Ankara’daki Augustos Tapınağı ne zaman ve kimler tarafından yaptırılmıştır? Augustos Tapınağı (Monumentum Ancyranum) ile ilgili bilgi.
Augustos Tapınağı (Kaynak: wikipedia.org)
Roma İmparatoru Augustos adına yaptırılmıştır. Hükümet Konağı civarındaki Hacı Bayram Camisine bitişiktir. Tapınak iki kısımdan meydana gelmiştir. Birinci kısmın Frikya tanrıçası Men adına yapılmış olduğu sanılmaktadır. M. Ö. II. yüzyılda yapılan tapınak zamanla yıkılmış, yerine Augustos (Ogüst) Tapınağı yapılmıştır. Son Galat hükümdarı Amintos’un oğlu olan Kral Pylamenes zamanında, Milattan 10 yıl sonra tamamlatılmıştır. Böylece, Galatlar onlara yumuşak davranan ve bağımsızlıklarına saygı gösteren İmparator Augustos’a bağlılıklarını anıtlaştırmış oldular.
Tapınak ilk yapıldığında dört duvardan ibaretti. Sonra etrafı sütunlarla kuşatılmıştır. Anıt başlıklarını ve bir kısım süslerin ilk tapınaktan kaldığı anlaşılmaktadır. Augustos paraları üzerinde de tapınak dört duvar şeklinde görülmektedir. Plan bakımından Manisa’daki Artemis tapınağına benzer. Kapısının yüksekliği 8,40 metre, genişliği ise 3,34 metredir. Tapınağın iç duvarında bir yazıt bulunmaktadır.
İmparator Augustos, Milattan sonra 14. yılda ölmüştür. Ölümünden az önce, yaptığı işleri anlatmak üzere bir yazıt bırakılmıştı. Augustos Vasiyetnamesi denilen bu yazıtın aslı Roma’daki tapınakta bulunmaktadır. «Monumentum Ancyranum» (Ankara Anıtı) adı verilen Ankara‘da ki Augustos tapınağındaki bu vasiyetname Yunanca ve Latince olmak üzere iki dil üzerine yazılmıştır. Duvara kazılı olan yazıt şöyle başlar:
«İlahi Augustos’un devlet ve Roma milleti adına işleri, masrafları gösteren vesikanın bir nüshası aşağıdadır.» Bundan sonra, Augustos’un Milattan evvelki 43. yıldan başlayarak Milattan sonraki 14. yıla kadar süren 57 yıllık imparatorluk devresinde geçen olaylar, başarılar anlatılır, Augustos’un ünvanları, rütbeleri, Roma halkına yaptığı para ve yiyecek yardımları, tertiplediği oyun ve eğlenceler, meydana getirdiği eserler bir bir sıralanır. Yazıtın bir yerinde Augustos şöyle demektedir:
«Bütün dünya üzerinde, Karadeniz’de iç ve dış savaşlara giriştim. Muzaffer olduğum zaman, sağ kalan bütün insanlara merhamet gösterdim. Tehlikesizce bağışlanması mümkün olan yabancı milletleri yok etmektense muhafaza etmeyi uygun buldum.»
Augustos’un ölümünden sonra yerine geçen Tiberius bu vasiyetnameyi Senato’da okumuştur. Aslı Roma’ daki Augustos Tapınağı’na konulmuş, kopyaları, Ankara’daki dahil, imparatorluğun her tarafındaki Augustos tapınaklarına gönderilmiştir. Ankara’daki tapınak sonradan, Bizanslılar tarafından kilise haline getirilmiş, arka duvarı yıkılarak ilaveler yapılmış, diğer duvarlarına pencereler açılmıştır. Hacı Bayram Camisi yanında bulunan tapınağın iki büyük yan duvarı ile ön taraftaki kapı kısmı eski haliyle durmaktadır.
