Soğuk Savaş Dönemin’de Afrika’da bağımsızlık mücadelesi veren devletler hangileridir? Hangi devletler ne zaman bağımsızlıklarını ilan etti.
Afrika’da Bağımsızlık Mücadelesi
Batılı devletlerin Afrika’da kurdukları sömürge yönetimlerine karşı yerliler çeşitli tarihlerde ayaklandılar ve Afrika kanlı çatışmalara, kıyımlara sahne oldu. I. Dünya Savaşı’ndan sonra sömürge imparatorluklarında bazı kıpırdanmalar oldu ise de asıl bağımsızlık mücadelesi dönemi II. Dünya Savaşı’ndan sonra başladı.
Savaş yıllarında ve savaştan önce bağımsızlık düşüncesi yeterince gelişmemişti. Çeşitli yerlerde ortaya çıkan isyanların kanlı biçimde bastırılması, yerli ileri gelenler arasında bağımsızlık lehindeki düşüncelerin gelişmesini engelledi. Bazı düşünce adamları Afrika’nın, Avrupa ile bütünleşmesi fikrini savunarak bağımsızlık fikrine karşı çıktılar. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Afrika’da;
1. Birleşmiş Milletlerin, milletlerarası siyasi şartların ve cepheden dönen askerlerin etkisiyle bağımsızlık düşüncesinin etkili olması,
2. Güney Asya’daki sömürgelerin savaştan hemen sonra bağımsızlıklarını kazanması,
3. Uluslararası kamuoyunun sömürgeciliğe karşı gelişmesi,
4. Birleşmiş Milletlerin sömürge toplumlarını bağımsızlığa kavuşturmak amacıyla Vesayet Konseyi’nin denetimine vermesi,
5. Birleşmiş Milletlerin İtalyan sömürgelerine bağımsızlık vermesi,
6. Süveyş Krizi‘nde İngiltere ile Fransa’nın başarısızlığa uğramasından sonra Mısır ve Sudan’ın bağımsızlığa kavuşmaları gibi nedenler etkili oldu.
Gelişmeler
✓ II. Dünya Savaşı’ndan hemen sonra özellikle Batı Afrika’da kongreler dönemi başladı. Amerika ve Avrupa’da okuyup ülkelerine dönen aydınların liderliğinde gelişen kongrelerde muhtariyet, self determinasyon, anayasa gibi talepler dile getirildi.
Bunun üzerine sömürgelere, sömürgeci ülkenin siyasi yapısında yer alan haklara benzer birtakım haklar tanındı.
✓ II. Dünya Savaşı öncesinde Etiyopya’yı işgal eden İtalya, sömürgelerini İngiltere’ye kaptırdı. Savaştan sonra ise İtalya’nın egemenliğinde bulunan topraklar Birleşmiş Milletlerin sorumluluğuna verildi. Somali (1950) ve Libya (1951) bağımsız devlet olurken Eritre, Etiyopya’ya katıldı (1952).
BANDUNG KONFERANSI (18-24 Nisan 1955)
Endonezya’nın Bandung kentinde toplanan ve o dönem yeni bağımsızlığını kazanan Üçüncü Dünya ülkelerine dâhil olan Asya ve Afrika devletlerini bir araya getiren konferanstır. Konferansın amacı, dünyanın iki süper gücünün arasındaki soğuk savaşı çatışmaya dönüştürmemek ve olası bir nükleer savaşı önlemekti. Gerek izledikleri dış politika gerekse çıkarları açısından aralarında büyük farklar bulunan devletler, birçok konuda anlaşamadılar. Konferansta alınan kararlar Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan tarafından kabul edilerek dünyaya tanıtıldı.
“Barış için bir arada yaşama”yı da içeren on temel nokta üzerinde anlaşmaya varıldı. Sömürgelerin bağımsızlık istekleri açıkça ilan edildi.
Bu konferans Bağlantısızlar Hareketi’nin bir parçasıdır.
