Arnold Schönberg Kimdir? Avusturyalı Bestecinin Hayatı ve Eserleri

0
Advertisement

Ünlü besteci Arnold Schönberg kimdir ve ne yapmıştır? Arnold Schönberg hayatı , eserleri nelerdir? Arnold Schönberg hakkında bilgi

Arnold Schönberg

SCHÖNBERG Arnold, Avusturyalı besteci (Viyana 1874 – Los Angeles 1951). 8 yaşında keman çalmaya başladı. Oda müziği çalışmalarında besteci ve öğretmen Alexander von Zemlinsky’nin dikkatini çekerek Pdlyhymnia Orkestrası’na kemancı olarak çağrıldı. 1899’da ilk önemli eseri, yaylı çalgılar altılısı için Verklarte Nachtı (Değişen Gece) besteledi. 1901’de Richard Strauss’un etkisiyle Berlin’de Stern Konservatuvarı’nda öğretmenlik yaptı. Eserleri Viyana’da beğenilince bir süre burada kaldı, 1911’de Berlin’e dönerek eski işini sürdürdü.

1911’de Amsterdam’da, 1912’de St. Petersburg’ da, 1914’te Londra’da eserlerini yöneterek ün kazandı. 1915-1917 arasında Avusturya Ordusu’na katıldıktan sonra Mödling ve Amsterdam’da dersler verdi. 1925-1933 arasında Berlin’deki Prusya Akademisi’nde dersler verirken Yahudi olduğu için Naziler tarafından sınır dışı edildi. 1933’te ABD’ye gitti, Boston’da Malkin Konservatuvarı’nda ve Kaliforniya Üniversitesi’nde görev aldı. 1940’ta ABD yurttaşlığına geçerek çalışmalarını sürrürdü, aynı yerde öldü.

Schönberg’in ilk eserleri karakterde romantik, biçimde gelenekçidir. (Gurre Şarkılar), ilk atonal eserlerinden Pierre Lunaire’de (1912) daha sonra birçok bestecinin kullanacağı Sprechstimme (yarı konuşma, yarı şarkı söyleme) tekniğini kullandı. 1914-1924 arasında devrim niteliğindeki 12-ton sistemini geliştirdi. Bu sistemde 12 tonun kromatik düzeni esere göre değişir. Bu sisteme göre yazdığı ilk eseri Rüzgârlar için Beşli’dir (1924). Yaşadığı dönemde eserleri büyük ilgi görmüş, sayısı az bestecilerden biridir. Önemli öğrencileri arasında Anton von Webern ve Alban Berg sayılabilir.

Başlıca eserleri: Bekleyiş (1909), Talihli El (1913), Yaylı Çalgılar Dörtlüsü No.3 (1926), Erkekler Korosu İçin Altı Parça (1930), Pianoforte Parçaları (1929 ve 1932), Keman Konçertosu No .4 (1936), Genesis Süiti İçin Prelüd (1944), Pianoforte ve Keman İçin Fantazi (1949), Operalar: Von Heute auf Mor gen (Bugünden Yarına) 1929, Musa ve Aaron (1951). Kitapları: Harmonielehre (Armoni Bilgisi) 1911, Style and Idea (Biçem ve Düşünce) 1951.

Advertisement

Kaynak – 2

Arnold Schönberg (13 Eylül 1874, Leopoldstadt, Viyana, Avusturya – 13 Temmuz 1951, Los Angeles, Kaliforniya, ABD). Döneminin en tanınmış bestecilerinden biridir. Aslen Avusturyalıdır, 1933’ten sonra Amerika’ya yerleşmişti. Müzik dünyasının mucit bestecilerinden biri sayılır. Eserleri, çeşitli yeni müzik türlerinin birer denemesidir.

Arnold Schönberg’in çalışmalarını başlıca üç bölüme ayırabiliriz. Birinci bölümde, Wagner’in eserlerinin etkisi altında kalarak bestelediği nispeten ağır eserler bulunur. Yalnız, bu devrede bile Schönberg tonaliteden hoşlanmadığını yer yer belli etmiştir. İkinci devrede her hangi bir tonun kaidelerine bağlanmadan çeşitli eserler bestelemiştir. Schönberg en sonunda «on iki tonluk gam»ı icat edip eserlerini buna göre bestelemeye başladı. Bu gamı bir oktavı on ikiye bölmekle meydana getirmişti. Schönberg, Amerika’da Kaliforniya Universitesi’nde müzik profesörlüğü görevinde bulunmuştur. Başlıca eserleri «Gurrelieder», «Verklarte nacht» ve «Pierrot Lunaire»dir.


Kaynak – 3

Arnold Schönberg; Avusturyalı bestecidir (Viyana, 1874 – Los Angeles, 1951).

Küçük burjuva kökenli bir Yahudi ailesinin çocuğu olan Arnold Schönberg (ya da Schoenberg), kendini amatörce başlattığı beste çalışmalarına tümüyle verebilmek için öğrenimini yarıda bıraktı. Kendi kendini yetiştiren bu çocuk, henüz on yedi yaşındayken büyük Alman romantiklerinin sanatını tümüyle özümlemişti. İlk ürünlerini doğrudan doğruya hayranlık duyduğu bestecilerin çalışma tarzında gerçekleştirdi. En çok, yapıtlarında kromatizmin temel bir rol oynadığı ama tonal çerçevenin kesinlikle dışına taşmadığı Wagner ve Brahms’ın etkisinde kaldı. Lieder, Verklärte Nacht (Aydınlık Gece) altılısı, Gurrelieder, şaşırtıcılık iddiaları ve ses araştırmaları bakımından Schönberg’i hayranlık duyduğu bir başka müzikçiye, yani Gustave Mahler’e yaklaştıran yapıtlardır.

Bununla birlikte, Schönberg’in müzik yaşamında 1903’ten sonra bir kopma oldu. Bestecinin bundan böyle önemli oluşumlara, romantizm sonrası düşüncelere, programlı müziğe karşı çıktığı görüldü. Re Minör Dörtlü, Fa Diyez Minör Dörtlü, Oda Senfonisi (1906) müzikçinin yalınlığa yöneldiğini gösteren yapıtlardır. Schönberg Pierrot Lunaire (1912) adlı yapıtında insan sesi kullanımıyla anlatımcılığı en ileri noktasına ulaştırdı. Bestecinin bu atonal yazım evresini kısa süreli bir sessizlikten sonra dizisel yazım evresi izledi. 12 kromatik ses dizisini, gerilemesine hareket, çevirim ve çevirimin gerilemesine hareketi gibi olanaklardan yararlanarak düzenli bir biçimde kullandı (Opus 25 Piyano Süiti, Nefesli Beşlisi). Sisteme tam anlamıyla 3. Yaylılar Dörtlüsü ‘nde ve Orkestra İçin Çeşitlemelerde egemen oldu.

Eserleri ve Çalışmaları

1925’ten başlayarak Berlin’de bir kontrapunto sınıfını yönetti, ama 1933’te, Yahudi kökenli olduğu için nazi Almanyası’ndan ayrılmak zorunda kaldı. Bir süre Fransa’da yaşadı, ama onum buraya yerleşmesi için hiç kimse girişimde bulunmadı, bunun üstüne Schönberg kendisine kucak açan A.B.D’ne gitti. On yıl süreyle, yani 1944’e kadar burada ders verdi; ama yaşamının son döneminde kalp hastası oldu, ayrıca maddi sıkıntı çekti. Bu son dönemde, onikitonculuk sistemine son derece egemen oldu (Piyano Konçertosu ve Keman Konçertosu). Yapıtlarında dinsel düşünce her zaman için varlığını korumuştur (önce vaftiz olan besteci, daha sonra 1932’de yeniden Yahudiliğe döndü): Bunlardan librettosunu yazmış olduğu Musa ve Aaron (ya da Harun) adlı yapıtını tamamlayamamıştır; Bir Tekvin’e Prelüd’ü 1950’de tamamlayan bestecinin henüz başlangıç evresini oluşturduğu Modern Mezmurlar insanın yalnızlığı üstüne derin bir düşünceyi yansıtır.

Advertisement

Schönberg’in çalışmaları, müzik yazım tekniğindeki bir devrimin temelinde yer alır. Bestecinin getirmiş olduğu anlatım olanakları o kadar uçsuz bucaksız ve o kadar yenidir ki, yüzyıllar boyu varlığını sürdürmüş olan eski kavramları altüst etmiştir. Schönberg atonal (tonsuz) müzik yapan Viyana okulunun başkanıdır ve okul 1910’dan başlayarak, Schönberg’in doğrudan tilmizleri olan Alban Berg, Webern, Pisk, Krenek, vb. tarafından kurulmuştur. Schönberg’ in bütün çağdaş müziğin öncüsü olduğu söylenebilir.


Leave A Reply