Ahmet Vefik Paşa Hayatı, Eserleri ve Moliere Adapte Çevirileri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ahmet Vefik Paşa Kimdir? Moliere çevirileri ve Lehçe-i Osmani eseri ile ünlü Tanzimat dönemi edebiyat adamı Ahmet Vefik Paşa’nın hayatı, biyografisi ve eserleri.

Ahmet Vefik Paşa

Kaynak: commons.wikimedia.org

Ahmet Vefik Paşa (1823 – 1891), Türk devlet adamı ve yazarlarındandır. İstanbul’da Mühendisanenin ilk kısmında okuduktan sonra babası ile Parise giderek orada St. Louis Lisesine devam etti. 1837 de İstanbula dönünce Tercüme Odasına girdi. 1840 ta elçi katibi olarak Londra’ya gönderildi. Sırbistan ve Memleketeyn’de (Eflak ve Buğdan’da) bulundu. 1847 de, gösterdiği başarılardan dolayı, Tercüme Odası başmütercimliğine getirildi. 30 yıl müddetle birçok devlet memurluklarında başarı ile çalışan Ahmet Vefik Paşa 1878 de ilk Meclis-i Mebusan’a başkan oldu. Aynı yıl başvekil tayin edildi. 1879 da Bursa Valiliğine gönderildi. 1882 de tekrar başvekilliğe getirildiyse de bu defaki başvekilliği sadece üç gün sürdü. Ahmet Vefik Paşa Türkiyede «Başvekil» ünvanını alan ikinci devlet adamıdır. Söylendiğine göre, «sadrazam» ünvanının «başvekil» e çevrilmesinde kendisi ısrar etmiştir.

Ahmet Vefik Paşa 1882 de devlet hizmetinden ayrılarak özel çalışmaya başlamış, dokuz yıl sonra da ölmüştür. Devlet hizmetlerinden çok edebiyata yaptığı hizmetlerle tanınmıştır. Edebiyat alanında en büyük şöhretini Moliere’den yaptığı tercüme ve adaptasyonlarla sağlıyan Vefik Paşa’nın başka yazarlardan dilimize çevirdiği eserler de vardır.

Ahmet Vefik Paşanın telif eserlerinin en önemlisi «Lehçe-i Osmani» dir. Türkçeyi Osmanlıcadan ayrı bir bütün olarak ilk o ele almıştır. Aynı şekilde Türk tarihinin sadece Osmanlılara has olmayıp bütün Türkleri içine alması gerektiğini ileri sürmüştür. Bu konuda «Hikmet-i Tarih» adlı bir eseri vardır. Ayrıca, Ebügazi Bahadır Han’ın «Şecere-i Evşal-i Türkiye» adlı eserini Osmanlı Türkçesine çevirmiştir. «Fezleke-i Tarih-i Osmani» adlı bir de okul kitabı vardır.

Moliere’den yaptığı tercüme ve adaptasyonlara gelince; Vefik Paşanın hem Fransızcaya, hem de Türkçeye olan nüfuzu bunlara gerçek bir telif eser hüviyeti kazandırmıştır. Eserlerdeki tipler son derece ustalıkla hayatımıza aktarılmıştır. Doğrudan doğruya halkın kullandığı dille yazması da eserlerinin büyük başarı kazanmasının başlıca sebeplerindendir.

Ahmet Vefik Paşa dürüst ahlaklı, biraz garip ve sert huylu bir insandı. Hareketli bir zekası vardı. Resmi memuriyetleri ve edebiyat alanındaki çalışmalarıyla fikir ve siyaset tarihimizin unutulmaz simaları arasına girmiştir.

Advertisement

Ahmet Vefik Paşa

Eserleri:

Hikmet-i Tarih (Tasviri Efkar’da tefrika), Şecere-i Evşal-i Türkiye (Ebül gazi Bahadır Han’ın eserinin Osmanlı diyeleğine çevrilmesi 1864), Fezleke-i Tarih-i Osmani (1869), Hikaye-i Hikemiye-i Mikromega (Voltaire’den 1871), Telemak (Fenelon’dan 1881), Gil Blas dö Antillani’nin Sergüzeşti (Le Sage’den 1886), Ernani (Victor Hugo’dan), Lehçe-i Osmani (1876,1888,1889).

Moliere’den adapte piyesleri: Zor Nikah, Zoraki Tabip, İnfial-i Aşk, Don Civani, Tabib-i Aşk, Adamcıl, Tartüf Azarya, Yorgaki Dandini, Okunmuş Kadınlar, Dekbazlık, Merakı, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Savruk, Dudu Kuşları.

Kaynak – 2 (Kısa Kaynak Arayanlar İçin)

  • Doğum tarihi: 3 Temmuz 1823, İstanbul
  • Ölüm tarihi ve yeri: 2 Nisan 1891, İstanbul
  • Defnedildiği yer: Aşiyan Mezarlığı, İstanbul
  • Doğum: 3 Temmuz 1823; İstanbul, Osmanlı Devleti
  • Eğitim: Lycée Saint-Louis

Ahmet Vefik Paşa, İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini burada bitirdi. Babasının görevi nedeniyle Paris’e gitti. Ortaöğrenimini bir Fransız lisesinde yaptı. İstanbul’a dönüşünde Tercüme Odasında memuriyete başladı. Yurt içinde ve yurt dışında değişik görevlerde bulundu, sadrazamlığa kadar yükseldi.

Ahmet Vefik Paşa, bir devlet adamı olduğu kadar bir sanat adamıdır. Avrupa’da bulunduğu sırada Türkoloji (Türklük Bilimi) çalışmalarına ilgi duyarak yurda dönüşünde dil, tarih, folklor çalışmaları yaptı. Bu konularda öncü oldu.

Bursa valiliği sırasında bir tiyatro kurdu. Burada Moliere’in eserlerini sahneledi. Bu yönden tiyatro edebiyatının ve sahne yaşamının gelişmesine büyük yardımı olmuştur.

Advertisement

 


Leave A Reply