Afet İnan kimdir? Atatürk’ün manevi kızı olan Afet İnan hayatı, biyografisi, çalışmaları, eserleri ve tarih alanında yaptığı çalışmalar hakkında bilgi.
Afet İnan Kimdir?
Afet İnan; (d. 30 Ekim 1908, Doyran, Selanik – ö. 8 Haziran 1985, Ankara), Türklerin uygarlık tarihine katkıları üzerine yapıtlar vermiş tarihçidir.
İki dönem Bolu milletvekilliği yapan İsmail Hakkı Bey’in (Uzmay) kızıydı. İlköğrenimini Adapazarı, Ankara, Eskişehir’in Mihalıççık ilçesi ve Biga’da tamamladı. 1925’te Bursa Kız Öğretmen Okulu’nu bitirdi. Aynı yıl İzmir’de Redd-i İlhak İlkokulu’nda göreve başlamasından kısa süre sonra, ailesinin Makedonya kolunu tanıyan Mustafa Kemal (Atatürk) tarafından Fransızca öğrenmek üzere İsviçre’ye gönderildi. 1927’de Türkiye’ye döndü, 1928-29’da İstanbul’da Nötre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi’ne devam etti. 1929’da Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde tarih öğretmenliğine atandı.
1930’da Aksaray delegesi olarak Türk Ocakları Kurultayı’na katıldı. 1931’de Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin (1935’ten sonra Türk Tarih Kurumu [TTK]) kurucuları arasına katıldı. 1935-38 arasında İsviçre’ de Cenevre Üniversitesi’nin Toplumsal ve Ekonomik Bilimler Fakültesi’nde öğrenim gördü. 1939’da aynı fakültede doktora çalışmasını tamamladı. Yunanistan, Mısır ve Suriye’de tarihsel yapıtlar üzerine incelemelerde bulundu; çeşitli ülkelerde konferanslar verdi; araştırmalarını bir süre Budapeşte’deki devlet arşivinde sürdürdü. Doktora tezinin Türkçesi, genişletilmiş olarak Türkiye Halkının Antropolojik Karakterleri ve Türkiye Tarihi (1947) adıyla yayımlandı.
Afet İnan yurda döndükten sonra Ankara’ da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde (DTCF) göreve başladı. 1942’de doçent, 1950’de profesör oldu. 1977’de DTCF’den emekli olana değin başka üniversitelerde de Cumhuriyet ve devrim tarihi dersleri verdi. 1955-79 arasında Unesco Türkiye Milli Komisyonu’nda TTK’yi temsil etti. 1984’e değin TTK’nin Atatürk ve Türk Devrimi Araştırma Merkezi’nin başkanlığını yürüttü. 1984’te TTK’nin Atatürk Yüksek Dil ve Tarih Kurumu’na dönüştürülmesi üzerine bu kurumun onur üyeliğine seçildi.
Afet İnan’ın diğer yapıtları arasında Türk Tarihinin Ana Hatları (1930), Aperçu general sur l’histoire economique de l’Empire turcottomana (1941; Türk-Osmanlı İmparatorluğumun İktisadi Tarihine Genel Bakış), Türk Amirali Piri Reis’in Hayatı ve Eserleri; Piri Reis’in Amerika Haritası (1512-1528) (1954, Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti (1956), Mimar Koca Sinan (1956), Atatürk ve Türk Kadın Haklarının Kazanılması 1964), Kayseri Gevher Nesibe Şifaiyesi 1969), İzmir İktisat Kongresi (1982) sayılabilir. Bazı yapıtlarını A. Afetinan adıyla yayımlayan İnan’ın ayrıca Atatürk’le ve Cumhuriyet’in ilk yıllarıyla ilgili anılarının da yer aldığı kitapları vardır.
Kaynak 2 – Afet İnan Hayatı
Afet İnan; tarihçi, öğretim üyesidir (Selanik/Doyran 1908 – Ankara 1985).
Bursa Kız Öğretmen Okulu’nu bitirdikten (1925) sonra Fransızca öğrenmek için Lozan’a gitti. İstanbul’a dönerek (1927) Nötre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi’nde öğrenim gördü. Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde tarih ve yurt-bilgisi öğretmenliğine (1929), Ankara Kız Lisesi’ne atandı (1933). Türk Tarih Heyeti’nde görev aldı. Sırasıyla Türk Tarih Tetkik Cemiyeti (1931) ve Türk Tarih Kurumu (1935) adı alan kuruluşun 1 numaralı kurucu üyesi oldu. Cenevre Üniversitesi Sosyal ve Ekonomi Bilimleri Fakültesi’nin Yakın Çağ ve Modern Tarih Bölümü’nde yüksek öğrenim gördü; sosyoloji doktoru oldu (1939). Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ne yardımcı doçent olarak atandı, doçent (1942) ve profesör (1950) oldu. Profesör olduktan sonra Ankara Fen Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi, Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Ankara Harp Okulu’nda Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi dersleri okuttu. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nda Yönetim Kurulu’na seçildi. Türk Tarih Kurumu’nu temsil ettiği gibi Paris’teki genel kurullara da katıldı (1955-1979). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrim Tarihi Kürsüsü başkanlığından kendi isteğiyle emekli oldu (1977). Atatürk devrimlerinin özellikle kadın haklarının savunucusu, Türk Devrim Tarihi Kürsüsü’nün kurucusu olan Afet İnan’ın, Türk uygarlığı ve devrim tarihi üzerine 50 kadar eseriyle çok sayıda makalesi ve araştırması vardır.
Başlıca eserleri:
Türk Tarihinin Ana Hatları (1930), Türkiye Halkının Antropolojik Karakterleri ve Türkiye Tarihi (1947), Atatürk’ten Hatıralar (1950), Türk Amirali Piri Reis‘in Hayatı ve Eserleri (1954), Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti (1956), Mimar Koca Sinan (1956), Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler (1959), Atatürk’ ün Askerliğe Dair Eserleri (1959), Atatürk et l’émancipation de la Femme (Atatürk ve Türk Kadınının Özgürlüğe Kavuşması) (1963), Atatürk ve Türk Kadın Haklarının Kazanılması (1964), Kayseri Gevher Nesibe Şifahiyesi (1969), Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi (1973), Cumhuriyetin 50. Yılı İçin Köylerimiz (1978), Atatürk’ten Mektuplar, Atatürk’ün Viyana Karlsbat Hatıraları, Atatürk Döneminde Ekonomi.
