Aşkelon nerededir? Aşkelon şehrinin coğrafi konumu, özellikleri ve tarihçesi nedir? Aşkelon hakkında bilgi.
Aşkelon Nerededir? Tarihi
Aşkelon, Filistin’de kıyı kentidir. 1948’den bu yana İsrail sınırları içindedir. Modern kent, eski Aşkelon’un 2 km kuzey-doğusundadır.
Kalıntılardan, kentteki ilk yerleşim tarihinin, İÖ 2000’lere değin geri gittiği anlaşılmıştır. İÖ 19. yüzyıla ait Mısır belgelerinde kentin adına rastlanmaktadır. Ayrıca Tel el-Amarna’daki 14. yüzyıl firavun arşivlerinde bulunan Amarna Yazıtları’nda da kentten söz edilmektedir. Bundan yaklaşık 150 yıl sonra, Mısır firavunu II. Merneptah bir ayaklanmayı bahane ederek kenti ele geçirdi. İÖ 12. yüzyıl ortalarında Mısır egemenliği zayıflayınca Aşkelon bir Filistin kenti oldu. Kitabı Mukaddes’te adı geçen Hâkimler Dönemi boyunca ve İsrailoğulları egemenliğinin ilk döneminde, Filistin pentapolis (beş kent) birliğinin bir üyesi olarak kaldı. İÖ 735 dolayında, III. Tiglat-pileser döneminde Asur egemenliğine girdi. İÖ 701’de isyan eden kentte Sinahheriba (Sanherib) yeniden Asur egemenliğini kurdu. Aşkelon, Babil kralı II. Nabukadnezar (hd İÖ 605-562) tarafından ele geçirilip halkının büyük bölümü Babil’e sürülene değin Asurlara bağımlı kaldı.
Büyük İskender İÖ 332’de kenti aldı. İÖ 323’te İskender ölünce ardılları Ptolemaios ve Selevkos kralları kentin yönetimini ele geçirmek için savaştılar. Helenistik Dönemde Askalon adını alan kent, Haçlı Seferleri boyunca da hep bu adla anıldı. Roma’ya bağlı olan Yahuda kralı Büyük Herodes’in (hd İÖ 37-34) burada doğduğu söylentisi doğrulanmamıştır. Bununla birlikte, kentte yapılan kazılarda Herodes’in yaptırdığı düzenli kamu yapıları ortaya çıkmıştır. 636’da Arapların aldığı kent, 50 yıllık bir savaştan sonra da 1153’te Haçlıların eline geçti; önemli bir Haçlı limanı ve kalesi oldu. 1191’de Salaheddin Eyyubi, surlarını yıkarak kenti ele geçirdi. Bundan bir yüzyıl sonra yıkıntı haline gelmiş olan kentte, 20. yüzyıl ortasına değin yerleşim görülmedi. Filistin Araştırma Vakfı 1920-22’de yaptığı kazılarla kalıntıları ortaya çıkardı. Günümüzde Tel-Aşkelon Tepesi olarak bilinen yer, ulusal eski yapıtlar parkı içinde korunmaya alınmıştır.
Modern Aşkelon kenti ise, başlangıçta el-Meçdal adında bir Arap yerleşim yeriydi. Arap-İsrail Savaşı’ndan (1948-49) sonra Araplar burasını terk etti. Sonradan yerleşen Yahudi göçmenler kente Migdal Gad, daha sonra da Migdal Aşkelon adını verdiler. 1950’lerde planlanan modern kentin merkezi, batıda deniz kıyısına yakındır. Kentte yüksek bir saat kulesi ve kapalı çarşılar vardır. 1950’lerde ulusal su planı için öngerilimli betondan boru üreten bir fabrika kurulmuştur. Ayrıca Aşkelon’da dokuma, plastik ürünleri ve kol saati imal edilmektedir. Kuzeydeki sanayi bölgesinde, otomobil parçası yapan ve tarım ürünlerini işleyen fabrikalar vardır. Kızıldeniz’den Elat limanına uzanan Necef (Negev) ötesi petrol boru hattı, Akdeniz’e Aşkelon’da ulaşır. Kent ayrıca güzel plajları, otel ve kampingleriyle turistik bir merkez olarak da gelişmiştir.
