Afyon, haşhaş nasıl bir bitkidir? Afyon, haşhaş bitkisinin özellikleri nelerdir, nerede yetişir, nasıl kullanılır, hakkında bilgi..
Kaynak: pixabay.com
Afyon
Afyon; İkiçeneklilerin gelincikgiller familyasından haşhaş bitkisinin henüz iyice olmamış meyvelerinden elde edilen bir maddedir. Koyu kahverengidir, baygın bir kokusu, acı bir tadı vardır. Haşhaşın çiçekleri döküldükten sonra, meyvalar henüz yeşilken ortası çepeçevre kesilir. Bu kesikle kabuktaki süt boruları da beraber kesildiğinden yaradan beyaz, süt gibi yapışkan bir madde sızar. Bu madde havanın etkisiyle koyulaşır, kahverengi bir sakız haline gelir. Sakıza benzeyen bu madde sonradan bitkinin üzerinden bir bıçakla kazınarak toplanır, yoğurulur. Topak ve somun şekline konarak haşhaş yapraklarıyla sarılır. Böylece ham afyon elde edilmiş olur. Bundan, muhtelif kimyasal işlemlerle, uyuşturucu madde, ilaç v.s. elde edilir.
Afyon, içindeki alkolidlerden ötürü, tıpta kullanılan en önemli ilaçlardan biridir. Afyondan morfin, kodein, tabain, papaverin, portopin ve narkotin gibi uyuşturucu ilaçlar yapılır.
Afyonun uyuşturucu özelliği çok eski, zamandan beri, hatta Omiros devrinden beri bilinmektedir, fakat ilaç olarak ilk defa 1804 te Alman eczacısı Sertürner tarafından morfinin bulunmasından sonra önem kazanmıştır.
Afyon zehirli bir madde olduğu için tıpta kullanılması kontrol altında bulundurulur. Çocukları 0,01, büyükleri de 0,5-2 gram afyon öldürebilir. Afyon bir yavaş, bir de çabuk olarak iki şekilde zehirler. Yavaş yavaş zehirlenme, daha çok, afyonu uyuşturucu özelliklerinden ötürü, keyif verici madde olarak kullananlarda görülür. Orta Asya, İran, Hindistan ve bilhassa Çin’de bugün bile birçok kimse afyonu nargile veya çubukla içmektedirler. Afyon kullananlarda beniz sararır, neşe kaçar, hasta bir ruh bitkinliği içinde krizler geçirmeye başlar. Bu krizler ölüme kadar varabilir. Tıpta büyük fayda sağlanan afyonun, keyif verici madde olarak kullanılması yüzünden, insanlığa yaptığı büyük zararı önlemek maksadıyla, haşhaşın ekimi, yetiştirilmesi ve ticareti devletlerce kontrol altına alınmıştır.
Afyon, başta Çin olmak üzere, Hindistan, İran, Mısır, Bulgaristan ve Yunanistan’da yetiştirilir. Türkiye de afyon yetiştiren memleketler arasındadır.
Kaynak: pixabay.com
Haşhaş Hakkında Bilgi
Haşhaş; (Lat. Papaver) İkiçenekliler sınıfının Gelincikgiller familyasından bir bitki cinsidir. Asya ve Avrupa’nın ılıman bölgelerinde yetişen cinsin 704’e yakın türü vardır. Tek yıllık bitkiler olup almaşık yapraklan mavimsi yeşil renktedir. Uzun bir sap ucunda türe göre beyaz, kırmızı ya da mor renkte açan tek bir iri çiçek bulunur. Küreyi andıran kapsülünün içerdiği beyaz süt, olgunlaşmamış kapsüllerin çizilmesi sonucu akarak havayla temas edince katılaşır. Toplanan bu kütleler bir araya getirilip yoğrulunca uyuşturucu bir madde olan afyon elde edilir. Doğu haşhaşı türünün beyaz çiçekli çeşidinden elde edilen afyon daha değerlidir. Afyondan eczacılıkta uyuşturucu bir madde olan afyon elde edilir. Doğu haşhaşı türünün beyaz çiçekli çeşidinden elde edilen afyon daha değerlidir. Afyon eczacılıkta uyuşturucu ve ağrı kesici ilaçların yapımında kullanılır. Bazı türleri bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.
