Atatürk’ün ölmeden önceki ve öldüğü gün yapılanlar. Cenazesinin Anıtkabir’e defnine kadar sürede yapılanlar ile ilgili bilgi.
Atatürk’ün Cenazesi
8 Kasım 1938’de Atatürk’ün sağlık durumu hakkında yayınlanan dokuzuncu bildiride hastalığının normal seyrinden çıkarak sağlığının yeniden ciddiyet kazandığı bildirildi. Yabancı uzmanların da katıldığı konsültasyon sonunda Atatürk’ün karnından su alınması gerektiği anlaşıldı. Yüksek dikkat ve özenle yapılan bu işlem Atatürk’ün ömrünü ancak birkaç gün için uzatabilecekti.
9 Kasım gecesini koma içinde geçiren Atatürk artık erimiş, sönmeye yüz tutmuştu. Ertesi sabah 10 kasım 1938 günü sabah saat 09:05’te (Dokuzu beş geçe) Türk milletinin kurtarıcısı, eşsiz kahraman Atatürk hayata gözlerini yumdu.
Atatürk’ün ölümü haberi bütün Türkiye’de göz yaşları içinde karşılandı. Bütün ulus onun için gerçekten ağladı.
16 Kasımda Dolmabahçe Sarayı’nda bayrağa sarılı tabutu muhteşem bir katafalk üzerinde halkın ziyaretine açıldı. Üç gün, üç gece gözleri yaşlı halk seli, generallerin ve subayların ihtiram nöbeti tuttukları bu muhterem tabutun önünden geçtiler.
Dolmabahçe Sarayı’nın tören salonunda 19 kasım 1938 cumartesi günü Atatürk’ün cenaze namazı Profesör Şerafettin Yaltkaya tarafından kıldırıldı. Büyük Başkomutanlarının tabutunu omuzları üzerine alan on iki general onun cenazesini sarayın önüne getirilen top arabasına kadar taşıdılar. Gülhane Parkı rıhtımından alınan tabut bir torpidoya konuldu ve Yavuz zırhlısına geçirildi.
Yavuz zırhlısı büyük mateme katılmak için yabancı devletlerin gönderdikleri savaş gemileriyle Büyükada açıklarına kadar uğurlandı. Gece İzmit’ten özel bir trene konulan cenaze yol boyunca gözleri yaşlı halkın önünden geçerek 20 Kasım 1938 pazar günü Ankara’ya getirildi.
Atatürk’ün Cenazesi
Tabutu trenden gene on iki general alarak top arabasına koydular. Cenaze yüz bir pare topla selamlandı. Büyük Millet Meclisi önüne konulan katafalka yerleştirildi. Ankara halkı büyük ölünün önünde saygı geçişini yaptı. Ertesi gün muhteşem bir törenle Büyük Millet Meclisi önünden alınan cenaze Etnografya Müzesi’ne getirilerek hazırlanan mermer lahide konuldu.
Daha sonra Atatürk’ün tabutu 10 kasım 1953’te Etnografya Müzesi’nden alındı, ayrı bir törenle Anıtkabir’e nakledilerek ebedi istirahatgahına yerleştirildi.
