Alacahöyük Nerededir? Özellikleri, Yerleşme Katmanları ve Önemi Nedir?

0
Advertisement

Alcahöyük nerededir? Alacahöyük ören yerinde bulunan tarihi eserler, yerleşme katmanları, bölgenin tarihi önemi, özellikleri ile ilgili bilgi.

Alacahöyük

Alacahöyük

Alacahöyük; Orta Anadolu’da Çorum İli, Alaca İlçesi sınırları içindeki Höyük Köy’ün yakınlarında eski yerleşmedir. Küçük bir suyun kıyısında, verimli bir alandadır. Höyük 16 metre yüksekliğinde 300 metre çapındadır. Kentin etrafı surla çevrilidir. Höyük’teki arkeolojik kazılara 1935’te Atatürk’ün korumasında Hamit Zübeyr Koşay, Remzi Oğuz Arık ve Mahmut Akok tarafından başlandı. Aradaki boşluklar sayılmazsa en uzun süren Türk kazılarından biridir. Kazılarda çok zengin ve değerli arkeolojik buluntular ele geçirildi.

Alacahöyük çeşitli yönlerden büyük bir öneme sahiptir. Hititlerden önceki Anadolu halkının sanat ve kültürünü tanıtıcı nitelikte eserler bulunmuş olması ayrı bir önem taşır. Kazılarda, özellikle Anadolu’nun İÖ 3. bin yılı kültürünü yansıtan çok zengin buluntular ele geçirildi. Bulunan eserler, Yortan, Troya II ve Boğazköy eserleriyle yakın ilgi ve benzerlik gösterir. Alacahöyük, Kalkolitik Çağ’dan (İÖ 4. bin) başlayarak yerleşime sahne olmuştur. En parlak dönemleri ise İÖ 3. bin ve 2. binin başlarıdır. İÖ 2000’den başlayarak Asur Koloni Çağı eserleri görülür. Arkadan gelen Hitit uygarlığına ait çok önemli eserler ele geçirildi. En alt tabakadan başlayarak höyükte IV-I arasında yer alan 4 yerleşme katı saptandı.

IV.Kat:

Höyüğün en eski yerleşim katı olup, İÖ 3200-2600 arasına tarihle-nen Kalkolitik Çağ’a aittir. Bu kültür katında planları tümüyle belirlenemeyen yapı kalıntılarına rastlanmıştır. Fakat yapım teknikleri hakkında gerekli ve yeterli bilgiler elde edilebilmiştir. Yapıların taş temeller üzerine yapılmış kerpiç duvarları vardır. İç kısmı taş döşeli ve ocağı olan bir oda saptanmıştır. Bakır halka ve bilezik gibi süs eşyalarıyla el yapımı gri, siyah kırmızı renkli monokron ya da dışı gri içi kırmızı renkli bikrom çanak çömlek örnekleri ele geçirmiştir.

Tunç Geyik - Alacahöyük

Tunç Geyik – Alacahöyük

III.Kat:

Bu kültür katı İÖ 2500-2100 arasına tarihlenen Eski Tunç Çağı’na aittir. Bu katta Kral Mezarları ya da Prens Mezarları olarak bilinen 13 mezar bulunmuştur. Tek bölmeli ve dikdörtgen planlı bu mezarlarda çok sayıda altın ve gümüşten yapılmış ölü armağanları ele geçirilmiştir. Altın ve gümüş gibi değerli madenlerden yapılmış eserler yanında bakır ve demirden yapılmış eserler de vardır. Gün ışığına çıkartılan bu çok zengin mezar buluntuları arasında, geyik, boğa boynuzu ve güneş simgelerinden oluşmuş standartlar (güneş kursları) büyük bir öneme ve üne sahiptirler. Son derece değerli olan bu kült eşyalarının dışında kemer, gerdanlık, bilezik, iğne, diadem gibi süs eşyalarıyla altından yapılmış kap kaçak, ileri bir maden işçilik tekniği, üstün bir sanat ve estetik anlayışının en belirgin ve göz kamaştırıcı kanıtlarıdır.

II.Kat:

Bu kültür katı İÖ 2000-1200 arasına tarihlenir. Bu katta Asur Koloni Çağı eserleriyle onu izleyen Hitit uygarlığına ait önemli arkeolojik buluntular gün ışığına çıkartılmıştır. Dört yapı katının saptandığı Hitit tabakalarında, yapılar genellikle taş temelli kerpiç duvarlara sahiptirler. Kenti çevreleyen surların güneyinde sfenksli kapı bulunmaktadır. Kenti kötülüklerden koruduğuna inanılan bu iki sfenks tasviri Hitit plastik sanatının en özgün örneklerindendir. Kapının iki tarafındaki duvarların alt kısımları kabartmalarla (orthostat) süslüdür. Kabartmalarda dinsel törenler ve av sahneleri işlenmiştir. Sur kulesinin yüzündeki kabartmalarda en başta Fırtına Tanrısı’na libasyon (sıvı kurbanı) sahnesi görülür. Daha arkada libasyon için kurbanlık ve armağan getirenler, rahipler ve müzisyenler yer alır. Bu müzik sahneleri Hititlerin günlük yaşantılarını göstermeleri açısından önemlidir. Sfenksli kapıdan girilince, arkada, sağ tarafta büyük bir yapı vardır. Bu yapı saray ya da tapınak olmalıdır. Bu büyük yapının batısında ünlü kral mezarlarının bulunduğu alan vardır. Kral mezarlarının kuzeybatısındaysa Boğazköy’dekine benzer bir potern (yeraltı geçidi) bulunmaktadır. Kentin büyük kanalizasyonu, sokakları ve kaldırımları Hitit kentçilik anlayışının ulaştığı düzeyi göstermesi yönünden üzerinde durulmaya değerdir. Kazılarda Hitit mimarlığına ait kalıntılar yanında, çanak-çömlek, çeşitli madeni gereç, figürinler, kült eşyaları, mühür ve çiviyazılı tabletler de ele geçirilmiştir.

Advertisement

I.Kat:

Bu kat höyüğün en üst katıdır. Eser yönünden de yoksul olup, geç dönemlere aittir. Frig, Roma ve Osmanlı çağına kadar gelen çanak-çömlek, sikke vb gibi önemsiz buluntular açığa çıkarılmıştır. Bu kültür katında kentin iyice önemini yitirdiği anlaşılmaktadır. Alacahöyük kazılarında elde edilen tüm buluntular Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndedir.


Leave A Reply