Askaridiyoz nasıl bir hastalıktır;? Askaridiyoz nasıl oluşur? Ne demektir? Belirtileri nelerdir? Askaridiyoz hakkında bilgi.
Askaridiyoz Nedir?
Ascaris, insanların bağırsak parazitidir. En yaygın insan solucan enfeksiyonudur. Larvalar ve yetişkin solucanlar ince bağırsakta yaşar ve bağırsak hastalığına neden olabilir.
Askaridiyoz nasıl yayılır?
Ascaris bağırsakta yaşar ve Ascaris yumurtaları enfekte kişilerin dışkısıyla geçer. Enfekte olan kişi dışkısını dışarıya yapıyorsa (çalıların yakınında, bahçede veya tarlada) veya enfekte bir kişinin dışkısı gübre olarak kullanılıyorsa, yumurtalar toprağa bırakılır. Daha sonra olgunlaşarak bulaşıcı bir forma dönüşebilirler. Askaridiyoz, enfektif yumurtaların yutulmasından kaynaklanır. Bu, üzerlerine kir bulaşmış eller veya parmaklar ağza götürüldüğünde veya dikkatlice pişirilmemiş, yıkanmamış veya soyulmamış sebze veya meyvelerin tüketilmesiyle olabilir.
Kimler enfeksiyon riski altındadır?
Enfeksiyon, sıcak aylarda ılıman bölgeler de dahil olmak üzere, sanitasyon ve hijyenin zayıf olduğu sıcak ve nemli iklimlerde dünya çapında meydana gelir. Bu alanlardaki kişiler, ağızlarına insan dışkısı bulaşmış toprak girerse veya dikkatlice yıkanmamış, soyulmamış veya pişirilmemiş sebze veya meyveleri yerlerse risk altındadır.
Askaridiyoz belirtileri nelerdir?
Ascaris ile enfekte olan kişiler genellikle hiçbir belirti göstermezler. Semptomlar ortaya çıkarsa, hafif olabilir ve karın rahatsızlığını içerebilir. Ağır enfeksiyonlar, çocuklarda bağırsak tıkanıklığına neden olabilir ve büyümeyi bozabilir. Öksürük gibi diğer semptomlar, solucanların vücuttan göç etmesinden kaynaklanır.
Askaridiyoz nasıl teşhis edilir?
Sağlık hizmeti sağlayıcıları, dışkı örneği alarak ve yumurtaların varlığını araştırmak için bir mikroskop kullanarak askariazisi teşhis edebilir. Bazı insanlar dışkılarında bir solucan geçtiğinde veya öksürdüğünde enfeksiyon fark eder. Bu olursa, teşhis için solucan örneğini sağlık uzmanınıza getirin.
Enfeksiyonu nasıl önleyebilirim?
- Mahsulleri gübrelemek için kullanılan insan dışkı maddesi (“gece toprağı”) dahil olmak üzere insan dışkısıyla kontamine olabilecek toprakla temastan kaçının.
- Yiyeceklere dokunmadan önce ellerinizi sabun ve ılık suyla yıkayın.
- Çocuklara enfeksiyonu önlemek için el yıkamanın önemini öğretin.
- Tüm çiğ sebze ve meyveleri, özellikle gübre ile gübrelenmiş toprakta yetişenleri yemeden önce yıkayın, soyun veya pişirin.
Enfeksiyonun başkalarına bulaşması şu yollarla önlenebilir:
- açık havada dışkılamamak ve
- etkili kanalizasyon bertaraf sistemleri.
Askaridiyoz tedavisi nedir?
Albendazol ve mebendazol gibi antelmintik ilaçlar (vücudu parazit solucanlarından arındıran ilaçlar), tedavi için tercih edilen ilaçlardır. Enfeksiyonlar genellikle 1-3 gün tedavi edilir. Önerilen ilaçlar etkilidir.
Koruyucu tedavi nedir?
Gelişmekte olan ülkelerde, topraktan bulaşan helmint enfeksiyonları (kancalı kurt, Ascaris ve kırbaç kurdu) için daha yüksek risk altındaki gruplar, genellikle önceden dışkı muayenesi yapılmadan tedavi edilir. Bu şekilde tedavi etmeye koruyucu tedavi (veya “koruyucu kemoterapi”) denir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen yüksek risk grupları, okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar, çocuk doğurma çağındaki kadınlar (2. ve 3. trimesterdeki hamile kadınlar ve emziren kadınlar dahil) ve ağır enfeksiyon riskinin yüksek olduğu mesleklerdeki yetişkinlerdir. Okul çağındaki çocuklar genellikle okul sağlığı programları ve okul öncesi çocuklar ve sağlık kliniklerine yapılan ziyaretlerde hamile kadınlar aracılığıyla tedavi edilir.
Kaynak 2
Askaridiyoz; insan incebağırsağına askaris adı asalağın yerleşmesiyle oluşan hastalıktır. Bu hastalığa neden olan bağırsak solucanı (askaris) türü Ascaris lumbricoides’dir. Bağırsak solucanının insan vücudundaki kuluçka dönemi ortalama 70 gündür. Vücuttaki göç sırasında karaciğerde ve özellikle akciğerlerde iltihaplı değişmeler oluşur. Kurtçuğun akciğerlerde damarlardan ayrılarak hava keselerine geçtiği yerlerde kanamalar olur, ödem vardır ve sızıntı (eksuda) oluşabilir. Bu durumda ateş, kırıklık, ağrılar, sıkıntı, eozonofil (bir akyuvar çeşidi) hücrelerinde art^a ve dökmeler gözlenir. Akciğerin röntgenlerinde her incelemede yer değiştiren gölgeler görülebilir. Ender olarak kurtçuklar beyin, omurilik, göz ve böbrek gibi organlarda pütürler oluşturarak urlara benzeyen ağır belirtilere neden olabilir. Bağırsak boşluğundaki erişkin solucanın etken olduğu hastalıkta belirtiler bağırsağa yerleşen solucan sayısına bağlıdır. Bazen hastalıktan hiç kuşkulanılmaz.
Hafif vakaların yanında az da olsa solucanın zehirleyici ve travma etkisine bağlı ağır vakalar da görülebilir. İştahsızlık, zaman zaman gelen şiddetli karın ağrıları ve ender olarak görülen aşırı ishal yanında burunda kaşınma, dişleri gıcırdatma, tükürük artması, dilin yan kesimlerindeki papillalarm kabarık ve kırmızı noktacıklar taşıması karakteristik belirtileridir. Askaris safra yollarına ya da apandise de yerleşebilir. Safra yollarına geçtiğinde bu yollarda iltihaplanmaya ve karaciğer apsesine yol açabilir. Ender de olsa askaridiyoza bağlı karınzarı apsesi (peritonit), apandisit, pankreas iltihabı (pankeatit), safra kesesi iltihabı (kolesistit), nefrit gibi vakalara rastlanmıştır. Bazen bağırsakta yerleşmiş olan çok sayıdaki solucan bir araya gelerek yumaklar oluşturur ve bağırsak tıkanmalarına neden olabilirler.
Askaridiyozun tanısı dışkı incelemesiyle yapılır. Dışkıda yumurtalar kolaylıkla görülebilir. Akciğer belirtileriyle seyreden vakalarda tanı maddesi olan balgamda solucanm kurtçukları araştırılır.
Askaridiyozun tedavisinde piperazin tuzları, örneğin piperazin sitrot en etkili ilaç olarak kullanılır. Ascaris lumbricoides dünyanın her yerinde bulunan kozmopolit bir asalaktır. Yurdumuzda da özellikle Güneydoğu, İç ve Doğu Anadolu ile Karadeniz bölgelerinde fazla olmak üzere her bölgede yaygındır.
