Aydın ilinin tarihi ile ilgili genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.Aydın ilinin kuruluşundan günümüz Cumhuriyet dönemine kadarki tarihi geçmişi.
Eskiden Karların yaşadığı topraklar İÖ 11. yüzyıldan sonra Yunanistan’dan gelen İonların istilasına uğradı. Kar ve Ion kültürlerinin iç içe geçtiği bu yöre Karya ile İonya bölgelerinin sınırında yer alıyordu. Aralarında Miletos, Myos ve Priene’nin de bulunduğu 12 İon kentinin İÖ 8. yüzyılda kurduğu dinsel ve siyasal birliğin merkezi Panionion’daydı. Bu merkez günümüzde Dilek Yarımadası Milli Parkı sınırları içindedir. İÖ 630’da Lidyalıların, İÖ 545’te de Perslerin egemenliğine giren yöredeki İon kentleri İÖ 499’da Pers yönetiminjs karşı ayaklandı. İÖ 387’de gene Perslerin egemenliğini tanıyan bu kentler İÖ 334’te Büyük İskender tarafından Makedonya Krallığı’na bağlandı. İÖ 4. yüzyıl sonunda Selevkosların, İÖ 190’da Pergamon Krallı-ğı’nın yönetimine giren yöre İÖ 129’da Roma’nın Asya Eyaleti sınırları içinde kaldı. İÖ 1. yüzyılın ikinci yarısı ile İS 1. yüzyılın ilk yansında oluşan şiddetli depremler yöredeki kentlerin büyük ölçüde zarar görmesine yol açtı. 1280’de bir bölümü Menteşeoğullarının eline geçen yöre daha sonra 1308’de bağımsızlık ilan eden Aydınoğullarının yönetimi altına girdi. 1390’da I. Bayezid (Yıldırım) tarafından Osmanlı Devleti’ne bağlanan yöre, 1402’de Timur tarafından Aydınoğullanna geri verildi. 1426’da Osmanlı topraklarına katılan Aydın yöresi 15. yüzyıldan Cumhuriyet dönemine değin çıkan çeşitli ayaklanmalara sahne oldu. 1840’ta oluşturulan Aydın Eya-leti’nin merkezi 1850’de Aydın’dan İzmir’e taşındı. İzmir-Aydın Demiryolu’nun 1866’da açılmasından sonra ulaşım olanakları gelişen yöre, 1895’te şiddetli bir depremle sarsıldı. Aydın vilayetinin sınırları içindeki bu topraklar 1919’da İtalyanlar ve Yunanlılar tarafından işgal edildi. Temelini zeybeklerin oluşturduğu Kuva-yı Milliye’nin silahlı direnişi Yunanlıların yöreden bir süre için çekilmesini sağladıysa da işgal Eylül 1922’ye değin sürdü.
Kentin yapısı. İÖ 13. yüzyılda batıdan gelen Traklar tarafından kurulduğu sanılan Tralleis’in Tarihöncesi’nden beri yerleşim merkezi olduğu sanılmaktadır. Selevkoslar tarafından Selevkeia, daha sonra Romalılar tarafından Caesarea olarak adlandırılmışsa da bu adlar benimsenmemiş ve İS 1. yüzyıldan sonra gene Tralleis ya da Tralles olarak anılmıştır. Türkmenler Tralleis’i 13. yüzyıl sonlarında ele geçirdi. Aydınoğulları 14. yüzyılda Tralleis’in hemen yakınında ve daha alçakta başka bir .yerleşme yeri kurdu. Güzelhisar olarak adlandırılan yol kenarındaki bu yerleşim merkezi, Tralleis’in savaşlardan ve depremlerden zarar görmüş olması nedeniyle kısa zamanda gelişti. Zamanla Aydın Güzelhisarı ve Aydın olarak anılan kentin adı daha sonra bu bölgede kurulan büyük bir eyalete ve vilayete verildi.
Kurtuluş Savaşı sırasında 27 Mayıs 1919’dan 7 Eylül 1922’ye değin Yunan işgalinde kalan kent, işgalden kurtulduğunda büyük ölçüde yanmış ve yıkılmış bir haldeydi. Cumhuriyet dönemi başlarında sönük bir kasaba görünümündeki kent günümüzde oldukça gelişmiş bir durumdadır.
