Amfitiyatro Nedir? Kolezyum Nedir? Amfitiyatro Tarihi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Amfitiyatro nedir? Amfitiyatrolar ne için nerede ve ne zaman yapılmıştır? Amfitiyatronun özellikleri nelerdir, tarihçesi, hakkında bilgi.

amfitiyatro

Kaynak: pixabay.com

Amfitiyatro

Amfitiyatro, Eski Yunanistan’da ve Roma’da halkın toplanıp büyük gösterileri seyrettiği, bugünkü stadyumlara benzer yerlere «amfitiyatro» denilirdi. Amfitiyatro ya daire şeklinde veya oval olurdu, halkın oturması için ayrılan taş basamaklar önden arkaya doğru yükselirdi.

Bugün o devirdeki amfitiyatroların bir kısmının kalıntıları hala durur. Örneğin Roma’daki meşhur Colosseum’da bunlardan biridir. Efes’te de o devirden kalma amfitiyatro yıkıntıları günümüze kadar ulaşmıştır.

Bugünkü mimaride açık hava tiyatroları veya büyük konferans salonları inşasında amfitiyatro tarzından faydalanılmaktadır.

amfitiyatro

Kaynak: pixabay.com

Amfitiyatro Hakkında Bilgi

Amfitiyatro, dairesel ya da oval biçimli ve çevresinde basamaklı oturma yerleri bulunan tiyatro, oyun, ders ve spora özgü yapıya verilen isimdir.

Romalıların bir buluşudur. Eski Yunanistan’da bilinmez, planları tiyatrolardan değişiktir; tiyatrolar yarım daire ya da at nalı biçiminde, amfitiyatrolar ise dairesel ya da ovaldir. Arena adı verilen orta bölümleri ince kumla kaplı boş bir alandır; spor ve öteki gösteriler burada yapılır. Romalılarda amfitiyatrolarda yapılan gladyatör gösterileri çok ünlüdür. Gladyatör adı verilen savaşçılar, yırtıcı hayvanlarla ya da birbirleriyle, seyirciler önünde kıyasıya dövüşür ve yarışmacılardan birinin ölümüyle gösteriler son bulurdu. Bu kanlı gösterilerde müşterek bahisler de oynanırdı.

Advertisement

Antik Çağ’dan kalan en sağlam durumdaki ve en ünlü amfitiyatro Roma’daki Colosseum‘dur. İtalya, Yunanistan, Fransa, İspanya ve Anadolu’da günümüze kadar kalmış başka örnekler de vardır. Türkiye’deki örnekler arasında Kyzikos ve Aizanoi amfitiyatroları sayılabilir.

kolezyum

Kaynak: pixabay.com

Kolezyum

Kolezyum, Roma’da amfitiyatrodur. Yapımına İmparator Vespasianus döneminde (İS 69-79) başlandı, oğlu Titus döneminde (İS 79-81) bir kat eklenerek bitirildi. Asıl adı Amphitheatrum Flavium Colosseum adını, yakınında bulunan Neron’un dev heykelinden aldı. Titus dönemindeki açılış şenliklerinde çeşitli oyunlar, büyük eğlenceler düzenlendi. Bir günde 5 bin hayvanın öldürüldüğü gösteriler yapıldı. Su doldurulan tiyatroda bir deniz savaşı düzenlendi. Bu eğlenceler 100 gün sürdü. Colosseum 100 bin kişi alabiliyordu. Bir bölümü Macrinus döneminde yandı ve Severus Alexander tarafından (222-235) onarıldı.

Kolzeyum depremler yüzünden yıkıldı ve kalıntılarıyla 15. ve 16. yüzyılda çeşitli yapılar yapıldı. Papa XIV. Benedictus (1740-1758) anıtın kalan bölümlerini onarttı, Papa VII. Pius ve VII. Leon anıtı sağlamlaştırdı. 19. yüzyıl sonlarına doğru yeniden düzenlendi. Kolezyum (Colosseum) üst üste üç sıra kemerden oluşur. 4. kattaki pencereleri Korint düzeninde sütunlar ayırır. Yapının çevresi 524 metre, büyük çapı 187 metre, küçük çapı 155 metre, oyun alanı 53×85 metredir. Oyun alanının (arena) tabanının altında vahşi hayvanlar ve oyunlarda gerekli araçların saklandığı mahzenler ve koridorlar vardır. Katları arasında bulunan merdivenlerle, halkın kısa zamanda dolup boşalması sağlanırdı.


Yorum yapılmamış

  1. Önder Altuğ on

    Pek doğru değil.
    Her antik tiyatro amfitiyatro değildir.
    Amfi tiyatro antik Yunan’da yoktur. Roma devrinde ortaya çıkmıştır.
    Colesyum tipik örnektir, daire şeklinde olmadır.
    Yarım daire şekilli olanlara Antik Tiyatro denebilir ama amfi değildir.
    Amfi birbirine bakan iki yarım daire demektir. İki limon dilimi gibi.

Leave A Reply