Kişiler arası veya grup elemanları arasındaki ilişkilerde çatışma kaçınılmazdır, ancak kimi zaman çatışma kişileri veya grupları olumlu yönde etkileyebilir.
Çatışma; bireylerin ya da grupların birbirine uymayan hedeflerinin varlığında ve bu hedeflere ulaşmaya çalışırlarken birbirleriyle uzlaşamadıklarında ortaya çıkar.
Birçoğumuz çatışmadan kaçınılması gerektiği ve çatışmanın bir başarısızlık göstergesi olduğu bilgisi ile büyütüldük. Fakat çatışma her zaman başarısızlığa, yenilgiye veya son verilmesi gereken bir ilişkiye neden olmaz. Kendiliğinde doğan çatışma yöneticilere varolan sistemdeki aksaklıkların ve “değişim”in gerekliliğinin sinyallerini verir.
İşletmelerde yapılan hatalardan biri, kişiler, gruplar ve bölümler arasında yaşanan çatışmaları fark etmemek veya görmezden gelmektir. Çatışmaların fark edilmemesi veya görmezden gelinmesi, çatışmayı yaşayan kişilerin veya grupların arasındaki ilişkinin bozulmasını neredeyse kesinleştirir. Çalışanların birlikte çalışmak için motivasyonlarının azalması, devamsızlık, işten ayrılmalar gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu da organizasyonel verimliliğin zarar görmesi demektir.
Öte yandan monoton bir iş ortamı da iş görenlerin motivasyonunu ve iş tatminini düşüreceğinden organizasyonel verimliliğe olumsuz etki eder. Yöneticiler çalışanlarının performanslarını artırmak amaçlı optimum düzeyde bir çatışmaya gerek duyabilir. Organizasyonda bir noktaya kadar çatışmaların olması halinde bu organizasyonda performans üzerinde olumsuz değil, aksine olumlu bir etkide bulunabilir.
Yönetilmeyen çatışma, kişileri asiliğe veya zorbalığa yönlendirebilir. Ancak uygun yönetilen bir çatışma da aksine bireyler ve grupların gelişimi için olumlu sonuçlar doğuracağından şirketin avantajınadır. Kurum ve kuruluşlarda karşılaşılan çatışma türleri; birey içi, bireyler arası, gruplar arası, bölümler arası ve örgütler arası şeklinde görülebilir. Yöneticiler çatışmayı fark ettiklerinde; çatışmanın nedenlerini araştırmalı, çözüm için alternatif yöntemler belirlemeli ve bulunan çözümün etkinliği denetlenmelidirler.
Kurum içi çatışmalar, yönetilme metodolojilerinden dolayı, yapıcı, yıkıcı veya ikisinin karışımı bir sonuç verebilir. Sonucu belirlemede yöneticinin çatışma yönetimindeki becerisi hayati rol oynamaktadır.
Çatışmaların iyi yönetilmemesi sonucunda karşılaşılan olumsuz sonuçlar :
- Uzun süreli çatışmalar şirketi zayıf düşürür. Para ve zaman kaybı yaratır.
- İnsanların birbirleri ile olan iletişimleri azalır. Kişiler arası ilişkiler alt düzeye iner.
- Çalışanların iş tatminleri, kuruma olan bağlılıkları zayıflar, devamsızlık ve personel devri oranları artar. Kişiler kuşku ve şüphe içine girer.
- Yönetilmeyen çatışma sonucunda çalışanların psikolojik yapıları olumsuz etkilenir.
Çatışmanın iyi yönetilmesi sonucunda karşılaşılan olumlu sonuçlar :
- İşletme içinde daha iyi ve orijinal fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur.
- Kişilerin yaratıcılığını artırır. Yeni yaklaşımlar ve alternatifler sonuçlar üretilmesini sağlar.
- Rekabet, çalışanların performanslarının artmasını sağlar.
- Gelecekte karşılaşılacak büyük sorunların, çatışma iken çözülmesi ile engellenmesine neden olur. Çatışmalar sayesinde organizasyondaki mevcut sorunlar göz önüne çıkar.
- Çatışma ile bireylerin bilgi, yetenek ve kapasiteleri değerlendirilir.
- Kişilerin dinleme, kabul etme, kendisini anlatma, zorlukları göğüsleme, istenmeyen durumlar karşısında kontrolü elinde tutma yönünde yetenek ve özellikleri gelişir.
Tüm bu olumlu sonuçlar yöneticinin uygun şekilde kontrol edeceği bir çatışma ile mümkün. Görüldüğü gibi çatışma iyi yönetildiği sürece başarısızlığa, yenilgiye veya son verilmesi gereken bir ilişkiye sebep olmamaktadır. İşletme ve çalışanlar için optimal düzeyde çatışma yararlıdır.
