Ulu önder Mustafa Kemal ATATÜRK Türk Dil Kurumunu neden kurmuştu amacı ne idi? Atatürk’ün Türk Dil Kurumunu kurmasının madde madde sebepleri.
Atatürk Türk Dil Kurumunu Neden Kurdu?
Atatürk tarafından kurulan Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932 tarihinde yani cumhuriyetin kuruluşundan tam 9 yıl sonra kurulmuştur. O dönemler devrimlerin / inkılapların son hızla toplum yaşantısına yerleştiği dönemlerdi. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk her zaman için kendini Türk olarak görmüş ve Osmanlı döneminde Türk kimliğinin ve özellikle dilinin geri planda kalmasından oldukça rahatsız olmuştur. Ulus devleti kurarken aynı zamanda Türkçe’yi de özellikle latin alfabeleri ile toplum içerisinde yerleştirmeye çalışırken Türk Dilinin araştırılması için Türk Dil Kurumunun kurulmasına da ön ayak olmuştur.
Maddeler halinde Mustafa Kemal ATATÜRK’Ün neden Türk Dil Kurumunu kurduğunu sıralayacak olursak…
*** Halk tarafından benimsenmiş ve normal şartlarda kullanılan kaynağı ne olursa olsun yabancı kelimelerin temizlenmesi ve bunların yerine öz Türkçe ya da Türkçe kelimelerden türetilmiş yenilerinin bulunması ve bunun toplum içerisinde yaygınlaştırılması…
*** Yazı dili ile konuşma dilinin birbirine denk gelecek şekilde geliştirilmesi ve bunun kullanımının yaygınlaştırılması.
*** Türk dilinin saygınlığının arttırılması ve dünyanın geçerli dillerinden biri haline getirilmesi.
*** Türkçeyi hem bilimsel hem de ekonomi dallarında etkin kullanılan zengin bir dil haline getirmek.
Mustafa Kemal Atatürk yazmış olduğu geometri kitabı ile bir çok geometri terimini bizzat bulup Türkçemize kazandırmış olan kişidir. Üçgen, kare, dikdörtgen, teğet gibi terimlerin tamamı Atatürk tarafından bulunmuş ve eski Arapça ve diğer Türkçemize yabancı terimlerin kullanımından hızla uzaklaşılmıştır.
Osmanlıca bilindiği gibi gerçek bir dil değildir. Arapça, Farsça ve Türkçe’nin birleştirlmesinden oluşan ve sadece saray çevresinde kullanılabilen ve halkın anlamadığı uzak kaldığı bir dil idi. Yani bizim öz kültürümüz gibi bir değer taşımamaktadır. Bu sebeple Türkçemize sahip çıkmak isteyen Cumhuriyetimizin kurucuları Türk Dil Kurumunu oldukça önemli bir kurum olarak göz etmişler ve kurumda buna karşılık sayısız yeni Türkçe kelimeyi dilimize kazandırmıştır.
TÜRK DİLİNİ, TEK DİL HALİNE GETİRECEK BİR KURULUŞ: TÜRK DİL KURUMU
Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli toplumların bir araya getirdiği bir devletti. Ülke içinde bu toplumlar dilleriyle yaşantılarını sürmüşlerdi. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli dillerin konuşulduğu bir toplum olmuştu. Bu toplumların dillerindeki bazı sözcükler diğer toplumdaki dillere karışmıştı. Bunlardan en çok etkilenen Türk toplumu idi. Hemen her toplumun sözcükleri Türkçenin içine karışmıştı. Türkçe, anlaşılması zor olan bir dil olmuştu. Ayrıca kullandığımız Arap harfleri de, Arapça sözcüklerin Türk diline kolaylıkla girmesini sağlamıştı. İslam dini nedeniyle, yazılan bazı kitaplar da Farsça idi. Böylece Arapça, Farsça ve Türkçe içiçe idi. Halkın konuştuğu dil ile, okuma, yazma bilen ve öğrenenlerin kullandıkları dil ayrı ayrı idi. Aralarında da çok geniş fark vardı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanlarında, tarih çalışması yapıldığı gibi Türk dili çalışmaları da yapılmaya başlamıştı. Ancak bu çalışmalar hiçbir zaman yeterli olmadı. Gazi Mustafa Kemal, dilimizin sade bir dil olması için bir devrime gerek olduğu görüşüne vararak çalışmalara başladı. 12 Temmuz 1923‘de Türk Dili İnceleme Derneği’ni kurdu. Bu derneğin amacı, Türk dilini dilbilgisi, yazım, sözlük gibi konularda inceleyecek ve gelişmesini sağlayacaktı.
Gazi Mustafa Kemal, 26 Eylül – 1 Ekim 1932 günleri arasında Türk Dil Kurultayı adı altında bir toplantı yaptırdı. Türk dilinin kendi benliğine kavuşması, Türk dilinin güzellik ve zenginliğinin ortaya çıkması için bu toplantıda çalışmalar yapıldı. Gazi Mustafa Kemal, bu kurumun çalışmalarını çok yakından izleyerek, Türk dilinin güzel bir dil olmasını sağladı.
