İngiliz ingilizcesi ile Amerika ingilizcesi arasındaki temel farklılıklar nelerdir? Kelimelerin kullanımları, yazım ve telafuz farkları nelerdir?
Çok daha fazla İngilizce çeşidi olsa da, Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi çoğu ESL / EFL programında öğretilen iki çeşittir. Genel olarak, hiçbir sürümün “yanlış” olmadığı kabul edilir, ancak kullanımda kesinlikle tercihler vardır. Amerikan İngilizcesi ile İngiliz İngilizcesi arasındaki üç büyük fark şunlardır:
- Telaffuz – sesli ve sessiz harflerin yanı sıra tonlamadaki farklılıklar
- Kelime dağarcığı – isimler ve fiillerdeki farklılıklar, özellikle öbek fiil kullanımı ve belirli araçların veya öğelerin isimleri
- Yazım denetimi – farklılıklar genellikle belirli önek ve son ek formlarında bulunur
En önemli kural, kullanımınızda tutarlı olmaya çalışmaktır. Amerikan İngilizcesini kullanmak istediğinize karar verirseniz, yazımınızda tutarlı olun (yani “The color of the orange is also its flavour” – cümlesinde color Amerikan yazımıdır ve flavour İngiliz’dir). Tabii ki, bu her zaman kolay veya mümkün değildir. Aşağıdaki kılavuz, bu iki İngilizce çeşidi arasındaki temel farklılıklara işaret etmek içindir.
Küçük Dilbilgisi Farklılıkları
Amerikan ve İngiliz İngilizcesi arasında çok az gramer farkı vardır. Elbette, seçtiğimiz kelimeler zaman zaman farklı olabilir. Ancak, genel olarak konuşursak, aynı dilbilgisi kurallarına uyarız. Bununla birlikte, birkaç fark var.
Present Perfect Kullanımı
İngiliz İngilizcesinde, Present Perfect tense, yakın geçmişte, şimdiki anı etkileyen bir eylemi ifade etmek için kullanılır. Örneğin:
I’ve lost my key. Can you help me look for it?
Anahtarımı kaybettim. Onu aramama yardım eder misin?
Amerikan İngilizcesinde aşağıdakiler de mümkündür:
I lost my key. Can you help me look for it?
Anahtarımı kaybettim. Onu aramama yardım eder misin?
İngiliz İngilizcesinde, yukarıdaki yanlış kabul edilir. Ancak, her iki biçim de standart Amerikan İngilizcesinde kabul edilir. İngiliz İngilizcesinde Present Perfect ve Amerikan İngilizcesinde simple past kullanılmasını içeren diğer farklılıklar arasında already, just and yet kullanımları vardır.
İngiliz ingilizcesi:
- I’ve just had lunch.
Daha şimdi öğle yemeği yedim. - I’ve already seen that film.
O filmi çoktan izledim. - Have you finished your homework yet?
Ödevini daha bitirmedin mi?
Amerika İngilizcesi:
- I just had lunch OR I’ve just had lunch.
- I’ve already seen that film OR I already saw that film.
- Have you finished your homework yet? OR Did you finish your homework yet?
Mülkiyeti İfade Etmek İçin İki Form
İngilizcede bulundurmayı ifade etmenin iki formu vardır: have or have got.
- Do you have a car?
Have you got a car?
Araban var mı? - He hasn’t got any friends.
He doesn’t have any friends.
Hiç arkadaşı yok. - She has a beautiful new home.
She’s got a beautiful new home.
Güzel ve yeni bir evi var.
Her iki form da doğru olsa da (hem İngiliz hem de Amerikan İngilizcesinde kabul edilir), İngiliz İngilizcesinde genellikle (have you got, he hasn’t got, etc.) tercih edilirken, Amerikan İngilizcesinin çoğu konuşmacısı (do you have, he doesn’t have etc.) kullanır.
Get Fiili
Get fiilinin üçüncü hali (gotton) Amerikan İngilizcesinde kullanılır.
- American English: He’s gotten much better at playing tennis.
Amerikan İngilizcesi: Tenis oynamakta çok daha iyi oldu. - British English: He’s got much better at playing tennis.
İngiliz İngilizcesi: Tenis oynamakta çok daha iyi oldu.
“Have got” ağırlıklı olarak İngiliz İngilizcesinde sahip olma anlamında “have” olduğunu belirtmek için kullanılır. Garip bir şekilde, bu form aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri’nde “gotten” yerine “got” şeklinde kullanılır. Amerikalılar sorumluluklar, mecburiyet anlamı için “have to” anlamında “have got to” kullanacaklardır.
- Yarın çalışmalıyım.
I’ve got to work tomorrow. - Dallas’ta üç arkadaşım var.
I’ve got three friends in Dallas.
Vocabulary
İngiliz ve Amerikan İngilizcesi arasındaki en büyük fark kelime seçiminde yatmaktadır. Bazı kelimeler iki çeşitte farklı şeyler ifade eder, örneğin:
Mean: Amerikan İngilizcesi – kızgın, kötü mizahlı, İngiliz İngilizcesi – cömert değil, sıkı yumruklu.
- American English: Don’t be so mean to your sister!
Amerikan İngilizcesi: Kız kardeşine bu kadar kaba davranma! - British English: She’s so mean she won’t even pay for a cup of tea.
İngiliz İngilizcesi: Bir fincan çayın parasını bile ödemeyecek kadar cimri.
Daha birçok örnek var. Kullanımda bir fark varsa, sözlüğünüz terim tanımındaki farklı anlamları not edecektir. Birçok kelime öğesi de bir biçimde kullanılır, diğerinde kullanılmaz. Bunun en iyi örneklerinden biri otomobiller için kullanılan terminolojidir.
- Amerikan İngilizcesi – hood / İngiliz İngilizce – bonnet
- Amerikan İngilizcesi – trunk / İngiliz İngilizcesi – boot
- Amerikan İngilizcesi – truck / İngiliz İngilizcesi – lorry
Yazım
İngiliz ve Amerikan yazımları arasındaki bazı genel farklar şunlardır:
- Amerikan İngilizcesinde -or ile biten ve İngiliz İngilizcesinde -our biten kelime örnekleri: color/colour, humor/humour, flavor/flavour
- Amerikan İngilizcesinde -ize ve İngiliz İngilizcesinde -ise ile biten kelime örnekleri: recognize/recognise, patronize/patronise
