Elektrik akımı nedir? Elektrik akımı nasıl oluşur, yönü nasıldır? Ampermetre, voltmetre nedir, nasıl çalışır, hakkında bilgi.
ELEKTRİK AKIMI NEDİR?
Odamızdaki elektrik düğmesine bastığımızda bir anda ampul ışık vermeye başlar. Radyomuzun fişini prize taktığımızda saliseler içerisinde radyo çalışır. Bu örnekleri artırabiliriz. Peki bütün bu aletlerin içinde neler olur da çalışmaya başlarlar? ,
Cisimlerin yük alışverişi ile elektriklenirler. Eğer yüklerin hareketini iletken tellerle devamlı hâle getirirsek elektrik akımı elde etmiş oluruz.
Bir elektrik devresinde elektrik akımının oluşturulabilmesi için aşağıdaki şartların olması gerekir:
- Devreye elektrik enerjisi sağlayabilecek bir güç kaynağı (pil, akümülatör, şehir elektriği)
- Akımı iletebilecek iletken kablolar
- Kapalı bir devre
Şekildeki ampul ışık vermez. Çünkü devrede ampulün ışık vermesini sağlayacak enerjiyi üretebilecek bir güç kaynağı yoktur.
Şekildeki ampul ışık vermez.Çünkü güç kaynağındaki enerjiyi ampule aktaracak tel iletken değildir.
Şekildeki ampul ışık vermez. Çünkü devredeki anahtar açıktır.
Şekildeki elektrik devresinde güç kaynağı, elektrik yüklerine elektriksel bir kuvvet uygular. Bu kuvvetin etkisi ile enerji kazanan elektrik yükleri bu enerjiyi tel boyunca iletir. Böylece elektrik akımı dediğimiz enerji aktarımı meydana gelir ve ampul ışık verir.
► Elektrik akımı, negatif yüklerin akışı değildir. Yüklerin titreşim hareketlerini birbirlerine aktarmalarıdır.
ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜ
Bir elektrik devresinde negatif yüklerin hareket yönü, pilin negatif kutbundan pozitif kutbuna doğrudur. Elektrik akımının yönünün ise pilin pozitif kutbundan negatif kutbuna doğru olduğu kabul edilir.
Ampermetre
Bir devredeki elektrik akımının değerini ölçmek için kullanılan alete ampermetre denir. Ampermetrenin elektrik akımını ölçebilmesi için akımın ampermetrenin üzerinden geçmesi gerekir. Bunun için ampermetre bir elektrik devresine şekildeki gibi yani seri olarak bağlanır. Elektrik akımının birimi Amper’dir. Amper “A” ile gösterilir.
Voltmetre
Elektrik akımı devrenin iki ucu arasındaki yüklerin enerjileri arasında fark olduğu sürece oluşur. Bu enerji farkına gerilim denir.
Bir elektrik devresinde istenilen noktalar arasındaki gerilimi ölçmeye yarayan alete voltmetre denir. Voltmetre yalıtkan bir madde gibi davranır. Üzerinden akım geçmez. Bu yüzden voltmetre gerilimi ölçülmek istenen devre elemanına şekildeki gibi yani paralel olarak bağlanır. Gerilimin birimi Volt’tur. Volt “V” ile gösterilir.
