Anfizem nedir? Anfizem nasıl bir hastalıktır, belirtileri nelerdir? Anfizem nedenleri ve tedavisi hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Anfizem; akciğer dokusu hastalığıdır. Özelliği akciğer hava keseciklerinin (alveol) aşırı derecede gerilmesi, genişlemesi ve çeperlerinde yapı bozuklukları görülmesidir. Başlıca belirtisi soluk darlığı olan anfizem, dört tipte özetlenebilir: Yerleşmiş tıkayıcı (kronik obstrüktif), yaşlılarda görülen (senil), yeni başlayan kesecikler (akut veziküler), bir bölgede yerleşen (lokalize). Sözcük anlamında, “gövdenin doğal olarak hava içermeyen bölümünde, hava bulunması” olarak açıklanan anfizem, tıpta daha çok akciğer anfizemi olarak kullanılır.
Erkeklerde kadınlara oranla daha çok görülen bu hastalık, solunum borularının iltihaplanması (bronşit) sonucu biriken mukus salgısının, boruları tıkamasıyla oluşabilir. Bu durumda, tıkanan bölümün arkasında kalan hava, soluk verirken tıkacı itemez. Ancak soluk alırken keseciğe tıkaç yanından hava dolar. Bu olayın sonunda keseye sürekli hava dolar. Havanın basıncıyla
bu kesecikler öteki kesecikler arasındaki bölüm yırtılır.
Solunum borularının spazmalarla daraldığı hastalıklar da (astım), havanın keseciklerden boşalmasını engeller. Bu türde de biriken havanın basıncı, keseciğin gerilimini artırarak yırtılmaya yol açar. Akciğer dokusunun yıkımına yol açan hastalıklarda (akciğer veremi ve kanseri), akciğerin bir bölümünün alınması da anfizeme yol açar. Akciğerlerin anfizemle şişkin duruma gelişi ve soluk vermeyle bütünüyle boşalamaması, solunumu, diyaframı iterek, diyafram hareketlerini zorlaştırır. Ayrıca akciğer keseciklerinin yırtılmasıyla bu çeperlerde bulunan kılcal damarlar da ortadan kalkar. Bu da kan dolaşımının dengesini bozar. Kalbin, kanı daha az damardan pompalamak için harcadığı güç, kalp kaslarının (özellikle sağ karıncık kasının) kalınlaşmasına yol açar. Sonuç genellikle akciğer anfizeminin yol açtığı bir kalp yetmezliğidir (cor pulmonale). Bu aşamadan sonra, soluk darlığı ve gövdede oksijen azlığından görülen morarma (siyanoz), yanı sıra gövdede sıvı birikmesi görülür.
Anfizem, akciğer dokularında onarımı olanaksız bir yıkım oluşturduğundan bütünüyle iyileştirilemez. Antibiyotikler de anfizemin oluşmasını önleyemezler. Hastalar, sigara, aşırı yorgunluk, kirli ve dumanlı havayı solumak gibi ağırlaştırıcı nedenlerden kaçınmalıdırlar. Astımlılarda soluk borularındaki spazmı önleyici, kalp yetmezliklerinde kalp kaslarını güçlendirici ilaçlar verilir. Gövdede sıvı birikimi varsa, bu sıvının böbrekler yoluyla atılmasını kolaylaştırıcı ilaçlar da kullanılır. Anfizemden korunmak için sigara içmemeli ve sigara içilen yerlerde bulunmaktan kaçınılmalıdır.
