Adalet Ağaoğlu Kimdir? Hayatı, Eserleri ve Bazı Eserlerinin Özetleri

Adalet Ağaoğlu Kimdir? Ünlü edebiyat yazarımız Adalet Ağaoğlu hayatı, biyografisi, eserleri, kitapları ve konuları hakkında bilgi.

Adalet Ağaoğlu

Adalet Ağaoğlu; yazardır (23 Ekim 1929, Nallıhan – 14 Temmuz 2020, İstanbul). Ankara Kız Lisesi’nden sonra (1946) DTCF’nin Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi (1950). Sınavla girdiği Ankara Radyosu’nda (1951) çeşitli görevler üstlendi, TRT kuruluşlarında da uzmanlık ve program yöneticiliği yaptıktan sonra kurumun yeni örgütlenişi sırasında kendi isteğiyle bu görevlerden ayrıldı (1970).

Bir çok edebiyatçı gibi ilk gençliğinde edebiyata şiirle başladı, ardından uzun süre tiyatro yazarlığına çalıştı. Çeşitli radyo oyunlarından sonra yazdığı Evcilik Oyunu (1964), Çatıdaki Çatlak (1965), Sınırlarda (1969), Tombala (1969) eserleri hem oynandı hem basıldı. Ardından hem öykü hem roman alanında başarılı eserler de verdi, bütün türlerde güncel ödüllerle değerlendirildi. Üç Oyun (1973), Türk Dil Kurumu 1974 Tiyatro Ödülü’nü kazandı. Yüksek Gerilim (1974) öyküleri 1975 Sait Faik Abasıyanık Armağanı’nı aldı. 1976’da yayımlanan Fikrimin İnce Gülü romanından sonra bu türdeki eseri olan Ölmeye Yatmak’tır (1973). Bir Düğün Gecesi (1979) ise hem Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü (1979), hem 1980 Madaralı ve Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı.

Son eserleri: Yaz Sonu (roman, 1981), tiyatro ürünlerinin hepsini bir araya getiren derleme {Oyunlar, 1982), Üç Beş Kişi (roman, 1984), Göç Temizliği (anı, 1985), Geçerken (1986), Hayır (roman, 1987), Ruh Üşümesi (roman, 1991), Çok Uzak Fazla Yakın (oyun, 1991; T. İş Bankası Büyük Ödülü), Gece Hayatım (anlatı, 1992), Duvar Öyküsü (oyun, 1992). Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar (2002, deneme) , Yeni Karşılaşmalar (2011, deneme). Romantik Bir Viyana Yazı (roman, 1996; Aydın Doğan Roman Ödülü 1997). 1996’da geçirdiği bir trafik kazasında ağır yaralandı, uzun bir tedavi sonunda iyileşti.

Eserlerinden bazılarının özetleri:

Bir Düğün Gecesi, 3. romanı (1979). Bazıları ilk romanı Ölmeye Yatmakla. (1973) da bulunan roman kişileri (Aysel, Ömer, Tezel…) bir ailenin bireyleri olmanın görevliliği ve yeni bir evliliğin yarattığı yakınlık zorunluğuyla Ankara Anadolu Kulübü’ndeki düğün gecesinde bir araya gelirler (26 Kasım 1972). Aralarında değişik ilişkiler, dünya görüşü ayrılıkları, yaşama biçimi karşıtlıkları bulunan bu kişilerden en çok ressam Tezel ile Prof. Ömer’in gözlem, çağrışım, anı, izlenim, düşünce ve yargılarıyla bize iletilen düğün kalabalığı; Türkiye’nin 12 Mart sonrasında yaşadığı toplumsal bunalımın bütün eleştirilerine konu olabilecek eksiksiz bir toplum kesitidir. Yazar, devrimcilik diye adlandırdıkları eylemleriyle kendilerini yüceltmek isteyen gençlik kesimini çok başarılı bir çözümlemeyle değerlendirir, gerçek yerine koyar. Bir gecelik gözlemleri geçmişe dönük bellek birikimiyle güçlendiren ve geleceği haber veren eser, toplu bir kabulle başarılı sayıldığı için bir yılda üç ödülle onurlandırıldı:

1979 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü, 1980 Orhan Kemal Roman Armağanı, 1980 Madaralı Roman Ödülü.

Ölmeye Yatmak, ilk romanı (1973); daha sonra yayımlanıp (1979), bir yılda üç ödül kazana Bir Düğün Gecesi’ nin başlangıcı. Kitap, l’den 13’e numara verilmiş bölümlerde, roman kahramanı Doç. Aysel’in çocukluk geçmişinden romandaki son gününe kadar gelişen iç hesaplaşmasını sergiler. İlk sayfalarda canına kıyma amacıyla lüks bir otelin yüksek katındaki yalnızlık odasına çekilen Aysel, ilkokul bitiriş günlerinin tarihsel gerçeklerini hatırlamaya başlayınca, ara bölümler uygun başlıklarla sunulur. Böylece otuz yıllık bir ömür dilimi (1938-1968), toplumsal eleştirilerle irdelenmiş olur. Bir aşk evliliğiyle bağlandığı bilim adamı Ömer’den mi, bir kez birlikte olduğu öğrencisi Engin’den mi olduğunu bilmediği çocuğu doğurma kararıyla canına kıymaktan vazgeçince, bir buçuk saatin bellek ve çağrışım hızında yüzlerce sayfa beslenmiş olan kitap, yeni bir yaşamanın açık kapısına gelerek biter. Bazı tutarsızlıklarına karşın, tiyatro yazarlığından önce öyküye, en son romana geçmiş olan yazarın bu alandaki güçlü anlatım yeteneğinin açık bir kanıtı olan kitap, kendisini izleyen ve izleyeceği sanısını veren öteki başarılarla üstün bir yazarlık emeğinin örneği olur.

Adalet Ağaoğlu

Kaynak – 2

Romancıdır. 13 Ekim 1929’da Nallıhan’da doğdu. Ankara Kız Lisesi’ni, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi (1950). Ankara Radyosu ile TRT’de çalıştı. Edebiyata şiirle başlayan Adalet Ağaoğlu, daha sonra radyo ve sahne oyunları yazmaya başladı. Ardından hikaye ve romana yöneldi. 1973 yılında yayımlanan ilk romanından bu yana hemen hemen tüm edebiyat eleştirmenlerinin beğenisini kazandı. Eserleri defalarca basıldı.

Üç Oyun (1973) adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu 1974 Ödülünü, Yüksek Gerilim (1974) adlı kitabıyla 1975 Sait Faik Hikaye Armağanını, Bir Düğün Gecesi (1979) adlı romanıyla 1979 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat, 1980 Orhan Kemal, 1980 Madaralı Ödülünü, Çok Uzak Fazla Takın (1990) adlı oyunu ile de Türkiye İş Bankası 1992 Edebiyat Büyük Ödülünü kazandı.

Bazı Eserleri:

Roman: Fikrimin İnce Gülü (1976), Tazsonu (1980), Üc Beş Kişi (1984), Hayır (1987), Ruh Üşümesi (1991).
Hikaye: Sessizliğin İlk Sesi (1978), Hadi Gidelim (1982), Romantik Bir Viyana Tazı (1993). Deneme: Göç Femizliği (1985), Geçerken (1986), Gece Hayatım (1991).
Oyun: Evcilik Oyunu (1964), Çatıdaki Çatlak (1969), Duvar Öyküsü (1992).