Antropoloji neyi inceler? İlk antropoloji çalışmaları nasıl ortaya çıkmıştır? Antropoloji bilimi, Antropoloji ne demek, Antropoloji ile ilgili bilgi.
Kaynak : pixabay.com
Antropoloji; insanın hayvan dünyasındaki yerini inceleyen bilimdir. Bu alanda ilk ciddi çalışmalar XVIII. yüzyılda başlamıştır. İlk olarak İsveçli meşhur botanik bilgini Linne (1707-1778) insana tabiat içinde verilecek yeri bulmaya çalıştı, sonra da Hollandalı hekim ve tabiat bilgini Camper yüzün öne olan çıkıntısının insanlarda birbirinden değişik olduğunu buldu. Fransız hayvanat bilgini Buffon (1707-1788), Fransız tabiat bilgini Daubenton (1716-1800), Alman anatomi bilgini Blumenbach (1752-1840) bu alanda çalışmalarda bulundular. Bu arada Blumenbach insanı beş ayrı ırka ayırdı.
İlk antropoloji kurumu Paris’te 1840’ta William Edward tarafından kuruldu, sonra 1843’te Londra’da, 1869’da da Berlin’de benzerleri açıldı. 1845’te Anders Retzius, kafa biçiminin ırklara göre değişmesi üzerinde çalışmalarda bulundu, 1833’te Fransız fizyoloji bilgini Flourens (1794-1876) Paris’te insan anatomisi üzerinde kurslar açarak antropoloji biliminin ilerlemesine yardım etti.
Antropoloji kelimesinin tarifini ilk defa Fransız antropoloji bilgini Quartrefages (1810-1892) yaptı ve bu bilim dalına, Eski Yunanca «anthropos» (insan) ve «logos» (bilgi) kelimelerinden kurma «antropoloji» veya «İnsanın tabii tarihi» adını verdi. İlk defa bu bilimi öğretim konusu yapan da odur.
Antropoloji bilimine hizmet edenlerin arasında Fransız cerrahı Broca (1824-1880), büyük İngiliz bilgini Darwin (1809-1882), Alman tabiat bilgini Haeckei (1834-1919) de başta gelir. Bu arada insan ve maymunun kıyaslamalı incelenmesi ve insan fosilleri üzerinde geniş araştırmalar yapılmıştır.
İnsanı ve kültürlerini inceleyen antropoloji «fizik antropoloji» ve «kültürel antropoloji» diye iki büyük kola ayrılır.
Kaynak : pixabay.com
Fizik antropoloji insanın memeli hayvanlar arasındaki yerini, geçirdiği evrimleri, fosil insanları ve bugünkü ırkları inceler. Yapılan araştırmalara göre insan Üçüncü Zaman’ın son devri olan Pliosen Devrinde maymunlardan ayrılmıştır. En eski gerçek insan örnekleri bugünden bir milyon yıl önceye aittir. İlk bilinen örneklerden «Pikantrop» adı verilen Cava Adamı ile «Sinantrop» adı verilen Pekin Adamı tam olarak insan oldukları halde birçok bakımlardan maymunlara benziyorlardı. Bu ikisinden biraz daha gelişmiş bir insan olan. Neanderthal Adamı da henüz maymun karakterinden kurtulamamıştı.
Bugünkü insan türünün ilk örneklerine Buzul Devri’nin sonlarına doğru raslanır. O zamandan bugüne kadar gelen bütün insan nesilleri bir tek türe mensuptur.
Antropoloji uzmanları insanları boylarına, kafalarına, yüz ve burun biçimlerine göre birtakım ırklara ayırırlar. Profesör Hooton bugünkü insan ırklarını Beyaz, Siyah, Sarı ve Bileşik olmak üzere dört büyük kola ayırmıştır. Her kolun da ikinci derecede dalları vardır.
Kültürel antropoloji insan kültürlerinin yazısız zamanlardan bugüne kadar olan olgunlaşmasını, din ve kainat inançlarını, dil, edebiyat ve müziklerini inceler, ister ilkel, ister yeni olsun, bütün insan toplulukları üzerinde bilgi edinmeye çalışır. Böylece, tarih öncesi medeniyetlerini incelediği gibi bugünkü medeni toplulukları da inceler. Etnografi ve etnoloji ismi verilen kolları da bugünkü kavimlerin kültürlerini inceleyen bilimlerdir.
Türkiye’de Antropoloji Enstitüsü ilk olarak 1925’te Antropoloji Tetkikat Merkezi adı altında İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesinde kurulmuştur. Bu kurum 1929’dan sonra enstitü haline getirilmiş, 1933 yılında Üniversitedeki devrimle İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinde bir kürsü olmuşsa da iki yıl sonra malzemesi ve kadrosu ile beraber Ankara’ya nakledilmiştir.
