Ajans nedir? Günümüzün vazgeçilmezi haber ajansları ne işe yarar? İlk ajanslar nasıl ortaya çıkmışlardır? Nasıl kurulmuş ve nasıl çalışmışlardır.
Kaynak: pixabay.com
Ajans, dünyada olup biten olayları anlık olarak toplayarak, gazete, dergi, internet siteleri, radyo, kulüp veya özel şahıslara bildiren yapılara denir. Ajanslar topladıkları haberleri kendileri yayınlamaz, sadece abonelerine dağıtırlar.
Dünyanın her yanından alınan haberleri, abonelerine satmak suretiyle maliyet masraflarını azaltması, ajansların dayandığı başlıca ekonomik temeldir. Çünkü hiçbir gazetenin bütçesi, bir ajans gibi dünyanın her yerinde muhabir bulundurmaya yetmez. Ajanslar haberleri telefon, telgraf, internet ağları ve telsizle alır, gene aynı vasıtalarla başka yerlerdeki bürolarına gönderirler, bu bürolar da haberi çoğaltarak abonelerine dağıtır. Günümüzde genellikle RSS ve benzeri web 2.0 yöntemlerini kullanarak ajanslar abonelerine anında haber, resim ve video geçebilmektedir.
İlk Amerikan haberler ajansı 1848’de kurulan The Associated Press (AP) dir. O zaman ki New York gazeteleri kendi aralarında bir anlaşma yaparak The Associated Press (Birleşik Basın) adı ile bu ajansı kurmuşlardır. Ajansın gayesi Boston limanına Avrupa’dan gelen gemilerden alınacak haberi telgrafla New York gazetelerine ulaştırmaktı. Gittikçe gelişen The Associated Press bugün dünyanın en büyük ajansıdır. Yıllık bütçesi milyon dolarlar ile ifade edilmektedir. hemen hemen dünyanın her noktasında ki haber siteleri, gazeteleri v.b. kuruluşlar haber ile beslenmektedir.
Geçmişte gelen haberler New York, San Francisco ve Tanca (Afrika) da bulunan üç telsiz İstasyonu vasıtası ile dakikası dakikasına ajansın bütün bürolarına yayılır. Bu bürolardaki alıcı teleks makineleri haberleri otomatik olarak yazarlar. Her gün 100.000 den fazla muhabir ajansa haber yetiştirmek için çalışırdı. Günümüzde internetteknolojisi sayesinde telsiz sistemine gerek kalmamıştır.
Gene XIX. yüzyılın ilk yarısında Fransa’da Havas, 1907 de Amerikada United Press ajansları kurulmuştur. Diğer önemli ajanslar İngilterede Press Association (PA), Reuter (R), Rusyada Tass, Fransada Agence France-Presse (A.F.P.), Amerikada United Press Internationaf (UPI) dir. Bunun yanı sıra sadece spor haberleri, paparazzi haberleri, ekonomi haberleri veren bir konuya özelleşmiş haber ajanslarıda yer almaktadır.
ANADOLU AJANSI (A.A.) — Resmi Türk ajansıdır. Atatürk tarafından 6 Nisan 1920 de milli mücadele davasını dünyaya yaymak maksadı ile kurulmuş, ajansın adını da Atatürk vermiştir. Anadolu Ajansı bugün büyük bir girişim haline gelmiştir. Yabancı ajanslarla işbirliği yaparak topladığı haberleri muntazaman ilgili kurumlara dağıtır.
