Dalgalarda, yayda atmanın yayılma hızı nedir, neye bağlıdır? Atmanın yayılma formülü ve açıklaması.
Atmanın Yayılma Hızı
Atmanın birim zamanda aldığı yola atmanın yayılma hızı denir. Atmanın hızı;
1. Yayı geren kuvvete bağlıdır.
2. Yayın birim uzunluğunun kütlesine bağlıdır.
3. Genlik (yo) çok büyük olmamak şartıyla atmanın şekline bağlı değildir. Atmanın hızı;
Kuvvet | Boyca Kütle | Hız |
F | μ | v |
N | kg/m | m/s |
Atmanın Hızı; v = √ (F/μ) bağlantısından bulunur.
Burada;
F : Yayı geren kuvvet
μ : Yayın birim uzunluğunun kütlesi (μ = m/l)
Yayın toplam kütlesinin toplam uzunluğuna oranı yayın birim uzunluğunun kütlesini verir.
Yukarıdaki bağıntıya göre;
Aynı kuvvetle gerilen yaylarda oluşturulan atmalardan ağır yaydaki atmanın hızı, hafif yaydaki atmanın hızından daha küçüktür.
v (hafif) > v (ağır)
v (yumuşak) > v (sert)
Periyot: Bir noktadan ard arda iki tepe veya iki çukur geçmesi için gereken zamana periyot denir. Veya bir tam dalganın oluşması için geçen zamana denir. T ile gösterilir ve birimi saniyedir.
Frekans: Bir saniyede üretilen dalga sayısına frekans denir, f ile gösterilir ve birimi 1/saniye veya s ^-1 dir. Periyot ile frekans arasında;
T. f = 1 ilişkisi vardır.
Dalga Boyu : Ard arda iki tepe veya iki çukur arasındaki uzaklığa dalga boyu denir. Ayrıca dalganın bir periyotluk zamanda aldığı yola dalga boyu denir.
x = v. t
λ = v. T dir.