Amr Bin As Kimdir ve ne yapmıştır? Amr Bin As kısaca hayatı, biyografisi, Amr Bin As Camisi’nin özellikleri hakkında bilgi.
Amr Bin As; Amr İbnü’l As olarak da bilinir (d. 573 – ö. 663, Mısır), Arap komutanıdır. Mısır fatihi olarak tanınır. Kureyş kabilesinden olan Amr Müslümanlarla Mekkeliler arasında yapılan Hudeybiye Barışı‘ndan (628) sonra Müslüman oldu. Hz. Muhammed tarafından Umman’a gönderildi ve oradaki emirlere Müslümanlığı kabul ettirdi. Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer dönemlerinde Filistin’in fethine, Ecnadeyn ve Yermuk (634) savaşlarına ve Şam’ın alınmasına katıldı. Mısır’ın yerli halkı ile Bizanslılar arasındaki uzlaşmazlığı fırsat bilerek 639’da Mısır üzerine yürüdü. 640’ta Pelusium ve Babil’i (bugün Eski Kahire olarak anılan yerde kurulmuş bir Bizans kenti) ele geçirdi. 642’de İskenderiye’yi İslam topraklarına katmayı başardı; Mısır valiliğini üstlendi. Ülkenin mali durumunu düzeltti ve Babil yakınlarında Fustat kentini kurdu. Topladığı vergileri merkeze göndermediği için Halife Osman tarafından valilik görevinden alındı
Hz. Ali ile Muaviye arasındaki anlaşmazlıkta Muaviye’nin yanında yer alan Amr, Sıffin Savaşı‘nı (657) sona erdiren Hakem Olayı’nda Ebu Musa Eşari’yi etkileyerek Muaviye’yi halife ilan etti. 658’de ikinci kez Mısır valisi oldu ve ölünceye değin bu görevde kaldı.
Amr bin As Camisi
Amr bin As Camisi, Mısır’daki en eski İslam yapısıdır. Ülkeyi fetheden Arap ordularının komutam Amr bin As tarafından 641’de, Arap ordugâhının kurulduğu yerde yaptırılmıştır. Ordugâhın daha sonra gelişmesiyle bugün Kahire’nin bir parçası olan Fustat kenti’ oluşmuştur.
Amr bin As Camisi, başlangıçta sıradan bir yapıydı. Birçok kez yıkılıp yeniden yapıldığı için ilk biçimini kestirmek olanaksızdır. Emevi halifesi Abdülaziz bin Mervan 698’de camiyi yıktırarak, büyük bir olasılıkla özgün boyutlarına uygun biçimde yeniden yaptırdı. 827’de Abbasiler boyutlarını iki katına çıkararak camiyi yeniden inşa ettiler. Fustat’ın Haçlılar tarafından yakılmasından sonra Selahaddin Eyyubi 1172’de camiyi onarttı. Napoleon’un ordusu Kahire’ye geldiğinde cami yıkılmaya terk edilmiş durumdaydı. 19. yüzyılda son kez yeniden yapılan Amr bin As Camisi’nde farklı dönemlere ait tasarım öğeleri ve bezemeler bulunmaktadır.
Kaynak – 2
Amr bin As, Arap komutanıdır (573-663). Önceleri İslam dinine şiddetle karşı çıktıysa da Mekke’nin ele geçirilmesinden önce 629/630’da Müslüman oldu. Hz. Muhammet onu Zatu’s Selasil’e gönderilen ordunun komutanlığına getirdi. Sonra da Oman’a vali atadı.
Hz. Ömer döneminde Suriye’deki fetih harekatına Yermuk ve Ecnadeyn savaşlarına katıldı ve Hz. Ömer tarafından Filistin’e vali atandı. Daha sonra Hz. Ömer’in buyruğuyla Mısır’ı alınca oranın valisi oldu. Mısır’da mahkemelerin kuruluşuna ve vergilerin düzenli bir biçimde toplanmasına ön ayak oldu. Sonradan Kahire adını alacak olan Fustat Kenti’ni kurdu. Hz. Osman döneminde bu görevinden alındı. Hz. Ali ile Muaviye arasındaki çekişmede Muaviye’nin yanında yer aldı ve Sıffin Savaşı’nda mızrak uçlarına Kuran-ı Kerim yapraklarını asma hilesine başvurarak Muaviye’yi yenilmekten kurtardı. Hz. Ali’nin hakemi Ebu Musa el-Eş’ari ile Hz. Ali ve Muaviye’nin ikisinin birden halifelikten uzaklaştırılmalarına karar verdikleri halde sonradan ikinci bir hileyle Muaviye’yi halife ilan etti.
Hizmetleri nedeniyle Muaviye tarafından yeniden Mısır Valiliği’ne getirildi. 661’de Haricilerin düzenlediği bir komplodan rastlantı sonucu ölümden kurtuldu.
