Oğuzların Afşar (Avşar) Boyları tarihçesi, Avşar Boyu ile ilgili bilgi.
AVŞAR (Afşar), Oğuz-Türkmenlerini oluşturan 24 boydan biridir. Orta Asya’dan büyük göçler başlamadan önce Siriderya Irmağı boyuna yerleştiler. Oğuzlar arasında tarım ve ticaretle uğraşan Avşarlara, Kâşgarlı Mahmut’a göre “Yatuk” deniliyordu. Avşarların hangi tarihten başlayarak İran, Anadolu ve Suriye’ye göç ettiklerini saptayan bir belge yoktur. Ancak, 11.-12. yüzyıllarda Aksungur ve oğlu İmadettin Zengi önderliğindeki kalabalık bir Avşar topluluğunun Suriye’ye göç ettiği biliniyor. Aynı tarihlerde Yakup bin Aslan ve Aydoğdu bin Küçtogan yönetimindeki Avşar toplulukları da aynı yolu izleyerek Huristan (Suriye Bölgesi’ne yerleştiler. Ancak, 1175’te bölgedeki olaylar nedeniyle Avşarlar burada tarih sahnesinden silindiler. 14. yüzyıla ait ve bu konudaki eski bir belgede yer alan Türkmenlerle ilgili listede Avşarlar 3. sırada yer almış ve “Halep Türkmenleri” olarak belirlenmiştir. Kâtip Çelebi’nin 17. yüzyıla ilişkin bir başka listesinde ise Avşarar 5. sırada, Caber yöresinde gösterilir. İran’a yerleşmiş Avşarlarla ilgili ilk sağlıklı belge 14. yüzyılın sonlarına aittir. Yüzyıl sonrasının bazı belgelerinde, Akkoyunlulardan söz edilirken, Avşar boylarından bazı emirlerin adları geçer. 16. yüzyıla Safevi Devleti kurulurken Şah İsmail öteki Türkmen boylarıyla birlikte Avşarlardan da geniş yardım ve destek gördü. Avşarlara Safevi Devleti’nin hem sivil hem de askeri örgütlerinde önemli rol oynadılar. Bu durum Şah I. Abbas dönemine kadar sürdü. İran’a 18. yüzyılda Safevilerden sonra egemen olan Nadir Şah da Avşarlardandı. Ülkesi İran’da Kaçarların egemenliği başlayıncaya kadar, Avşarlar önemli görevlerde bulundular. Bu durum 19. yüzyılın ortalarına kadar sürdü.
Avşarların en kalabalık kesimi, Selçuklu Ordusu ile birlikte Anadou içlerine doğru ilerleyenlerdir. Bunlardan birçoğu, yavaş yavaş kurulan Büyük Selçuklu Devleti’nin sınırlarını korumak amacıyla uç noktalara yerleştiridi. 13. yüzyılda ise, öteki bazı Oğuz boylarıyla birlikte Avşarların, Karaman Beyliği’nin kuruluşunda önemli işleri oldu.
Osmanlılar döneminde, ülkenin çeşitli bölgelerinde yaşayan Avşar boylarıyla merkezi otorite arasında konar-göçerliğin kaldırılması sorunu yüzünden sık sık çatışmalar çıktı. Özellikle, 19. yüzyılda Osmanlılar, Çukurova’da yaşayanları zorla ülkenin başka yörelerine yerleştirmek istediler. Bu amaçla gönderilen Fırka-i islahiye ile askeri bir herakât düzenlendi. Osmanlı Ordusu’ na direnişi sonunda bu Avşarla kırıma uğradı.
