Erzurum’a gitti. Erzurum Kongresi’ni, ardından Sivas Kongresi‘ni topladı. “Yurdun bölünmezliğini milletimizin azim ve kararının kurtaracağı, Ya istiklâl, ya ölüm.” kararları alındı… Sivas Kongresi’nde seçilen 14 kişilik Temsil Heyeti 18 Aralık 1919’da Sivas’tan Ankara’ya gitmek üzere üç otomobille yola çıktı. Temsil Heyeti ve onun başkanı Mustafa Kemâl’e geçtikleri kasabalarda, şehirlerde büyük karşılama törenleri düzenlendi. Ankara’da seymenler karşıcı çıktı. Halk Anafartalar kahramanı Mustafa Kemâl’e güvenini, bağlılığını gösterdi; sevgiyle, coşkuyla karşıladı.
Temsil Heyeti, 27 Aralık 1919’da soğuk bir günde Ankara’ya ulaştı. Ankaralılar Dikmen sırtlarına sel gibi aktılar, tek kurtuluş umutlarını sevgiyle, coşkuyla bağırlarına bastılar. O günden sonra Ankara, ulusal Kurtuluş Savaşı’mızın ve Türk Cumhuriyeti’nin başkenti oldu.
Atatürk, Anadolu’nun bağrında, bir kartal yuvası gibi yer alan bu eski kenti ç sevdi. Cumhuriyet devrinde yeni yollarla, yapılarla bozkırımızda Atatürk Orrr Çiftliği’ni kurdu.
Ankaralılar Mustafa Kemâl’i 5 Ekim 1922’de “Onursal Hemşehri” ilân ettiler. Mustafa Kemâl “Ankaralı” olmayı kabul etti. Ankaralıların oylarıyla her dönem milletvekili seçildi.
TBMM, 14 milletvekili ile o zamanki Dışişleri bakanımız İsmet inönü’nün önerisiyle 13 Ekim 1923’te: “Türkiye Devleti’nin başkenti Ankara şehridir.” yasas kabul etti. Anayasa’mızın 3. maddesi: “Türkiye Devleti’nin… başkenti Ankara’dır” demektedir. Atatürk, başkent Ankara’da, Anıtkabir’de Ankara’lı hemşehrilerinin gönlünde yatmaktadır.
Kaynak – 2
Sivas Kongresinden sonra 16 kişiden oluşan Temsil Heyeti seçildi. Başkanlığını Mustafa Kemal yürütüyordu. Bu heyet, ulusal birliği sağlamak ve Kurtuluş Mücadelesi’ni yürütme görevini üstlenmişti. Heyetin merkezi Sivas, düşmanlar tarafından kuşatılmış bölgelerden uzaktı, fakat diğer bölgelerle haberleşme ve ulaşım açısından zorluklar çekiliyordu.
Hem batı cephesine yakınlığı, ulaşım kolaylığı ve daha güvenli olması nedeniyle Ankara’nın başkent olmaya daha uygun olduğu belirtildi.
Ankara’lılar Atatürk ve arkadaşlarına büyük bir karşılama töreni hazırladılar. Genç ve yaşlılardan oluşan “Seğmen Alayı” kuruldu. 27 Aralık 1919 Cumartesi günü öğleden sonra Mustafa Kemal ve arkadaşları Dikmen sırtlarında görüldü. Vali Yahya Galip Bey ile 20. Kolordu komutanı Ali Fuat Bey ve diğer Ankaralılar karşıladı. Atatürk ve arkadaşları Seğmenler ve davul zurna eşliğinde Ulus’taki Hükümet Konağı’na vardılar.
Ankara 27 Aralık 1919’dan beri Kurtuluş Savaşı sırasında da devlete merkezlik ediyordu.
9 Ekim 1923’te Dışişleri Bakanı İsmet Paşa ve 14 arkadaşı Ankara’nın başkent olması konusunda meclise yasa önerisi sundular. 13 Ekim günü yapılan oturumda yasa kabul edildi.
13 Ekim 1923’te Ankara Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti oldu.
