Afyonkarahisar ili nerededir? Afyonkarahisar ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.
- Yüzölçümü: 14.230 kilometrekare
- İlçeleri: Merkez Başmakçı, Bayat, Bolvadin, Çay, Çobanlar, Dazkırı, Dinar, Emirdağ, Evciler, Hocalar, İhsaniye, Incehisar, Kızılören, Sandıklı, Sinanpaşa (Sincanlı), Sultandağ, Şuhut.
Büyük kesimi Ege Bölgesi’nin İçbatı Anadolu Bölümü’nde yer alan il ve bu ilin merkezi kent. Güneybatıdaki bir kesimi de Akdeniz Bölgesi’nin sınırları içinde kalan il, kuzeyden Eskişehir, doğudan Konya, güneyden Isparta ve Burdur, batıdan Denizli ve Uşak illeriyle çevrilidir.
Afyonkarahisar
Yüzey Şekilleri;
İl topraklarının büyük bölümü, ırmak vadileriyle yoğun bir biçimde yarılmış yaylalardan oluşur. Denizden ortalama 1.000-1.200 m yükseklikteki bu yaylalar üzerinde, bir bölümü volkanik oluşumlu dağlar yer alır: Bolvadin İlçesi’nin kuzeydoğusunda Emirdağ (2.307 m) ve Beydağ (1.690 m); güneyde, Batı Toroslar’ın uzantılarından Sultandağları (Topraktepe 2.531 m); Sandıklı İlçesi’nin doğusunda Kumalar Dağı (Sandıklı Dağları 2.250 m) ve Kükürt Dağı (2.051 m); güneybatıda Akdağ (2.449 m), Burgaz Dağı (1.754 m); il merkezinin güneybatısında Kocatepe (1.903 m); il merkezinde, üzerinde ünlü Afyonkarahisar Kalesi’nin yer aldığı volkanik kayalardan oluşan 1.200 m yükseklikteki Sivri Tepe de bunlar arasında sayılabilir. Dağların arasında, tabanları alüvyonlarla kaplı ve yükseltileri hemen her yerde 800 m’nin üzerinde olan ovalar yer alır.
Ovalar
Akarçay Vadisi boyunca uzanan Afyonkarahisar Ovası Sandıklı Ovası, Şuhut Ovası, Büyük ve Küçük Sincanlı Ovaları, Çayovası, çilir. Büyük Sincanlı Ovası’nın suları, Araplı Boğazı aracılığıyla Afyonkarahisar Ovası’na boşalır. Büyük Sincanlı Ovası’nın kuzeyinde İlbulak Dağı (1.400 m) yükselir. Küçük Sincanlı Ovası (1.190 m) güney bölümü dışında yüksek dağlarla çevrilidir. 1.100-1.150 m arasında olan ve suları Kali Çayı ile akıtılan Şuhut Ovası, Kumalar Dağı’ndan taşınan toprakla dolmuş alüvyonlu dolgu ovasıdır. Kuzey-güney yönünde uzanan Sandıklı Ovası, sularını Hamam Çayı aracılığıyla Büyük Menderes’e akıtır.
Akşehir Gölü Haritası
Akarsular ve Diğer Su Alanları
İl sınırları içinde, başlıca ırmaklar, Sakarya ve Büyük Menderes’i besleyen küçük çaylardan oluşur. Sakarya Irmağı’nın kaynakları kuzeydeki dağlık alanlardan doğar, bunlar, Seyit Suyu, Kocadere ve Kümbetözü Deresi’dir. Büyük Menderes’in ana kollarından Kûfi Çayı, ilin güneybatısında bu ırmağa kavuşur.
Sincanlı’nın batısında dağlık alandan doğan Akarçay ve Afyonkarahisar’ın güneybatısında Kocatepe’den doğan Kali Çayı, sularını Eber Gölü aracılığıyla Akşehir Gölü’ne akıtırlar. Afyonkarahisar-Konya sınırında, deniz düzeyinden 958 m yükseltideki Akşehir Gölü’nün (353 kilometrekare) dışarıya akıntısı yoktur. Bu gölün batısında deniz düzeyinden 967 metre yükseltideki Eber Gölü’ nün yüzölçümü, çevresindeki bataklık alanla birlikte 126 kilometrekaredir. İlin güneybatı ucunda, Afyonkarahisar-Denizli sınırındaki Acıgöl’ün (deniz düzeyinden 836 m yükseltide, 153 kilometrekare) yüzölçümü, suların çekildiği zamanlarda 40-50 kilometrekareye düşer. Sularını güneydeki Düden aracılığıyla Eğridir Gölü’ne akıtan Karamik Gölü (deniz düzeyinden 1.001 m yükseltide, 38 kilometrekare) ile Selevir ve Seyitler baraj gölleri de il sınırları içindedir. Selevir Barajı, Kali Çayı üzerinde kuruludur. 70 milyon m3’lük su hacmi vardır. Sulama kapasitesi Karamik ünitesiyle birlikte 7.000 hektar olan baraj, 1973’te hizmete açılmıştır. Seyitler Dairesi üzerinde kurulu Seyitler Barajı’nın 40 milyon m3’lük su hacmi vardır. Yapımı 1968’de biten barajın sulama kapasitesi 2.850 hektardır.
İklim ve Bitki Örtüsü;
İlin karasal nitelik taşıyan iklimi, İç Anadolu iklimine benzer. Kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar sıcak ve kuraktır. Yıllık ortalama sıcaklık 11.2°C’dir. Kış ortalama sıcaklıklarında, yükseltinin ve denizden uzaklığın yol açtığı bir düşüş görülür. En soğuk ay 0.3°C ortalamayla ocaktır. Yaz sıcaklıkları da yüksek olmayan ilde, en sıcak ay 22.1°C ortalamayla ağustostur. Afyonkarahisar’da şimdiye kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 37.8°C (14 Ağustos 1960), en düşük sıcaklık -27.8°C (30 Aralık 1948)’dir. Düşük sıcaklıkların 0°C’nin altında olduğu gün sayısı ortalama 92′ yi bulur. Denizden ortalama 1.000 m yükseklikteki bir ovada yer alan ilde, günlük sıcaklık farkları oldukça yüksektir. Yıllık ortalama yağış tutarı 455.5 mm’dir.
Afyon ilinde kışlar sert geçer…
Doğal bitki örtüsü, kara ikliminin elverdiği kuru orman topluluklarıdır. Dağlık alanlarda varlığını sürdüren bu ormanlar, düzlüklerde tümüyle ortadan kaldırılmıştır. Ormanlar yok edildiğinden ovalık alanlar bozkır görünümündedir. Kuzey ve batıdaki yüksek dağlık kesimler, karaçam ve ardıç ormanlarının yayılma alanıdır. Burada ormanın üst sınırı 1.800-1.900 m’lere erişir. Ormanların, ilin toplam yüzölçümündeki payı % 7’yi bulur.
Afyon’da ki Tarım Arazilerinden Bir Görünüm
Ekonomisi;
Nüfusun büyük bir bölümü tarımla uğraşır. İldeki etkili alanların alanların büyük bölümü tahıl ekimine ayrılmıştır. Baklagiller ve endüstri bitkileri başta gelir. Şeker pancarı ve haşhaş bunların içinde önemli bir yer tutar. İldeki ürünlerin yıllık üretim oranları, toprak veriminin zayıf oluşu yüzünden düşüktür. Üretim büyüklüğüne göre sırasıyla şeker pancarı, buğday, arpa, patates, baklagiller, haşhaş ve ayçiçeği önem taşır. Çeşitli sebzelerin üretimi de yapılır. İlde hayvancılığın ekonomideki payı büyüktür. Hayvan yetiştiriciliği sayıca yüksek olmakla birlikte, hayvan ürünlerinde verim düşüktür. Hayvan yetiştirme ve bakımının ilkel yollarla yapılmasının bu sonuçta önemli etkisi vardır.
Dokumacılık ve halıcılığın da yaygın olduğu ilde, ayrıca haşhaş tohumu ve ayçiçeği işleyen fabrikalar, mermer işletmeleri, Afyon kaymağı ve sucuk yapım yerleri de ekonomide önemli yer tutarlar. Volkan kayalarının geniş yer tuttuğu il topraklarında çeşitli madenlere rastlanır: Linyit, antimuan, manganez, grafit, renkli mermer yatakları.
