Ayvacık nerededir? Assos gibi bir antik kenti içerisinde barındıran Ayvacık ile ilgili genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Ayvacık, topraklarının bir bölümü Ege Bölgesi, daha büyük bölümü Marmara Bölgesi sınırlan içinde kalan, Çanakkale iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kasaba. Yüzölçümü 874 kilometrekare olan Ayvacık ilçesi kuzeyde Ezine ve Bayramiç ilçeleri, doğuda İzmir ili, batıda ve güneyde de Ege Deniziyle çevrilidir.
İlçe topraklan batı ve güneydeki dar kıyı ovalan ile bu ovalann gerisinde yükselen plato ve tepelerden oluşur. Biga Yanmadasının en yüksek dağı olan Kaz Dağının uzantıları ilçenin doğu ve güney kesimini engebelendirir. İlçenin başlıca akarsuyu Tuzla Çayıdır. Bu akarsuyun oluşturduğu delta ilçenin en önemli ovasıdır. Edremit Körfezi kıyısı ile Ege Denizi kıyısının buluştuğu yerdeki Baba Burnu(*) Anadolu’nun en batı noktasıdır. İlçenin Edremit Körfezi kıyısı karşısında Yunanistan’a ait Midilli Adası yer alır.
İlçe halkının temel geçim kaynağı tanm ve turizmdir. Bitkisel üretimde birinci sırayı zeytincilik alır. Gülpınar ve Küçükkuyu bucakları zeytin üretiminde önde gelir. Oldukça geniş bir alan kaplayan zeytinliklere ve yaygın zeytin üretimine karşın zeytini işleyecek büyük kuruluşlar gelişmemiştir. Zeytin, mengene olarak adlandırılan küçük işletmelerde işlenir. Hayvancılık ve süt ürünleri ilçe ekonomisinde ikinci sırayı alır. Elde edilen süt, küçük mandıralarda işlenir. Balıkçılık ve turizm önemli ekonomik etkinliklerdendir. Doğal ve tarihsel değerler açısından zengin olan ilçe kıyılarındaki bazı bölümler yazın büyük ölçüde ilgi görür. Birçok konaklama ve hizmet tesisinin bulunduğu bu kıyılardaki gelişmekte olan turistik merkezler Küçükkuyu, Behram ve Babakale’dir.
Eolis bölgesinde yer alan yörede kurulmuş olan başlıca kentler Hamaksitos, Kolonai ve Assos’tu. İÖ 133’te Roma egemenliğine giren yöredeki kentler daha sonra Çanakkale Boğazındaki limanların önem kazanmasıyla sönükleşti. I. Murad (Hüda-vendigâr) döneminde Osmanlı topraklarına katılan yöre, 19. yüzyıl sonlarında bağımsız bir sancak olan Biga’ya bağlı bir kaza olarak yönetiliyordu. Kurtuluş Savaşı sırasında 4 Temmuz 1920’den 18 Eylül 1922’ye değin Yunan işgali altında kalan Ayvacık kazasının yönetsel yapısı Cumhuriyet döneminde de korundu. Ayvacık, 1926’da Ezine’ye bağlandıysa da 1928’de gene ilçe yapıldı.
İlçe merkezi 1335’te 15-20 haneden oluşan ve Kızılcatuzla adıyla anılan küçük bir yerleşme yeriydi. Bilinen ilk adlanndan bir başkası da Ayvahoba’dır. Tuzla Çayı vadisinin kuzeyinde kurulmuş olan kasabanın hemen doğusundan Çanakkale’yi İzmir’e bağlayan E-24 Karayolu geçer. Kasabanın il merkezine uzaklığı 66 km’dir.
Behram köyündeki Assos kenti kalıntıları ilçenin en önemli tarihsel yapılandır. Gülpınar köyündeki Chryse (Krissa) kenti kalıntıları arasındaki Apollon Tapınağı, sütunları figürlü tanburlarla bezemeli Anadolu’daki üç tapmaktan biridir. İlçedeki başka tarihsel yapılar arasında, Adatepe’de kayalara oyularak yapılmış Zeus Sunağı, Chryse (Krissa) ile Aleksandreia Troas’ı birbirine bağlayan Roma köprüsü sayılabilir. Behram köyündeki bir tepede Assos kenti kalıntıları arasında 14. yüzyılda yaptırılan Hüdavendigâr Camisi’nin yapımında Bizans ve Roma dönemlerine ait kalıntılar yapıtaşı olarak kullanılmıştır.
Ayvacık Belediyesi 1876’da kurulmuştur. Nüfus (1990) ilçe, 30.534; kasaba, 5.595.
