Apandisit nedir? Nasıl anlaşılır, kimlerde görülür, ne zaman doktora gidilir ve nasıl tedavi edilir? Apandist belirtileri ve tedavi şekli.
APANDİSİT
“Apandis”, kalınbağırsağın ucunda yeralan, boru biçiminde, kuyruğa benzer bir bağırsak parçasıdır. Bu borunun bir ucu kapalı, öbür ucuysa kalınbağırsağa bağlıdır. Boyu 10 cm’yi bulabilir; çapı yaklaşık 1 cm’dir.
Apandisin günümüzde henüz aydınlatılmamış nedenlerle iltihaplanmasına “apandisit” (apandis iltihabı) adı verilir.
Apandisit genellikle yaygın, geçmeyen karın ağrılarıyla başlar. Bu tür ağrıları bulunan çocukların mutlaka doktora gösterilmesi gerekir.
NEDENLERİ
Apandisite yol açan nedenler henüz tam olarak aydınlatılmamış olmakla birlikte, uzmanlar, modern yaşamın arıtılmış ve işlemden geçirilmiş besinler bakımından zengin olan beslenme rejiminin, az bitkisel lif içermesi nedeniyle apandiste tıkanmalara yol açabileceğini, ayrıca, meyve çekirdekleri ve kazara yutulmuş yabancı maddelerin de apandisin tıkanmasına (dolayısıyla da İltihaplanmasına) neden olabileceğini düşünmektedirler.
RAHATSIZ EDİCİ APANDİSİT
Bazı uzmanlar, her biri bir ya da iki gün süren, sonra kendiliğinden düzelen apandisit nöbetleri geçirilebileceğini ileri sürmektedirler. Bu konudaki kuram şöyledir: Apandis, iltihaplanır; hemen yakınındaki bağırsaklar, iltihabı kuşatmak için çevresini sararlar. İltihap kendiliğinden temizlenirse, bağırsaklar hâlâ çevresinde yapışık durumda kalırlar. Bunun sonucunda, besinlerin sindirim sistemi içinde normal hareketleri kısıtlanabilir; bu da, normal sindirim sırasında, apandis bölgesinde kolik (burulma) biçiminde ağrılara yol açabilir. Apandisin bu “rahatsız edici” ağrıları kendiliğinden geçebilir. Ama doğru olan, karın bölgesinde bu tür şikâyetler olduğunda, bir doktora danışmaktır.
BELİRTİLERİ
Ivegen (akut) apandisit, tedavisi her zaman cerrahi müdahale, yani ameliyat gerektiren acil bir durumdur. Erken belirtilerini, herhangi bir başka nedenle ortaya çıkan karın ağrılarından ayırmak güçtür. Ama genellikle, ağrılar kolik biçimindedir ve göbek çukuru çevresinde hissedilir.
Kaynak: commons.wikimedia.org
6-12 saat sonra, apandisin çevresinde artık iltihap iyice oluştuğu için, belirtiler değişecektir. Çocuğunuz hem daha fazla ağrı duyacak, hem de en çok ağrı duyulan yer değişecek, çoğunlukla çocuk, en çok ağrıyan yerini göstermek için, eliyle karnına bastırmak zorunda kalacaktır: Çocukların çoğunun ellerini koydukları yer, göbek çukuru ile sağ kalça arasına çekilecek bir çizgi üstündedir. Ayrıca, çocuğunuz giderek kendini daha kötü hissedecek, enfeksiyon ilerledikçe, kusacaktır.
Ayrıca, önemli belirtilerden biri de, hasta çocukların birçoğunda, sağ ayağın kaslarının kasılmasıdır. Bu yüzden çocuk, ağrıyı hafifletmek için, ayağını kasararak karnına doğru çeker; ayağını çekerek, uzatmaya çalışmak, yeniden ağrıya neden olur.
TEŞHİS
Çocuklarda apandisit teşhisi özellikle zordur; çünkü çocuklarda apandisitin tipik belirtileri görülmez; genelikle bir göğüs iltihabının belirtileri ortaya çıkar. Bu durumda çocukta, boğaz ağrısı, hattâ öksürük gibi başka belirtiler de bulunabilir.
Çocuğunuzda bir göğüs hastalığının kesin belirtileri bulunsa bile, doktora karın ağrısından şikâyet edip etmediğini söylemeniz, teşhis açısından son derece önem taşır.
DOKTORA NE ZAMAN GİTMELİ?
Ağrı bütün gün ya da bütün gece sürmüşse, giderek şiddetleniyorsa ya da çocuk kendini çok kötü hissediyor ve yatağından kalkamıyorsa, doktora başvurmanızın tam zamanı gelmiştir ve bunu hiç vakit geçirmeden yapmanız gerekir.
TEDAVİ
Bu aşamada ağrı dindirici ilaçlar ve yatıştırıcı içecekler vermeyi denemeyin. Acil bir ameliyat gerekli olabilir ve anestezi uygulanmadan önce midenin boş olması gerekir.
İHTİLATLAR
Sorun ihmal edilirse, apandisin patlamasıyla durum tehlikeli olabilir. Hastalığın ilk 24-36 saatleri içinde apandisin patlaması riski azdır; ama daha uzun süre beklenirse, risk büyük ölçüde artar. Apandis patlarsa, acil ameliyat zorunludur.
Apandisiti ihmal etmenin riskleri, cerrahın iş başında olacağı gereksiz bir ameliyatın risklerinden çok fazladır. Ameliyat çok basittir ve yapılması yarım saatten az sürer.
İYİLEŞME DÖNEMİ
Dikişler alındıktan sonra, yaranın iyileşmesi daha uzun bir zaman alacağı için, çocuğunuzu birkaç gün aşırı hareketlilikten uzak tutmanız önerilir. Yara izi konusunda kaygılanmayın: Birkaç hafta geçince yalnızca kırmızı bir iz olarak görünecek, daha sonra da, rengi solarak, farkedilmesi güç bir beyaz çizgiye dönüşecektir. Ameliyattan sonra, kısa bir süre bağırsaklar çalışmalarını durdurur ve normale dönmeleri birkaç gün sürebilir. Çocukta şiddetli gaz da oluşabilir: Bu, işlerin normale döndüğünü gösterdiğinden, iyi bir işarettir.
