Anadolu Selçuklu Devletinde Toprak Yönetimi, Ekonomik ve Sosyal Hayat

0
Advertisement

Anadolu Selçuklu Devletinde toprak yönetimi ile birlikte ekonomik ve sosyal hayat ile ilgili bilgiler terimler ve kısa açıklamalarının yer aldığı sayfamız.

Anadolu Selçuklu Devletinde Toprak Yönetimi, Ekonomik ve Sosyal Hayat

Toprak Yönetimi

Anadolu Selçuklu Devleti’nde devlete ait olan topraklara mirî arazi denilirdi. Devlet, toprağın boş kalmaması için çeşitli tedbirler almış ve toprakları halkın kullanımına açmıştır. Anadolu Selçuklularında toprak dört kısma ayrılmıştır.

1. Has Toprak: Gelirleri hükümdara ayrılan topraktır.

2. İkta Toprak: Ordu mensuplarına ve devlet memurlarına hizmet ve maaşlarına karşılık verilen topraktır.

3. Mülk Toprak: Devlet adamlarına başarılarından dolayı verilen topraktır.

Advertisement

Türk-İslam devletlerinde kişiler ev, ağıl, bağ ve bahçe sahibi olabiliyorlardı. Otlak, yaylak, orman gibi alanlar devlete aitti.

4. Vakıf Toprak: Gelirleri ilmi veya sosyal kuruluşların masraflarına ayrılan topraklardır. Vakıf toprakları amaçları dışında kullanılmaz ve alınıp satılmazdı.

Ekonomik ve Sosyal Hayat

* Türkiye Selçuklularında halk yaşam şekillerine göre konargöçer, köylüler, şehirliler olmak üzere üç gruba ayrılıyordu.

Köylüler : Devlete ait topraklarda köylüler toprağın işleticisi durumundaydılar. Köylülerin başında “Köy Kethüdası” vardı. Sipahiler ise güvenliği sağlardı.

Konargöçerler : Hayvancılıkla uğraşan ve uç bölgelerde yaşayan Türkmenlerdi.

Advertisement

Şehirliler : Devlet memurları, tüccarlar, bilim adamları, esnaf ve zanaatkârlar şehir halkını oluşturuyordu.

* Anadolu’da Türklerin dışında Rum, Ermeni ve Süryanilerde yaşamıştır. Bu durum hoşgörülü bir yönetim anlayışının benimsendiğinin kanıtıdır.

Ahilik, Anadolu’da XIII. yüzyılda Ahi Evran tarafından Kırşehir, Konya, Kayseri’de esnaf birlikeri olarak yapılandırılmış sosyo-ekonomik teşkilattır. Ahilik, ahlaki, ekonomik, sosyal ve siyasi sahalarda önemli bir işleve sahiptir. Ahilik teşkilatında usta-çırak ilişkisi vardır. Bu teşkilatın temelleri Abbasilerdeki Fütüvvet teşkilatına kadar uzanır. Bu teşkilatta üyeler arasında dayanışmayı sağlamak, üyelerini eğitmek, üretimde kalite ve standartı yükseltmek ve denetlemekte önem arzetmekteydi.

Ahilik teşkilatına Gayrimüslimler üye olamazdı. Bu durum Türklerin ekonomik hayattaki etkinliğinin artması açısından önemlidir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin ekonomisi tarım, hayvancılık, sanayi ve madencilikle ticarete dayanıyordu.

Anadolu Selçuklu Devleti Döneminde ticareti geliştirmek amacıyla,

• Kervansaraylar inşa edilmiştir.

• Sigortacılık uygulaması yapılmıştır.

• Uluslararası antlaşmalar imzalanmıştır.

• Önemli liman şehirleri fethedilmiştir.

• Düşük gümrük vergisi sistemi uygulanmıştır.

Advertisement

* Anadolu Selçuklularında ilk parayı I. Mesut bastırmıştır. II. Kılıç Arslan zamanındaysa altın para basılmıştır.

Anadolu Selçuklularında Hazine

Hazine-i Amire (Devlet Hazinesi) : Devletin gelirlerinin konulduğu hazine.

Hazine-i Hassa (İç Hazine) : Hükümdarın şahsına ait olan hzine.

* Anadolu Selçuklu Devleti’nin diğer gelirleri ise şunlardır;

• Gümrük gelirleri

• Cizye, öşür, haraç gelirleri

• Maden gelirleri

• Hayvan sürülerinden alınan vergiler

• Bağlı devlet ve beyliklerin gönderdiği vergiler ve hediyeler

• Ganimetler

Advertisement

• Ticaretle uğraşanlardan alınan vergiler


Leave A Reply