Altın nedir? Altın elementinin genel özellikleri nelerdir? Altın elementinin bulunduğu yerler ve kullanım alanları nelerdir, hakkında bilgi.
Altın Elementinin Özellikleri ve Bulunduğu Yerler
Altın (Au), kimyasal element; periyodik tablonun Ib grubunda yer alan yoğun, parlak sarı renkte, ışıltılı ve değerli bir metaldir.
Kaynak : pixabay.com
Özellikleri ve bulunduğu yerler.
İyi bir ısı ve elektrik iletkeni olan altın yumuşak ve çok sünek bir metaldir; dövülmeye ve haddelenmeye elverişli metaller arasında ilk sırayı alır. Yaklaşık 10 gr ağırlığında bir altın kütlesi, 11 m2 kadar bir alanı kaplayacak büyüklükte levha haline gelinceye değin dövülebilir. Varak denilen zar inceliğindeki altın levhalar yeşil ışığı geçirir.
Doğada oldukça az, ama hemen hemen saf halde bulunan, rengi ve parıltısı göz alıcı, işlenmesi kolay olan, havadan ve sudan etkilenmediği için kararıp paslanmayan altın, bu özellikleriyle insanın ilgisini çeken ilk metallerden biri olmuştur. Mısırlı, Eski Yunanlı, Asurlu ve Etrüsklü zanaatçılar altından çok güzel ve özenle işlenmiş sanat ürünleri yaratmışlar. Daha o çağlarda insanlar altını, mal ve hizmet karşılığı kabul edilecek değerli bir madde olarak görmüşlerdir.
Kimya tarihinin erken dönemlerindeki ilerlemelerden pek çoğu, adi metallerden altın üretmenin yollarını arayan simyacıların çabalarından doğmuştur ve insan doğada altın aramaktan hiçbir zaman vazgeçmemiştir.
Elementlerin çoğu gibi altın da, az miktarda da olsa bütün korkayaçların yapısında, genellikle başka elementlerle kimyasal bileşikler oluşturmaksızın, yalın halde bulunur; yalnız tellürle, bazen de selenyum ve bizmutla birleşmiş olabilir. Doğadaki altının tümü katışıksız altın-197 izotopudur. Cevher sayılabilecek ölçüde altın içeren büyük kayaç kütlelerine çok ender rastlanır. Bu kayaçların dışında, anlamlı miktarda altın içeren başlıca iki tür oluşum vardır. Altının kuvars ve pirit ile bir arada bulunduğu hidrotermal damarlar ve altınlı kayaçların ufalanmasıyla oluşan, katılaşmış ya da katılaşmamış haldeki alüvyonlu çökeller (plaser).
Zengin altın damarlarının nasıl oluştuğu tam olarak bilinmemekle birlikte, altının öteki minerallerle birlikte Yer’in derinliklerinden üst katmanlara doğru, hiç değilse yarı katı çözeltiler halinde taşındığı ve sonradan bu katmanlarda çökeldiği sanılmaktadır. Kayaçların yapısındaki altın genellikle gözle seçilemeyen dağınık tanecikler, bazen gözle görülebilecek büyüklükte pullar vardır. Çok ender olarak da damar ya da kütleler halinde bulunur. California’da 2,5 cm’den daha büyük altın kristalleri bulunmuş, Avustralya’da ise 90 kg ağırlığında altın kütlelerine rastlandığı bildirilmiştir. En önemli altın cevherleri, bileşiminde yüzde 40 oranında altın bulunan ve kırmızımsı sarı renkte bir altın-tellür bileşiği olan kalaverit ile yüzde 28’den fazla altın içeren ve çelik grisi renginde bir altın-gümüş bileşiği olan silvanittir.
Kaynak: pixabay.com
Altının Kullanım Alanları Nelerdir?
Bugüne değin yeryüzünden çıkarılan tüm altının yaklaşık yüzde 60’ı hükümetlerin ve merkez bankalarının elindedir. Gerek her ülkede kâğıt para emisyonunun güvencesi olarak, gerek uluslararası bir ödeme aracı olarak öteden beri büyük önem taşıyan altın, metalle çalışan sanatçıların gözünde de değerini korumaktadır. Kuyumculukta altının genellikle gümüşlü, palladyumlu ya da platinli alaşımları kullanılır.
Bu alaşımlardaki altın miktarı, ayar (ya da kırat) denilen 24 birim üzerinden hesaplanır; örneğin 12 ayar altın alaşımında yüzde 50 altın bulunur, 24 ayar altın ise katışıksızdır.
Elektrik iletkenliği yüksek (bakırın yüzde 71’i oranında) olan ve kolayca kimyasal tepkimelere girmeyen altın en çok elektrik ve elektronik sanayilerinde, bağlantıların, terminallerin, baskı devrelerinin, transis-törlerin ve yarı iletken sistemlerin kaplanmasında kullanılır. Üstüne düşen kızılötesi ışınların yaklaşık yüzde 98’ini yansıtarak geri çevirebilen ince altın levhalar, uzay elbiselerinin başlığındaki göz deliklerinde zararlı ışınlardan korunmayı ve yapay uyduların yüzeylerinde sıcaklığın denetlenebil-mesini sağlar.
Büyük büro binalarının pencerelerinde de gene ince levhalar halinde altın kullanılması, yalnız estetik arayışından değil, bu yansıtıcı yüzeyin çevreyle ısı alışverişini büyük ölçüde azaltmasından kaynaklanır. Ayrıca diş dolgularında ve kaplamalarında çok eskiden beri altın kullanılmaktadır. Lal camlara parlak kırmızı rengini veren de, çamsı kütlenin içinde asıltı halinde dağılmış olan çok az miktarda altındır.
