Avusturya ile ilgili bilgi, başkenti, yönetim biçimi, ekonomisi, haritası, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu, tarihi hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Avusturya
- Yüzölçümü: 83.857 km^2
- Başkenti: Viyana.
- Dil: Almanca.
- Din: Hıristiyan (% 78 Katolik, % 5 Protestan, % 2 Müslüman vb).
- Başlıca kentler: Graz, Salzburg, Linz, înnsbruck, Klagenfurt.
Orta Avrupa’da devlet. Kuzeyden Çek Cumhuriyeti ve Slovakya, doğudan Macaristan, güneyden Slovenya ve İtalya, batıdan İsviçre ve Liechtenstein, kuzeybatıdan Almanya ile çevrili olan ülkenin, doğu-batı genişliği yaklaşık 600 km’ dir.
Yüzey Şekilleri:
Toplam yüzölçümünün % 70’ini dağların kapladığı Avusturya’da çok sayıda göl, orman ve ova vardır. Ülkenin, Tuna Irmağı’nın kuzeyine, Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile olan sınırına düşen kuzey kesimi; sarp kayalıklar, uçurumlar ve ormanlardan oluşan Bohemya kütlelerinin bir bölümünü içine alır. Bazı bölgelerde dağ kütlesi, Tuna’nın güneyine uzanarak Grein ve Wachau gibi geçitleri oluşturur. Güney kesim, büyük ölçüde batı ile doğu arasında 349 km boyunca uzanan Tuna Vadisi ile kaplıdır. Batıda daha dar olan bu vadi, Viyana’ya yaklaştıkça genişleyerek Büyük Macaristan Ovası’na karışır. Tuna Vadisi’nin güneyinde hemen tüm Avusturya’yı kaplayan ve üç büyük kütleye ayrılan Doğu Alpleri yükselir. Kuzeydeki kalkerli Alp kütleleri, Tuxer, Kitzbühel ve Eizenerz Alpleri gibi çok sayıda küçük dağlardan oluşur. Bu dağlar; Orta Alplerden, Batı Ariberg Geçidi ile, doğuda Semmering Geçidi’ ne kadar uzanan bir dizi vadiyle ayrılırlar. Doğu Alpleri’nin ikinci büyük kütlesini Ortada Alpler oluşturur. Bu kütle, batıdan doğuya doğru Avusturya -İsviçre-İtalya sınırı boyunca uzanan Ratikon, Silvretta, Ötztal, Stubai Alpleri ile daha doğuda yer alan Zillertal Alpleri, Hohe Tauem ve Niedere Tauern dağlarından oluşur. Ülkenin en yüksek doruğu olan Grossglockner (3.797 m) Hohe Tauern Dağları üzerindedir.
Güney Alpleri’nin en önemli sıradağları; ülkenin en güneyinde Kaernten Eyaleti ile İtalya-Slovenya arasında sıra boyunca uzanan Karnik ve Karavanken Alpleri’dir.
Dağlar.
Avusturya Avrupa’nın en dağlık bölgelerinden biridir. Memleketin yarısından çoğunu Alp Dağları kaplar. Doğu Alpler, yüksekliklerini gittikçe kaybederek, Viyana’ya kadar uzanır. Memleketin batı kesiminde dağlar daha sarptır. Buralarda yüksekliği 4.000 metreye yaklaşan tepelere rastlanır. Brenner Geçidi, Avusturya’nın güneybatısında, İtalya sınırındadır. Memleketin batısındaki dağların en yüksek yeri Gross Glockner (3798 m.) tepesidir. Diğer önemli tepeler Wildspitze (3.774 m.) ve Piz Bruin’ dir. Bu kesimde birçok buzul da vardır. Bunların en önemlisi Gross Glockner tepesinden başlayan Pasterz Buzulu’dur.
Dağlardaki devamlı kar sınırı 2.100 metrede son bulur. Bunun altında otlaklar ve ormanlar başlar. Bu kesimlerde köylere ve birbirinden uzak çiftliklere rastlanır. Avusturya dağlarında kayak sporlarının yapıldığı büyük spor ve eğlence merkezleri vardır. Buraları Avrupa’nın dinlenme yerlerinin başında gelir.
Nehirler.
Avusturya’yı sulayan en önemli nehir Tuna’dır. Tuna kuzey-batıda Almanya’dan gelir, Avusturya’nın kuzey kesimini bir uçtan bir uca geçtikten sonra Çek Cumhuriyeti-Macaristan sınırı boyunca Avusturya topraklarından çıkar. Tuna’nın güney kolu olan Drava nehri de Avusturya’dan doğar, memleketin güneyini sular.
Göller.
Avusturya’da önemli bir göl yoktur. Memleketteki göllerin en büyüğü Macaristan’la Avusturya sınırındaki Neusiedler Gölü’dür. Kuzey-batıda da önemsiz birkaç göl vardır.
Kaynak: pixabay.com
İklimi:
Avusturya’nın büyük bir kesimini kaplayan dağlar, iklimin değişkenliğinde önemli rol oynar. Tüm kesimleri bol yağış alan ülkede, yıllık ortalama yağış oranı 1020-1270 mm’dir. Kışlar, yoğun karla kaplı, dağlı kesimlerde sert ve rüzgârlı geçer. Bazı dönemlerde güneyden esen “fön” rüzgârları, bu soğuk havayı yumuşatır. Karların erimesini sağlayan bu rüzgârlar, bazen çok yoğun sislere de yol Hohe Tauern Dağları açar. Doğu Avusturya’nın düzlüklerinde kara iklimi egemendir. Kış aylarında günler kısa ve genellikle bulutludur; öteki aylarda ise yumuşaktır. En kurak dönem, mayıs-ağustos arasıdır. Viyana’da, ocak ayı ortalaması -2°C, temmuz ortalaması 19°C’dir. Bu değerler ülkenin öteki kesimlerinde de birbirine çok yakındır.
Bitki Örtüsü:
Avusturya, orman varlığı açısından Avrupa’nın en zengin ülkelerinden biridir. En yaygın ağaç türü ladindir. Daha zayıf topraklarda ve yükseklerde çam ağaçları bulunur. Alçak eğimlerde ve sıcak bölgelerde yapraklarını döken ağaçlar sık görülmekle birlikte, çoğu yerde alçak eğimlerdeki ağaçlar, tarım için kesilmiştir. Alp Dağları’nda orman sınırının yukarısında kalan bölgede çalılar yetişir, daha yükseklerdeki bitkiler arasında aslanpençesi bulunur. Dağlık bölgelerdeki özgün hayvanların sayısı giderek azalmaktadır. Çoğu bölgede koruyucu yasalar yürürlüktedir. Dağ keçileri, dağ sıçanı, geyikler ve tavşanlar varlıklarını sürdürmektedir. Ayrıca kartal, şahin, kartavuğu, baykuş ve leylek gibi çok ayıda kuş türü vardır.
Din:
Katolik Kilisesi tarafından Protestanlığın güçlenmesi üzerine gerçekleştirilen Reform hareketinden sonra, halkın büyük çoğunluğunu Katoliklerin oluşturduğu Avusturya’da, tam anlamıyla bir din özgürlüğü vardır. Medeni nikâh zorunlu olup boşanmak serbest bırakılmıştır. Toplam nüfusun % 78’i Katolik, % 5’i Protestandır. Ayrıca az sayıda Ortodoks, Musevi, Müslüman (yabancı Türk ve eski Yugoslavya işçileri) vardır.
Toplumsal Yapısı:
Avusturya, her biri etnik altyapı, dil ve din gibi özellikler bakımından türdeş sayılabilecek dokuz eyalete bölünmüştür: Burgenland, Kaemten, Aşağı Avusturya, Yukarı Avusturya, Salzburg, Steiermark, Tirol, Voralberg ve Viyana. Ülkenin batısındaki dar ucunda, dokuma tezgâhlan ve hidroelektrik santrallarıyla tanınan Voralberg’de, İsviçre’dekine benzeyen bir Almanca konuşulur. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, halk arasında İsviçre Konfederasyonu’na bağlanma yönünde bir hareket başlatıldıysa da, Issonucu Avusturya’nın bir parçası olarak kalan eyaletin merkezi Brengenz, Konstanz Gölü kıyısında kumludur.
Alpler üzerindeki ikinci eyalet ise Tirol’dur. 1363’te, Habsburgların eline geçen bu topraklar, her zaman ötekilerden aşırı bir konumda ve bağımsız olarak kalmıştır. Güney Tirol’un İtalyanca konuşulan bölgesinde, sınır. İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda, Brenner Geçidi’ndeki dağlık bölgenin denetimini İtalya’ya bırakacak biçimde çizildi. Almanca konuşan 250 bin Tirollu, İtalyan toprakları içine alınarak eyaletin doğu kesimi, öteki bölümlerden İtalya topraklarıyla ayrılır. Eyalet merkezi Innsbruck’tur. Adını bölgedeki ünlü eski tuz yataklarından alan Salzburg, Tirol ve Varolberg’den sonra Avusturya’nın batı kesimini oluşturan üçüncü dağlık eyalettir. Yaklaşık bin yıl boyunca Roma Katolik Kilisesi başpiskoposları tarafından yönetilen Salzburg, 1802’de laikleştirildi ve Napolyon Savaşları’nm bitiminde Avusturya’ya katıldı. Salzach Irmağı’nın iki kıyısında kurulu, sayısız görkemli tepenin arasında yer alan yönetim merkezi Salzburg, dünyanın en güzel kentlerinden biridir. Salzburg’un bu kadar tanınnmasının en önemli nedenlerinden biri de, 1756’da bu kentte doğan Wolfgang Amedeus Mozart’ın anısına her yaz düzenlenen müzik festivalidir.
Avusturya toprakları, Salzburg’un doğusuna doğru bir tenis raketi biçiminde genişler. Ülke nüfusunun yaklaşık % 87’si, bu geniş kesimde toplanmıştır. Bu bölgenin güneyinde, büyük ölçüde dağlarla kaplı ve doğuda Slovenya ile komşu olan Kaemten Eyaleti yer alır. Birçok güzel gölün bulunduğu eyalet, ılıman iklimi nedeniyle “Avusturya Rivyerası” olarak amlır. Bölgede zengin demir filizi, kurşun, çinko ve magnezyum yataklarının yanı sıra, en önemli doğal kaynak kerestedir. Kaernten’in kuzeydoğusunda Steierark bulunur. Mur Irmağı üzerinde kumlu olan yönetim merkezi Graz, ülkenin ikinci büyük kentidir. Kent, endüstri etkinliklerinin yanı sıra, üniversiteleri ve teknik okullarıyla önemli bir eğitim merkezidir. Steiermark’ın doğusunda, nüfusunun büyük bölümünü Almanların oluşturduğu Burgenland yer alır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Macaristan’dan ayrılarak Avusturya’ya bağlanan eyaletin yönetim merkezi Eisenstadt’tır.
Avusturya’nın en büyük gölü olan Neusiedlersee (318 km^2), Burgenland ile Macaristan arasındadır. Doğu Avusturya’nın kuzey kesiminde iki eyalet vardır: Enns Irmağı’nın üzerinde yer alan Yukan Avusturya ve en doğuda Viyana’yı içine alan Aşağı Avusturya Viyana hem Aşağı Avusturya’nın, hem de ülkenin başkentidir. Uzun yıllar Avusturya-Macaristan gibi büyük bir imparatorluğa başkentlik yapan Viyana’da çok sayıda anıt, müze ve eski eserin yanı sıra kentin değişimini simgeleyen, sayıları gittikçe artan modern dükkânlar, oteller ve eğlence yerleri vardır.
Kaynak: pixabay.com
Yukarı Avusturya’nın merkezi olan Linz; ülkeye Almanya’nın sınır kenti Passau’dan giren Tuna Irmağı kıyısında kuruludur. Salzburg’da olduğu gibi zengin tuz yatakları içeren Yukarı Avusturya, kış sporları için oldukça elverişlidir. Tuna Irmağı, Aşağı Avusturya sınırına girdikten sonra Tuna Vadisi’nin en güzel kesimi olan Wachau’ya ulaşır, ilk kez 1914’te bulunan zengin petrol yatakları, ülkenin tahıl ambarı olan Aşağı Avusturya’nın önemli özelliklerindendir. Tuna Irmağı’nın güneyinde ve batısında Viyana’dan Semmering Dağları’na doğru yükselen Viyana ormanları yer alır.
Ekonomisi
Tarım: Orta Avrupa ikliminin özelliklerine uygun ürünlerin yetiştirildiği ülkede, tahıllar, şekerpancarı, patates üretimi önemlidir. Tuna kıyılarında ve güney eyaletlerinde bağlar, geniş alanlar kaplar.
Hayvancılık: Hayvancılıkta sığır ve domuz besiciliği, kümes hayvancılığı ön plandadır. Yıllık yarım milyon tonu aşkm et üretiminin 3/5’i domuz,’ 2/5’i sığır etinden sağlanır. Tarım ve hayvancılıkta çağdaş teknolojinin uygulanması, verimliliğin yüksek olmasını sağlar.
Doğal Kaynaklar: Ülkenin başlıca doğal kaynaklarından biri olan demir filizi, 1000 yıldan bu yana çıkarılmaktadır. Yılda 3 milyon tonu aşan demir filizinin yanı sıra; linyit, magnezyum, kurşun ve çinko filizi, tungsten filizi, 1930’larda başlayan ham petrol üretimi, ülke gereksiniminin bir bölümünü karşılar. Dünyanın en zengin grafit yataklarına sahip ülkelerden biridir.
