Pareidolia nedir? Bazı kimseler aya baktıklarında tavşan şekli görürler? Bu ve benzer bir çok örnek vardır? Peki bu durum neden gerçekleşir?
Hiç aya baktınız ve yüzeyinde bir tavşan şekli gördünüz mü? Ya da belki bir dilim ekmek kızartıp ve üzerinde bir yüz gördünüz. Nasıl oluyor da bazı ilgisiz nesnelerin üstünde başka şeyler görüyoruz? Bu sorunun cevabı çok zor ama açıklama için uygun bir kelime var: Pareidolia
Pareidolia
Pareidolia, gerçekte çizgiler ve gölgeler olmasına rağmen, insanların nesne üzerinde tamamen rastgele yüzleri veya farklı şekilleri gördüğü bir fenomendir.
‘Ay Tavşanı’ bu fenomenin birçok ünlü oluşumundan sadece biridir. Başka bir tuhaf manzara, Mars yüzeyinde tıpkı bir yüz gibi görünen bir kaya oluşumudur! Aşağıdaki görüntü 1976’da Viking 1 Orbiter tarafından yakalandı.
Bu Neden Olur?
Uzmanlara göre, pareidolia’nın arkasındaki ana neden aslında evrim. Daha spesifik olmak gerekirse, ilk insanların yüz ifadelerine dayanarak başka bir kişinin duygularını belirlemesi, böylece diğer kişinin kızgın olduğunu hissederlerse ya kaçmalarını ya da kendilerini savunmalarını sağlamak oldukça avantajlı olurdu. Bu teori, olası olmayan bir kaynak tarafından destekleniyor… bebekler!
Yeni doğmuş bebekler bile rastgele çizgiler arasında bir yüz tespit etme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle, bir bebeğe aşağıdaki sebzenin bir fotoğrafını gösterirseniz, bebeğin dikkati, sebzenin bir yüze benzediği belirli noktalara sabitlenir.
Bu, yüzleri tanıma yeteneğinin beynimize sıkı sıkıya bağlı olduğunu gösterir – geliştirmek yerine sahip tuttuğumuz bir beceri.
Güçlü Bir Beyin
Pareidolia için başka bir açıklama, beynimizin güçlü bilgi işleme sistemleri olması ile ilgilidir. Beyin sürekli olarak birçok farklı girdi deneyimliyor ve hepsini anlamaya çalışıyor. Bu nedenle, belirsiz bir şekilde tanıdık görünen bir şey gördüğümüzde, beynimiz bu belirsiz bilgi parçasına kilitlenir ve onu en iyi uyduğu yerleşik “kutumuza” koyar. ‘Ay Tavşanı’ durumunda, beynimiz şeklin bir tavşanın ana hatlarına benzediğine karar verir, bu yüzden hemen bize bir tavşan gördüğümüzü söyler ve bu noktada başka herhangi bir şey görmemiz çok zorlaşır.
Pareidolia, insanlara her zaman gerçekleşen büyüleyici bir fenomendir. Günlük hayatta yüzleri ve diğer tanıdık nesneleri görmekten hoşlanıyoruz, tıpkı bulutlara baktığımızda ve beynimizin tanıdığı görüntüleri tarif etmeye çalıştığı gibi. Şimdi bunları neden gördüğünüzü biliyorsunuz. Bulutların bize saldırmaya hazırlandığı için değil; beynimiz sadece çevremizdeki dünyayı anlamlandırmaya çalışıyor.
