Amasya Görüşmeleri hangi tarihte kimler arasında gerçekleşmiştir? Amasya Görüşmelerinin önemi ve hakkında bilgi.
OSMANLI HÜKÜMETLERİ VE TEMSİL HEYETİ
Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongreleri, kurtuluş inancını güçlendirdi ve geliştirdi. Bu gelişmeler Damat Ferit Paşa tarafından önlenmek istendi. Damat Ferit Paşa Elazığ Valiliği’ne atanan Ali Galip’e Sivas Kongresi‘ni dağıtmak, Mustafa Kemal ile Rauf Bey’i tutuklama görevini vermişti. Olayı öğrenen Mustafa Kemal gerekli tedbirleri almıştır.
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi‘nin son gününde telgrafla padişaha, İstanbul hükümetinin tutumunu anlatmak istemiş, Damat Ferit Paşa buna engel olmuştur. Bunun üzerine Mustafa Kemal, İstanbul’da yasal bir hükümet kuruluncaya kadar Anadolu ile İstanbul’un resmi haberleşmesinin kesilmesini emretti. Yayınladığı genelge ile hükümet işleri için yazışmaların Sivas’taki Temsil Heyeti ile yapılmasını ilgililere bildirdi. Bunun üzerine fazla direnemeyen Damat Ferit Paşa, istifa etmek zorunda kaldı. 4 Ekim 1919 yerine Ali Rıza Paşa atandı. Böylece sivas Kongresi’nde öngörülen hedeflerden biri gerçekleşmiş oluyordu.
NOT: Damat Ferit Paşanın istifasıyla “İstanbul, Anadolu’ya egemen değil, bağlı olmak zorundadır”, görüşü gerçekleşmiştir. Anadolu hareketinin İstanbul hükümetine karşı kazandığı ilk zaferdir.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ (20 – 22 Ekim 1919)
Ali Rıza Paşa Hükümeti, Temsil Heyeti ile yazışmalar yaptı, görüş birliği sağlanamadı. Temsil Heyeti ile görüşmek üzere Bahriye Nazın Salih Paşa’yı görevlendirdi. Tarihimize Amasya Görüşmeleri olarak geçen bu görüşmeye Mustafa Kemal, Rauf ve Bekir Sami Bey’ler katıldılar. 2 gün süren görüşmelerden sonra protokoller imzalandı. Şu konularda anlaşmaya varıldı.
1. Türk vatanının bütünlüğü ve bağımsızlığı korunacaktır.
2. Müslüman olmayan topluluklara siyasi egemenlik ve sosyal dengemizi bozacak nitelikte haklar verilmeyecektir.
3. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti’nin hukuki varlığını İstanbul hükümeti tanıyacaktır.
4. Mebuslar Meclisi, Anadolu’da İstanbul hükümetinin uygun göreceği güvenilir bir yerde toplanacaktır. Milletvekili seçimi serbest ve müdahalesiz yapılacaktır.
ÖNEMİ:
1. İstanbul hükümetinin, Anadolu hareketini tanıdığını gösteriyor.
2. Mustafa Kemal, Temsil Heyeti’ni yeni bir devletin hükümetiymiş gibi, Osmanlı Hükümetinin karşısına oturtmuş ve isteklerinin çoğunluğunu kabul ettirmiştir. Temsil Heyeti’nin hem nüfuzunu, hem de güvenirliliğini artırmıştır.
3. O döneme kadar Anadolu’ya katılmakta tereddüt edenlerin kesin karar vererek, Anadolu hareketine katılmaları hızlanmıştır.
Belirtilen kararları İstanbul hükümeti kabul etmedi.