Asit yağmuru nedir ve neden oluşur? Asit yağmurlarının nedenleri ve etkileri nelerdir? Asit yağmurlarının özellikleri ve zararları hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Asit yağmuru nedir?
Atmosfer yapısında olması gereken miktardan daha fazla sülfirik asit ve nitrik asit barındıran yaş çökeltilere ve kuru çökeltilere verilen isim olarak belirtilebilmektedir. Asit yağmurları hangi gazlardan oluşur diye bakıldığında hem bu bahsettiğimiz gazları sıralayabilmek, hem de ortaya çıkmasına sebep olacak koşullar olarak; bitki örtüsünü, volkanları, fosil yakıtların insan gücüyle yakımı sonrası nitrojen oksitin ve sülfür dioksitin ortaya çıkması olarak sıralamayı devam ettirebilmek mümkündür.
Örnek verilecek olursa, Amerika’da ortaya çıkan sülfür dioksit gazını 3/2’si ya da nitrojen oksit gazının 4/1’i, o bölgede yakılan kömür vb. fosil yakıtların kullanımıyla ortaya çıkmaktadır. Bu yakımlardan sonra ortaya çıkan gazların atmosfere karışarak oksijenle, suyla ve benzer kimyasallarla etkileşim içerisine girip bir takım asidik bileşimler oluşturmasıyla meydana gelmektedir.
Asit yağmuru nedenleri nelerdir?
Asit yağmuruna neden olan faktörler araştırılırsa, bu tip bir durumun oluşmasında en etkili faktörlerin petrol, doğal gaz, odun, kömür vb yakıtların kullanılması olduğu öğrenilebilmektedir. Bununla birlikte yanardağ patlamaları ve orman yangınları da asit yağmurlarının oluşmasına sebep olmaktadır.
Asit yağmurlarının etkileri nedir?
Asit yağmurları sadece ortaya çıktığı bölgeyi etkilememektedir. Örneğin; Doğu Avrupa’da, Rusya’da ve Çin’de sürekli olarak fosil yakıt kullanımına bağlı olarak buralarda oluşan asit yağmurları pek çok bölgeyi etkilemektedir. Bilinen sebeplerden ötürü 1997 yılında 160 farklı ülkenin katılımı ile Kyoto protokolü imzalanmıştır.
Kyoto protokolü gereğince her bir ülkenin yaratmış olacağı azot ve karbon salınımı 1990 yılındaki verilere göre sabit tutulmak zorundadır. Ancak konuyla alakalı huzursuzluk çıkaran ülkeler de olmuştur. Bunlardan biri de Çin’dir. Çünkü Çin’in ekonomik olarak en büyük kalkındığı alan sanayi alanıdır ve dolayısıyla bu tip bir zorunluluk onun ekonomisine çok büyük bir balta vurmuş olacaktır. Çin’in bu durumu çok da uygulamaya almaması sonucu oluşan azot gazları ve kükürt gazları sonucunda hem Çin’in tüm bölgeleri etkilenmiş, hem de Çin’den gelen asit yağmurları Japonya’yı da etkisi altına alarak tarım alanına büyük zarar verdiği gözlemlenmiştir.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Özet olarak bu tip ortaya çıkan asit yağmurlarının en çok etkilediği alanlar (insan sağlığının yanında) tarım alanları ve ormanlardır. Asit yağmurları toprağa düştükten sonra magnezyum ve kalsiyum gibi bitkilerin gelişmesine fayda sağlayacak elementleri iyice derinlere ittirmekte, bunun sonucunda hem bitkilerin hem de ağaçların topraktan gerekli besin kaynaklarını alamayıp ölmesine sebebiyet vermektedir.
Asit yağmurlarının zararları nedir?
Asit yağmurları az önce de bahsettiğimiz gibi hem bitkilerin hem de ağaçların yaşamını etkilemektedir. Onların büyüme koşullarını ve sağlıklı yapılarını ellerinden almaktadır.
Asit yağmurlarının yağdığı bilinen göllere, denizlere ya da akarsulara kesinlikle girilmemesi gerekmektedir. Çünkü bu alanlarda asit yağmurları suyun yapısını bozarak asidik değerlerinin yükselmesine neden olmaktadır. Bununla birlikte bu su yapılarında yaşayan deniz canlıları da etkilenmekte, bu tip ürünlerin de tüketilmemesi gerekmektedir.
Asit yağmurlarının yağdığı alanlardaki yapılar ve tarihi eserler de asit yağmurunun zararlarına maruz kalmaktadır. Çünkü asidik değerler metalleri de taşları da bozmakta, boyalarını akıtarak kalitelerini yıpratmaktadır.
Son olarak asit yağmurlarının zararları olarak havada yaratmış olduğu sülfat gazından bahsedilebilmesi mümkün olmaktadır. Sülfat, insan vücudu için hayati tehlike taşımaktadır. Bu sebepten ötürü sülfat gazı havayla birlikte solunduğunda insan vücudunda uzun vadede ya da kısa vadede kanser yaratabilme etkisi olan bir ürün olduğundan özellikle asit yağmurunun olduğu belli olan alanlarda asla dışarıya yürüyüş yapmaya vb. eylemler için çıkılmaması gerekmektedir.
