Atomik kütle nedir, nasıl hesaplanır? Atomik kütle formülü, özelliği ve örneklerle hesaplama yöntemi, açıklaması.
Atomik Kütle Formülü
Bir elementin atomik kütlesi, o element için izotoplarının ağırlıklı ortalamasına eşittir. İzotoplar, aynı atom numarasına (proton sayısı = #) sahiptir ancak farklı sayıda nötron bulunan atomlardır. Proton sayısı atomun kimliğini belirler ve izotopların aynı atom numaralarına sahip oldukları için atomlar aynı elementtir. Nötronların sayısı eşit değildir, bu nedenle izotopların kütleleri aynı olmayacaktır. Atomik kütle birimi (akb) cinsinden ölçülür, burada bir akb kabaca bir tekli proton veya nötron kütlesine eşdeğerdir.
Bir elementin izotopları doğada eşit yüzdelerde görülmez, bu nedenle elementin atomik kütlesini elde etmek için ağırlıklı bir ortalama alınmalıdır. Daha yüksek yüzdelerde meydana gelen izotoplar, atomik kütlesi üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olurken, düşük yüzdelerde meydana gelen izotoplar daha küçük bir etkiye sahip olacaklardır.
Atomun kütlesi, izotopun kütlesinin nispi bolluğuyla çarpımı yapılarak, sonra da bireysel kütlelerin bir araya getirilmesiyle bulunur.
Atomik Kütle Formülü Soruları:
1. Aşağıdaki tabloda verilen bilgileri kullanarak klorun atomik kütlesini hesaplayalım.
| İzotopun Atomik Kütlesi | Bulunma Yüzdesi |
| 34,96885 | 75,78 |
| 36,9659 | 24,22 |
Cevap:
Klorun atomik kütlesini bulmak için, her izotopun atomik kütlesi göreceli bolluk (ondalık formdaki bulunma yüzdesi) ile çarpılır ve daha sonra bireysel kütleler birlikte eklenir.
34.96885 x 0.7578 = 26.50
36.96590 x 0.2422 = 8.95
26.50 + 8.95 = 35.45
Klorun atomik kütlesi 35.45 akb’dir.
2. Aşağıdaki tabloda verilen bilgileri kullanarak Nikel atom kütlesini hesaplayalım.
| İzotopun Atomik Kütlesi | Bulunma Yüzdesi |
| 57,93535 | 68,0769 |
| 59,93079 | 26,2231 |
| 60,93106 | 1,1399 |
| 61,92835 | 3,6345 |
| 63,92797 | 0,9256 |
Cevap:
Nikelin atomik kütlesini bulmak için, her bir izotopun atomik kütlesi, göreceli bolluk (ondalık formdaki bulunma yüzdesi) ile çarpılır ve daha sonra bireysel kütleler birlikte eklenir.
57.93535 x 0.680769 = 39.4406
59.93079 x 0.262231 = 15.7157
60.93106 x 0.011399 = 0.69455
61.92835 x 0.036345 = 2.2508
63.92797 x 0.009256 = 0.59172
39.4406 + 15.7157 + 0.69455 + 2.2508 + 0.59172 = 58.69337
Nikelin atomik kütlesi 58.69337 akb’ye eşittir.
